składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • na uniwersytecie czy w uniwersytecie?
    27.03.2003
    27.03.2003
    Szanowni Państwo,
    Chciałabym zapytać o poprawność zapisu: studiować/ pracować na uniwersytecie czy w uniwersytecie?
    Z poważaniem
    Elżbieta Kossarzecka
  • ci czy te?
    25.03.2003
    25.03.2003
    Mam pytanie dotyczace odmiany skrótu nazwy stanowiska promocjant. Otóż w firmie mówimy na promocjanta prom. Czy należałoby mówić w l.mn. promy, czy też raczej promowie? Z jakich zasad gramatyki dany sposób odmiany (promy bądź promowie) wynika?
    Serdecznie pozrawiam

    Ewa Tomaszewicz
  • naprawczy
    24.03.2003
    24.03.2003
    Proszę o ocenę poprawności użycia przymiotnika naprawczy w następujących zdaniach:
    1) Zanim przystąpi się do wypełniania szczelin i ubytków, trzeba sprawdzić, jak gruba może być warstwa naprawcza.
    2) Podobnie jak wszystkie materiały naprawcze, zaprawy montażowe mają bardzo krótki czas wiązania.
    Czuję, że takie rozszerzenie znaczenia tego przymiotnika w stosunku do niebudzącego wątpliwości warsztatu naprawczego nie jest stosowne, ale… z drugiej strony pierwsze użycie wydaje się nieco lepsze niż drugie.
  • daty
    24.03.2003
    24.03.2003
    Szanowni Państwo!
    Czy poprawne jest wyrażenie w dniu ósmego kwietnia, czy w dniu ósmym kwietnia? Dotyczy to pism sądowych, w których ta formuła ze słowem dzień musi zostać zachowana.
    Z poważaniem
    Iwona Hlebko
  • tam napisano
    24.03.2003
    24.03.2003
    Szanowni Państwo!
    Moja znajoma zawsze używa zwrotu „tam napisano” zamiast „tam jest napisane”. Czy forma ta jest poprawną?
  • jest używany czy używany jest?
    24.03.2003
    24.03.2003
    Szanowni Państwo,
    nigdzie nie mogę znaleźć odpowiedzi na następujące pytanie: czy lepiej powiedzieć „Do mocowania świec jest używany klucz dynamometryczny”, czy „Do mocowania świec używany jest klucz dynamometryczny”. Dla mnie druga wersja brzmi lepiej, ale spotkałem się z opinią, że to rusycyzm. Czy to prawda? Będę bardzo wdzięczny za odpowiedź.
    Z poważaniem
    Karol Zadora
  • mniemanie
    20.03.2003
    20.03.2003
    Jakie można mieć o sobie mniemanie: wysokie lub niskie czy dobre albo złe?
  • faktura
    20.03.2003
    20.03.2003
    Szanowni Państwo,
    Nie jestem pewna, który ze zwrotów jest poprawny: faktura za książki czy faktura na książki.
    Dziękuję za odpowiedź.
    Katarzyna Niemirowska
  • witryna
    19.03.2003
    19.03.2003
    Szanowni Państwo,
    zauważyłam, że odpowiadając na pytania internautów, używają Państwo formy w witrynie internetowej, a nie na witrynie („w internetowej witrynie Ministerstwa Sprawiedliwości”, „w internetowej witrynie tyskiego urzędu miasta” itd.). Tymczasem forma używana powszechnie przez samych internautów to na witrynie. Czy uznaliby ją Państwo za poprawną?
    Z góry serdecznie dziekuję za odpowiedź,
    Monika
  • dokończyć
    17.03.2003
    17.03.2003
    Czy czasownik dokończyć ma wariantywną łączliwość składniową? Jak zatytułować notatkę opisującą śmierć człowieka, który zmarł z powodu wyziębienia organizmu: „Mróz dokończył zbrodnię” czy „Mróz dokończył zbrodni”?
  • małżonek
    17.03.2003
    17.03.2003
    Szanowni Państwo!
    Jaka jest poprawna forma: jeden z małżonków czy jedno z małżonków?
    Dziękuję za odpowiedź.
  • szerokość geograficzna
    15.03.2003
    15.03.2003
    Proszę odpowiedzieć, który zapis jest poprawny: w wysokich szerokościach geograficznych czy na małych szerokościach geograficznych. To samo dotyczy długości geograficznej. Dziękuję.
  • wielką literą czy z wielkiej litery?
    14.03.2003
    14.03.2003
    Sprowokowały mnie pytania zadawane Poradni. Czy można pisać już coś z małej/dużej litery? Gros pytań ma taką właśnie formę – Państwo zaś konsekwentnie odpowiadacie, że np. małą (czy od małej). Czy uzus już wkrótce nie wymusi (co sygnalizował już w Innym słowniku… dr Bańko) zaakceptowania tego rusycyzmu?
    Urszula
  • as i głowa
    14.03.2003
    14.03.2003
    Chciałabym prosić o wskazanie która z niżej podanych form jest poprawna:
    1.
    a) Głowa Kościoła Anglikańskiego Arcybiskup X złożył wizytę w Paryżu.
    b) Głowa Kościoła Anglikańskiego Arcybiskup X złożyła wizytę w Paryżu.
    (przy założeniu, że X jest mężczyzną)
    2.
    a) Asy lotnictwa – Janowski i Kowalski – wygrali zawody.
    b) Asy lotnictwa – Janowski i Kowalski – wygrały zawody.
    Mamy tu chyba do czynienia ze związkiem zgody, więc teoretycznie poprawne pod względem gramatycznym powinny być przykłady 1b) i 2b). Wydaje mi się jednak, że pierwszeństwo ma nie forma słowa, ale to, do czego się odnosi – i stąd poprawne są wersje 1 a) i 2 a). Czy mam rację?
    Pozdrawiam,
    Aleksandra Jasińska
  • wielu ludzi czy wiele ludzi?
    11.03.2003
    11.03.2003
    Która forma jest poprawna: wielu ludzi czy wiele ludzi?
  • czworo czy czterech?
    5.03.2003
    5.03.2003
    Jak jest poprawnie: czworo przyjaciół czy czterech przyjaciół?
  • atest
    3.03.2003
    3.03.2003
    Czy urządzenia (np. komputer) wyposaża się w atest, czy może nadaje się im atest, a może się atestuje?
    Dziękuję.
  • pół
    1.03.2003
    1.03.2003
    Szanowni Państwo,
    czy poprawny jest zapis: po dwunastu i pół roku małżeństwa? Bardzo dziękuję za odpowiedź
    Anna
  • Muzeum Miasta Zielonej Góry
    27.02.2003
    27.02.2003
    Szanowni Państwo,
    będę niezmiernie wdzięczna za odpowiedź na pytanie: która z nazw jest poprawna:
    - Muzeum Miasta Zielonej Góry
    - Muzeum Miasta Zielona Góra ??
    Niestety w samym mieście, w urzędach używa się obu tych form na przemian (np. Prezydent Miasta Zielona Góra, innym razem Prezydent Miasta Zielonej Góry itp.).
    Osobiście skłaniałbym się do nazwy Muzeum Miasta Zielona Góra (kierując się analogią np.: koncert Maanamu ale koncert zespołu Maanam), ale nie mam pewności.
    Ponieważ jest to problem bardzo często pojawiający się w mieście (i nadal nie rozwiązany jednoznacznie), byłabym bardzo zobowiązana za odpowiedź z wyjaśnieniem tej kwestii.
    Z poważaniem
    Anitta Maksymowicz
    Muzeum Ziemi Lubuskiej
  • się
    24.02.2003
    24.02.2003
    Szanowni Państwo!
    Proszę o odpowiedź na pytanie, czy w następującym zdaniu (i w ogóle) się może być gdzie indziej niż obok „swojego” czasownika: „Problem leży gdzie indziej, niż się pani wydaje”.
    Dziękuję za odpowiedź.
    Anna
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego