składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • adres
    29.07.2002
    29.07.2002
    Czy strona WWW ma być dostępna pod adresem www.cos.tam czy na tym adresie? A może jeszcze inaczej?
  • pierwszeństwo
    24.07.2002
    24.07.2002
    Jaka jest różnica między frazami: pierwszeństwo przed kimś, przed czymś, a pierwszeństwo nad kimś, nad czymś? Wyjaśnienie słownikowe wydaje się dość enigmatyczne i – w moim odczuciu – nie ma zasadniczej różnicy, czy dam pierwszeństwo jednym nad innymi, czy też jednym przed innymi.
    Pozdrawiam.
    L.
  • współpraca
    23.07.2002
    23.07.2002
    Jakie określenia najlepiej pasują do słowa współpraca, jeśli w kontekście zdania mają być wyrażone podziękowania za tę współpracę?
  • grywać role
    16.07.2002
    16.07.2002
    Czy poprawne jest wyrażenie duża rola w zdaniu: „Ten aktor grywa same duże role”?
  • wytyczne
    8.07.2002
    8.07.2002
    Będę wdzięczny za wyrażenie opinii w sprawie wytycznych. Co prawda, z przykładów słownikowych wynika, że wyraz ten łączy się bezprzyimkowo z terminami bardziej ogólnymi, np. wytyczne polityki, a z przyimkiem do, gdy chodzi o coś bardziej „konkretnego”, np. wytyczne do działania, ale czy występujące często w praktyce zastosowania tego wyrazu takie jak: wytyczne pobierania próbek czy też wytyczne interpretacji wyników badań są na tyle błędne, że trzeba to do wstawić (a może dotyczące), czy też można (poprawnie) pisać wytyczne pobierania itd.?

    Dziękuję i pozdrawiam
    Andrzej Górecki
  • jako
    4.07.2002
    4.07.2002
    Dzień dobry!

    Moje pytanie wiąże się z kłopotami, jakie sprawiają mi połączenia ze słówkiem jako. Nie mam wątpliwości w przypadku połączeń: zapamiętać jako wartość domyślną, ale która forma jest poprawna w połączeniu z rzeczownikiem: zapamiętanie jako wartości domyślnej czy zapamiętanie jako wartość domyślną?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • wpół do siódmej czy pół do siódmej?
    3.07.2002
    3.07.2002
    Witam.
    Dziękuję za odpowiedź. I proszę o wytłumaczenie, jak powiemy poprawniej: pół do siódmej czy wpół do siódmej?
    Miłego dnia.
    Ryszard
  • Nie jest czy nie ma?
    2.07.2002
    2.07.2002
    Wchodząc do sklepu, pytam: „Czy jest chleb?” Pada odpowiedź: „Nie ma”. Dlaczego nie odpowiada się: „Nie jest”? Przecież chleb nikogo (niczego) nie ma, nie posiada. To chleb jest nieobecny, czyli nie jest.
    Z poważaniem:
    Ryszard
  • przegrać – do kogoś czy z kimś?
    1.07.2002
    1.07.2002
    Witam.
    Jak wytłumaczyć różnicę w wyrażeniach przegrać do kogoś pieniądze, a przegrać z kimś pieniądze?
    Pozdrawiam:
    Ryszard
  • z zagranicy i zza granicy
    1.07.2002
    1.07.2002
    Dzień dobry. Chciałbym zapytać o kwestię dot. wyrazów granica i zagranica. Słowniki podają, że słowo granica oznacza linię graniczną, a zagranica obce kraje, co jest to dla mnie w pełni zrozumiałe. Mówi się: „Jadę za granicę”, ale „Wracam z zagranicy”. Forma „Wracam zza granicy” (zza linii granicznej) jest uważana za niepoprawną dla określenia powrotu z obcego kraju.
    Moje pytanie brzmi: dlaczego? Skoro dla określenia wyjazdu do obcego kraju używa się zwrotu jechać za granicę, czyli, zgodnie z definicją, za linię graniczną, to konsekwentnie, dla określenia powrotu, poprawne powinno być też sformułowanie wracam zza granicy.
    Serdecznie pozdrawiam,
    Michał Rogala z Łodzi
  • używać
    24.06.2002
    24.06.2002
    Które z poniższych zdań jest poprawne?
    1. W rezultacie wyrządzono szkodę przedsiębiorcy wcześniej używającemu taki znak towarowy.
    2. …. wcześniej używającemu takiego znaku towarowego.
  • zwyciężyć kogoś, ale wygrać z kimś
    24.06.2002
    24.06.2002
    Dzień dobry,
    Czy czasownik zwyciężać łączy się jedynie z biernikiem: zwyciężać kogo, co, czy można też zwyciężyć z kimś? Czy tylko wygrać z kimś? Zwyciężyć z Ameryką, zwycięzyć Amerykę – a może obie formy są poprawne? Dziękuję.
  • infolinia
    24.06.2002
    24.06.2002
    Czy można dzwonić na infolinię (jak na policję), czy lepiej dzwonić pod numer infolinii?
  • być za kimś
    24.06.2002
    24.06.2002
    Dzień dobry!
    Chciałabym się dowiedzieć, czy poprawne jest wyrażenie być za kimś oznaczające czyjś pozytywny stosunek do kogoś, przyjaźń, miłość. Często słyszę to wyrażenie, ale podejrzewam, że jest to regionalizm. Pochodzę z okolic Łodzi. Z góry dziękuję za pomoc.
  • tysiąc jeden złotych
    24.06.2002
    24.06.2002
    Piszę procedurę, która zamienia zapis liczbowy dowolnej kwoty na jej zapis słowny. Mam problem jak odmienić słowo złoty w wypadku, gdy mamy do czynienia np. z 1001 zł. Czy powinienem rozwinąć jako jeden tysiąc jeden złoty?
  • ogródek
    21.06.2002
    21.06.2002
    Chciałbym dowiedzieć się, jak powinno się mówić: „Ide do ogródka” czy „Ide na ogródek”? Według mnie obie formy są poprawne, ale nie potrafię znaleźć uzasadnienia. A może się po prostu mylę?
  • lekarz powiedziała?
    20.06.2002
    20.06.2002
    Czy poprawne jest sformułowanie lekarz (dyrektor) powiedziała (napisała, zaleciła)?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • w żużlu czy na żużlu
    13.06.2002
    13.06.2002
    Użycie potocznego określenie zawodów sportowych: na żużlu czy w żużlu? Czy poprawna jest nazwa zawodów Grand Prix Słowenii w żużlu, czy na żużlu?
    Bardzo dziękuję.
    Pozdrawiam
    Małgorzata
  • pikietować
    11.06.2002
    11.06.2002
    Witam ponownie,
    Po raz kolejny spotykam się z dwojakim użyciem wyrazu pikietować: pikietować gmach, ale i pikietować przed gmachem. W słowniku znalazłam jedynie rzeczownik pikieta: „urządzać pikietę przed budynkiem sądu”. Chciałabym wiedzieć, czy czasownik pikietować łączy się z biernikiem, czy z narzędnikiem.
    Joanna B.
  • paszport na nazwisko…
    11.06.2002
    11.06.2002
    Czy poprawne jest sformułowanie: „Odnaleziono topielca z paszportem na nazwisko Iksińskiego”?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego