składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • natomiast
    15.10.2007
    15.10.2007
    Proszę o wyjaśnienie, czy można zaczynać zdanie od słowa natomiast.
  • Jesteśmy takimi…
    15.10.2007
    15.10.2007
    Uprzejmie proszę o opowiedź na pytanie, czy prawidłową jest forma: „Jesteśmy takimi, jakimi powinniśmy być”, czy forma: „Jesteśmy takimi, jacy powinniśmy być”. Znajoma polonistka twierdzi, że zwrot takimi, jakimi jest formą nieprawidłową.
    Dziękuję za odpowiedź.
  • na wsiach czy we wsiach?
    11.10.2007
    11.10.2007
    Dzień dobry,
    czy powinno się mówić na wsiach czy we wsiach?
    Bardzo dziękuję
    Adam Teodorczyk
  • handlarz – czego czy czym?
    11.10.2007
    11.10.2007
    Dzień dobry,
    chciałbym zapytać Państwa, które poniższe formy są poprawne: handlarz win (narkotyków) czy handlarz winami (narkotykami).
    Bardzo dziękuję
    Adam Teodorczyk
  • adekwatny
    9.10.2007
    9.10.2007
    Czy słowo adekwatny musi zawsze występować w złożeniu adekwatny do, czy może być użyte samodzielnie? W skrypcie użyłem zdania „Niezbędne jest sformułowanie bardziej adekwatnej teorii metali”, mając na myśli 'lepszej niż obecna'. Pani redaktor stwierdziła, że musi być adekwatnej do, więc uzupełniłem na adekwatnej do rzeczywistości, ale nie jestem tym zachwycony.
  • orzecznik w narzędniku
    3.10.2007
    3.10.2007
    Dzień dobry,
    czy w zestawieniu czasownika być i przymiotnika powinno pisać się ten przymiotnik w narzędniku, czy tak, jak występuje on po odmianie czasownika być? „Być młodym i radosnym” czy „Być młody i radosny”, skoro „Jest młody i radosny"?
    Dziękuję bardzo za odpowiedź.
  • dwie zagadki składniowe
    3.10.2007
    3.10.2007
    Szanowni Państwo,
    chciałabym prosić o radę w dwóch sprawach:
    1.Która forma jest prawidłowa: „Nie ma się CO dziwić” czy „Nie ma się CZEMU” dziwić?
    2. Jakiej liczby – mnogiej czy pojedynczej – należy użyć w następującym zdaniu: „Biegnie jeż za jeżem, noszą/nosi dojrzałe jabłka”. A może obie formy są prawidłowe?
    Z góry serdecznie dziękuję za pomoc!
    Joanna Sobczak
  • nie tyle…, co…

    1.10.2007
    1.10.2007

    Dzień dobry Państwu!

    Mam małe pytanie. Czy używając w zdaniu nie tyle, zawsze trzeba później zastosować ile, czy może to być co? Słownik poprawnej polszczyzny podaje, że nie tyle…, co… jest niepoprawne, natomiast 4-tomowy słownik języka polskiego dopuszcza tę formę. Jak jest naprawdę i czy obie te wersje różnią się czymś zasadniczym?

    Kłaniam się,

    Andrzej Nowakowski

  • broń biała czy biała broń?
    1.10.2007
    1.10.2007
    Dzień dobry!
    Mam wątpliwości dotyczące następującego związku frazeologicznego: broń biała. No właśnie, broń biała czy biała broń? Jest tu jakaś zasada czy można się kierować regułą: „tak mi lepiej brzmi”?
    Pozdrawiam
    HP
  • miejsce nie w zdaniu
    27.09.2007
    27.09.2007
    Które z każdej pary zdań jest lepsze stylistycznie: „Pijał nie kawę, lecz herbatę” – „Nie pijał kawy, lecz herbatę”; „Nie chodzi o ciebie, ale o nią” – „Chodzi nie o ciebie, ale o nią”; „Rozważamy to w aspekcie nie naukowym, ale praktycznym” – „Rozważamy to nie w aspekcie naukowym, ale praktycznym”? Ogólnie problem dotyczy miejsca partykuły przeczącej w zdaniu: czy powinna się ona znajdować przed członem bezpośrednio zaprzeczanym, czy przed dłuższą całością?
  • nowa doradca?
    26.09.2007
    26.09.2007
    Znam http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=539, a mimo to czuję dyskomfort, czytając, że pani N.R. jest nową doradcą prezydenta. Wolałbym nowym doracą albo nową doradczynią. Gdyby konsekwentnie stosować to podejście, należałoby o mężczyznach mówić dobry niańka, dobry gosposia. Czy decydując się na formę męską (jak sędzia, doradca – a więc rezygnacja z f. ż. ma tu analogię), o kobiecie powiemy świetna erudyta, zręczna akrobata, fajna Azjata?
  • pogrążyć się w zadumie
    25.09.2007
    25.09.2007
    Witam serdecznie. Mam następujące pytanie: czy wyrażenia pogrążyć się w zadumie oraz pogrążyć się w zadumę są tożsame?
  • kłopotliwe liczebniki
    22.09.2007
    22.09.2007
    Szanowni Eksperci,
    które zdanie jest poprawne: „Prezenty czekają na pierwsze 100 osób” czy „Prezenty czekają na pierwszych 100 osób”?.
    Dziękuję. Pozdrawiam serdecznie,
    Joanna
  • pozycja „siedząc”
    14.09.2007
    14.09.2007
    Witam serdecznie!
    Które zdanie będzie poprawne i dlaczego: „Zakładam nogę na nogę w pozycji siedząc” czy też może „Zakładam nogę na nogę w pozycji siedzącej”. Będę wdzięczna za odpowiedź.
    Pozdrawiam
  • w oparciu o…
    10.09.2007
    10.09.2007
    Chodzi o ewentualną ewolucję w używaniu zwrotu w oparciu o, który to zwrot – o ile dobrze pamiętam – nieboszczyk Doroszewski bezwarunkowo tępił, chyba że to było np. w oparciu o stół. A dzisiaj słyszę, że w opariu o idee, czy marksizm-leninizm, czy w oparciu o ustrój, to już można…
    Proszę mi przypomnieć, czy Doroszewski łaskawie dozwalał, czy może potem nastąpiła jakaś ewolucja, przez powszechność takiego wysławiania się, nie patrząc na to, czy to błędne, czy poprawne?
  • bus
    10.09.2007
    10.09.2007
    Chcę zapytać o środek lokomocji zwany busem. Słownik ortograficzny podaje dopełniacz busu (jak autobusu). O ile jednak w przypadku autobusu uzus rzeczywiście zgadza się z normą, o tyle zaryzykuję tezę, że większość ludzi (przynajmniej w moim otoczeniu, a jest ono zróżnicowane pod względem zawodowym, wiekowym itp.) mówi wsiadać do busa. Co więcej, forma ta jest używana też w bierniku, np. czekać na busa. Czy jest szansa, że słowniki ją zaakceptują?
  • szampan
    6.09.2007
    6.09.2007
    Dzień dobry,
    chciałam zapytać, które z poniższych zdań jest poprawne i dlaczego: „To najgorszy szampan, jaki kiedykolwiek piłem” czy „To najgorszy szampan, jakiego kiedykolwiek piłem”? Bardzo dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
  • kłopotliwe liczebniki
    5.09.2007
    5.09.2007
    Szanowna Poradnio,
    proszę o ocenienie, która z poniższych wersji zdania jest najwłaściwsza:
    (a) Wszystkie 10 kandydatek zostało przyjęte.
    (b) Wszystkie 10 kandydatek zostało przyjętych.
    (c) Wszystkich 10 kandydatek zostało przyjęte.
    (d) Wszystkich 10 kandydatek zostało przyjętych.

    Łączę pozdrowienia,
    Michał Gniazdowski
  • dać i udzielić
    3.09.2007
    3.09.2007
    Poproszę o wyjaśnienie, która forma będzie poprawna w następującym sformułowaniu: „Można udzielić KILKU odpowiedzi” czy też „Można udzielić KILKA odpowiedzi”? Jeśli to możliwe, proszę o wskazanie zasady, jaką należy się w tego typu sformułowaniach kierować.
  • zamiast
    3.09.2007
    3.09.2007
    Witam,
    mam pytanie dotyczące łączliwości przyimka zamiast z rzeczownikami. Słownik poprawnej polszczyzny wymienia tylko dopełniacz. Czasem zdarza się inaczej, jeśli czasownik narzuca użycie innego przypadka: „Zamiast główną drogą pojechaliśmy objazdem”. Które z poniższych zdań jest zatem poprawne: „Z makiem, zamiast łazanek, możemy przyrządzić domowy makaron”, „Z makiem, zamiast łazanki, możemy przyrządzić domowy makaron”?
    Z góry dziękuję za odpowiedź!
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego