pisownia

Tu dowiesz się wszystkiego o pisowni. Poznasz odpowiedzi ekspertów na pytania: czy dane słowo pisze się dużą czy małą literą; jak zapisać nie z innym słowem: razem czy osobno; jaka jest pisownia skrótów; jak zapisać nazwy stanowisk, nazw własnych, tytułów; kiedy stosować zapis łączny, kiedy rozdzielny, a kiedy z łącznikiem; jak dzielić wyrazy na granicy wierszy.

  • spółka córka
    15.03.2007
    15.03.2007
    Jak jest poprawnie spółka-córka czy spółka córka? I dlaczego?
    Dziękuje za pomoc – K. H.
  • przedziały czasowe
    6.03.2007
    6.03.2007
    Szanowni Państwo,
    w mojej pracy spotykam się często z oznaczaniem przedziałów czasowych. Jak powinno poprawnie się je zapisywać:
    - kiedy miesiące są różne: 08.04.-12.05.2007 czy 08.04-12.05.2007?
    - kiedy dotyczy to dni w jednym miesiącu: 05.-12.06.2007 czy 05-12.06.2007?
    Dodam, że nie mam możliwości posługiwania się innymi oznaczeniami niż cyfry arabskie.
    Pozdrawiam
    Joanna
  • skracanie wyrazów
    1.03.2007
    1.03.2007
    Mam pytanie. Czy dopuszczalne jest używanie skrótów, które nie istnieją w języku polskim, np. skrót czł. od człowiek? Jak mi wiadomo, takich skrótów nie ma, moja narzeczona studiuje i na uczelni profesorowie prowadzący wykłady namawiają studentów do pisania skrótów z wykładów (mają na myśli skrót jak wyżej), twierdząc, że sami robili takie skróty. Coś tu jest nie tak. Skróty są do celów prywatnych, ale uważam, że to jest zaśmiecanie języka.
  • przeciwciało
    1.03.2007
    1.03.2007
    Szanowna Poradnio,
    jak brzmi skrót od słowa przeciwciało? W dostępnej mi fachowej literaturze (z dziedziny immunologii, jak i i innych dziedzin medycyny) znalazłem trzy (często autor jest niekonsekwentny i używa ich zamiennie): p/ciało, p-ciało, pc. (co jednak budzi skojarzenie z Personal Computer).
  • roboczogodzina i maszynogodzina
    1.03.2007
    1.03.2007
    Poproszono mnie o rozstrzygnięcie sporu, jak zapisać skróty: roboczogodzina i maszynogodzina – odpowiednio rg, mg czy r-g i m-g?
    Proszę o pomoc. Pozdrawiam.
    Bożena Szwed
  • Trzej Królowie, Pasterze i Krakowiacy
    26.02.2007
    26.02.2007
    Witam serdecznie!
    Pisząc sprawozdanie z jasełek, pozwoliłam sobie na użycie wielkiej litery w następującym zwrocie: „(…) przybyli nie tylko Trzej Królowie, Pasterze, ale także Krakowiacy”. Czy mogę „obronić” napisanie tych trzech nazw wielką literą, powołując się na względy grzecznościowe i uczuciowe?
  • ech i eh
    13.02.2007
    13.02.2007
    Czy wykrzyknik ech znaczy to samo co eh? Dlaczego występują dwie formy?
  • łącznik w nazwie
    12.02.2007
    12.02.2007
    Napisane z łącznikiem MPK-Łódź widnieje na logo (http://www.mpk.lodz.pl/), ale tytuł strony brzmi MPK Łódź. Czy jest dowolność w pisaniu tego wyrażenia? Czy odpowiedź na temat łódzkiego MPK automatycznie będzie pasować do MPK w innych miastach, czy też może się zdarzyć, że w jednych miastach łącznik ma być, a w innych nie, bo np. niejednolitość bierze się z uwzględnienia bądź nieuwzględnienia łącznika przy rejestracji firmy?

  • tajmen czy tajmień?

    12.02.2007
    12.02.2007

    Słownik wyrazów obcych nazwę pewnej ryby podaje jako tajmen, o tę nazwę chodzi pewnie i tu: https://sjp.pwn.pl/so/tajmen;4520280.html. W Internecie można spotkać się z formą tajmień i wygląda na to, że w lepszych kontekstach, bo wędkarskich i podróżniczych, podczas gdy tajmen – głównie w słownikach i jako nazwa sprzętu. Jeszcze lepiej to widać, gdy przy googlowaniu doda się łacińską nazwę (Hucho). Co z tym fantem zrobić? Którą formę uznać, a którą odrzucić?

  • college'e
    6.02.2007
    6.02.2007
    Szanowni Państwo,
    Jaka jest forma liczby mnogiej, w mianowniku, słowa college? Czy to są college'e? Wiem, że można użyć spolszczonej formy koledż i mianownik liczby mnogiej będzie oczywisty. Ale chodzi mi tu o sytuację, kiedy ze względów marketingowych należy się trzymać formy college, która przecież jest dopuszczana przez Słownik języka polskiego. Będę wdzieczną za odpowiedź.
    Z poważaniem.
    Małgorzata Staniewicz
  • hebd
    2.02.2007
    2.02.2007
    W słowniku Doroszewskiego jest chebd, roślina, Sambucus ebulus. W słowniku ortograficznym PWN chebd. W encyklopedii PWN hebd. W Wikipedii hebd, tak samo w innych słownikach. Jaka jest prawidłowa pisownia tego wyrazu?
  • skróty nazw aktów prawnych
    31.01.2007
    31.01.2007
    Szanowni Państwo,
    moje pytanie skierowane do poradni językowej dotyczy skrótów ustaw i rozporządzeń. Czy skrót nazwy Kodeks karny należy pisać K.K. czy k.k., czy ewentualnie K.k.? Jak jest to w przypadku dłuższych nazw ustaw i rozporządzeń? Czy istnieje oficjalny system skrótów ustaw i rozporządzeń, bo jedyny, o którym słyszałam, jest pomysłu wydawnictwa prawniczego Beck.
    Z wyrazami szacunku
    Ela Jenek
  • numer domu i numer telefonu
    25.01.2007
    25.01.2007
    Witam,
    nurtuje mnie kwestia pisowni numerów ulic oraz zapisu numeru telefonu. Czy powinnam napisać ul. Postępu 18 A, ul. Postępu 18A, a może ul. Postępu 18a?
    Jakie reguły rządzą zapisem telefonu? Czy powinnam napisać (0-22) 222 22 22, a może 022 222 22 22? Kolejny raz mam wątpliwości.
    Niestety nie udało mi się znaleźć odpowiedzi na istniejącej liście, dlatego pozwalam sobie wysłać to pytanie.
    Dziękuję i pozdrawiam
    Monika Kandybowicz
  • akty prawne
    24.01.2007
    24.01.2007
    W piśmie urzędowym (nie chodzi o tekst aktu prawnego) przywołującym artykuł danej ustawy posługujemy się którymś z następujących wariantów: ustawa z dnia 15.12.2000 r. o … lub ustawa o … z dnia 15.12.2000 r., lub Ustawa o … z dn. 15.12.2000 r., lub Ustawa z dn. 15.12.2000 r. o …? Czy w przywołanych przykładach słowo ustawa piszemy z małej czy z dużej litery? Czy datę uchwalenia aktu piszemy po słowie ustawa, czy na końcu, czyli po tytule ustawy?
  • kmdrzy czy kmdrowie?
    22.01.2007
    22.01.2007
    W Wielkim słowniku ortograficzno-fleksyjnym dla mianownika liczby mnogiej skrótu kmdr podano odmianę kmdrowie, choć nieskrócone słowo odmienia się komandorzy. Czy skrót ten i podobne (np. dr, mgr, mjr) mogą przyjmować końcówkę -y (np. mjrzy) zgodnie z uwagą w zasadach pisowni Wielkiego słownika ortograficznego? Pod odpowiednimi hasłami słownika odmiany te nie są notowane.
    Dziękuję i pozdrawiam.
  • dzielenie wyrazów w mowie i piśmie
    22.01.2007
    22.01.2007
    Czy dzielenie wyrazów przy przenoszeniu jest tożsame (opiera się na tych samych zasadach) z podziałem wyrazów na sylaby? Innymi słowy, czy przy dzieleniu wyrazów na sylaby należy kierować się zasadami podziału wyrazów przy przenoszeniu? Czy dzieląc wyrazy na sylaby, musimy opierać się na zasadzie morfologicznej?
    Dziękuję za odpowiedź.
  • nazwy konkursów
    22.01.2007
    22.01.2007
    Czy poprawnie zapisałem nazwy konkursów? Uczestniczono w: Konkursie na Najpiękniejszą Postać z Bajki, Konkursie ze Znajomości Patrona Naszej Szkoły, Gminnym Konkursie Plastycznym „O Wielki Pędzel”, Ogólnopolskim Konkursie Plastycznym „Bezpieczna Szkoła z PZU”, Akcji „Cała Polska Czyta Dzieciom”, Szkolnym Konkursie Tańca „Mix”, przygotowano Program Uroczystości Pasowania Pierwszoklasistów.
    Serdecznie dziękuję za fachową odpowiedź.
  • typografia i interpunkcja
    15.01.2007
    15.01.2007
    Czy dokonany kursywą zapis tytułu z wieńczącym go pytajnikiem/wykrzyknikiem, a umieszczony na końcu zdania należy zamknąć kropką? A może wystarczy znak interpunkcyjny należący do wspomnianego tytułu/nazwy?…
    Na kolejnych zajęciach czytaliśmy rozmowę z Zygmuntem Baumanem pt. Co znaczy dzisiaj być sobą?.

    Nie do końca analogiczny problem byłby ze stwierdzeniem:
    Przekłady Jeana Baudrillarda ukazują się w Polsce nakładem wydawnictwa Sic!
  • hamulce
    9.01.2007
    9.01.2007
    Dlaczego pisze się hamulce, a nie hamólce, skoro wymienia się na hamować?
  • Jak się śmiać?
    2.01.2007
    2.01.2007
    Chciałabym prosić o rozstrzygnięcie moich wątpliwości co do pisowni wyrażeń wykrzyknikowych oznaczających śmiech typu cha cha!, chi chi!, che che!, czy raczej ha ha!, hi hi!, he he! Słownik języka polskiego i słownik ortograficzny podają wszystkie z wymienionych wyżej form. Czy zatem wszystkie są poprawne?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego