składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • wakat
    28.05.2007
    28.05.2007
    Czy określenie wakat na stanowisku X jest poprawne? Jeżeli nie, jak brzmi prawidłowe wyrażenie odnoszące się do podanego przykładu?
    Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź.
  • w obiekcie czy na obiekcie?
    28.05.2007
    28.05.2007
    Szanowni Państwo!
    Kończę obecnie pisać pracę magisterską i wszedłem w mały spór z moim promotorem. Chodzi mianowicie o jeden zwrot. Która forma jest poprawna, a jeśli obydwie są poprawne, to która jest powszechniejsza: na obiekcie sportowym czy w obiekcie sportowym, np. w zdaniu: „…oraz od warunków panujących na obiekcie sportowym…?
    Serdecznie proszę o jak najpilniejszą odpowiedź (pracę oddaję w przyszłym tygodniu).
    Z poważaniem
    Paweł Skrajniak
  • w miarę
    28.05.2007
    28.05.2007
    Szanowni Państwo,
    czy poprawne jest sformułowanie żyć w miarę przyzwoitych warunkach, czy raczej powinno być żyć w warunkach w miarę przyzwoitych? Wydaje mi się, że w pierwszym przypadku powinno być podwójne w, co brzmiałoby dziwnie.
    Pozdrawiam
    Beata
  • większość
    21.05.2007
    21.05.2007
    Jak poprawnie napisać: „Większość ludzi uczestniczyło” czy „…uczestniczyła”?
  • za piętnaście siódma
    18.05.2007
    18.05.2007
    Witam serdecznie!
    Uraził mi „wewnętrzne ucho” przeczytany w książce zwrot: „Było za piętnaście siódma”. Czy słusznie? Zdaje mi się, że jednak tą podstawową informacją jest tutaj ta godzina siódma w rodzaju żeńskim, a nie że coś było, jakiś stan przed siódmą. Czy się mylę? Bo gdyby poprzestawiać szyk słów, mielibyśmy: „Była siódma za piętnaście”, a nie było… Czy to jest w ogóle jakiś argument i jakaś metoda – przestawić szyk słów w zdaniu, żeby odkryć rodzaj?
    Dziękuję i pozdrawiam.
  • miasto Zielona Góra
    14.05.2007
    14.05.2007
    Szanowni Państwo!
    Problem znany i poruszany, ale dla mnie wciąż nurtujący. Nazwy większych miast wchodzą w związek rządu, dlatego mówimy: Urząd Miasta Warszawy, Gorzowa itd. Dlaczego więc spotykam się z określeniami Urząd Miasta Zielona Góra, Prezydent Miasta Zielona Góra??(Miasto to porównywalne jest do Gorzowa pod względem liczby ludności). Czy przyjąć obiegową konstrukcję ze składnią rządu i wziąć pod uwagę fakt, że w tym mieście jest częściej stosowana, a więc bardziej zalecana??
  • się
    14.05.2007
    14.05.2007
    Witam, od pewnego czasu zastanawiam się, kiedy można, a kiedy nie wolno dodawać się do czasowników. Słyszałem bowiem, że zdanie „Muszę się usiąść” jest błędem, natomiast „Muszę się zapytać” już jest dobre. Jaka jest reguła? Z góry dziękuje za odpowiedź!
  • wyświetlić na telefonie
    14.05.2007
    14.05.2007
    Dzień dobry,
    chciałam zapytać o wyrażenie wyświetlać w/na telefonie (komórkowym). Chodzi mi o to, czy powinno się mówić wyświetlać zdjęcia, strony www itd. W telefonie, czy NA telefonie – analogicznie do na komputerze i na ekranie.
    Dziękuję bardzo i pozdrawiam,
    Ewa
  • do czy na?
    11.05.2007
    11.05.2007
    Szanowni Państwo!
    Czy istnieje zasada, która mówi o formie określenia lokalizacji w przypadku miejscowości (miast, wiosek) oraz rejonów miast czy dzielnic? Chodzi o poprawne sformułowanie: w Dojlidach czy na Dojlidach (dzielnica Białegostoku)?
    Pozdrawiam
  • słuchać
    27.04.2007
    27.04.2007
    Czy wyrażenie „Słucham panią” w zwrocie do kogoś jest niepoprawne? „Słucham pani” brzmi sztucznie i nienaturalnie („Słucham pani wierszy” brzmi naturalnie,ale samo „Słucham pani” w zwrocie do konkretnej osoby już nie).
  • siedmioro czy siedem?
    20.04.2007
    20.04.2007
    Witam serdecznie!
    Mam pytanie dotyczące zastosowania liczebników zbiorowych. Słownik poprawnej polszczyzny mówi, że łączą się one m.in. z rzeczownikami w rodzaju nijakim zakończonymi na , oznaczającym istoty młode. Chciałbym się upewnić, czy zastąpienie ich w takiej sytuacji liczebnikami zwykłymi jest dozwolone. Innymi słowy, czy zamiast siedmioro koźląt wolno napisać siedem koźląt?
    Z góry dziękuję i pozdrawiam,
    L.K.
  • pluralia tantum
    13.04.2007
    13.04.2007
    Czy możliwe jest określenie rodzaju gramatycznego rzeczowników z grupy pluralia tantum? Nie mogę znaleźć jednoznacznej odpowiedzi.
    Pozdrawiam!
  • wziąć zakładnika
    29.03.2007
    29.03.2007
    Witam. Pytanie jest dość banalne: wziąć za zakładnika (spotkałam się z tym kwiatkiem i coś mi tu zgrzyta), brać na zakładnika czy może najlepiej wziąć zakładnika? Dziękuję.
  • tuzin
    28.03.2007
    28.03.2007
    Witam.
    Która forma jest prawidłowa, „Tuzin niewolników pracował przy rozładunku” czy „Tuzin niewolników pracowało przy rozładunku”?
    Pozdrawiam i dziękuję
  • chwalipięta i trusia
    25.03.2007
    25.03.2007
    Jakiego rodzaju są rzeczowniki ekspresywne takie jak chwalipięta, trusia, dupa używane w odniesieniu do mężczyzn? Nowy słownik poprawnej polszczyzny pod hasłem chwalipięta podaje dwie formy: „Nieznośna z niego chwalipięta” oraz „Nieznośny z niego chwalipięta”. Czy zatem odmienia się: ten dupa, tego dupę, temu dupie, czy też: ta dupa, tej dupy, tej dupie? Czy obydwie formy są poprawne?
    Przepraszam za brzydkie słowa i pozdrawiam.
    Mirosław z Berlina
  • potrzebować
    25.03.2007
    25.03.2007
    Szanowni Państwo!
    Coraz częściej słyszę wypowiedzi, w których czasownik potrzebować łączy się z bezokolicznikiem, np. „Potrzebuję napisać odpowiedź”, „Potrzebuję tam iść”. Takie formy wydają mi się wyjątkowo nietrafione. Nauczony jestem używać czasownika potrzebować w połączeniu potrzebować czegoś, a nie potrzebować zrobić coś. Proszę o opinię, na ile moje uprzedzenie do formy potrzebować zrobić coś jest uzasadnione.
    Z poważaniem
    Jarosław Mężyk
  • logować się
    21.03.2007
    21.03.2007
    Szanowni Państwo,
    chciałbym zapytać o połączenia czasownika logować się z okolicznikami miejsca: konto, serwer, panel, system. Tzn. np. logować się w systemie czy logować się do systemu; logować się na konto czy logować się na koncie itd.? Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Tomasz Głowacki
  • odtwórca
    19.03.2007
    19.03.2007
    Czy w kostrukcji „Piotr Fronczewski był odtwórcą roli pana Kleksa” można pominąć słowo roli? To znaczy: „Piotr Fronczewski był odtwórcą pana Kleksa”?
  • zarzuty
    13.03.2007
    13.03.2007
    Szanowni Państwo,
    w ostatnim czasie w mediach (tak elektronicznych, jak papierowych) wielokrotnie spotkałem się z konstrukcją zarzuty dla kogoś. Czy pp. redaktorzy nie powinni raczej pisać (mówić) o zarzutach wobec kogoś, zarzutach przeciw komuś albo po prostu o postawieniu komuś zarzutów?
    Z poważaniem,
    Michał Derdak
  • chłopczyna i dziadunio
    6.03.2007
    6.03.2007
    Moje pytanie dotyczy rodzaju rzeczowników chłopczyna i dziadunio. Gramatycznie chłopczyna jest rodzaju ż. lub m. Powiemy więc ten chłopczyna, wiedząc, że odnosimy się do płci męskiej. Powiemy też ta chłopczyna i nie będzie to błędem, bo występuje zgodność końcówek. W przypadku rzeczownika dziadunio powiemy oczywiście ten dziadunio, ale nie to dziadunio, chociaż, podobnie do chłopczyny, zachodzi zgodność końcówek. Dlaczego forma ta chłopczyna jest poprawna, a to dziadunio nie?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego