Lista odpowiedzi

 
Można tu znaleźć wszystko, co dotyczy języka i interesuje Państwa. Od pisowni, odmiany, przez znaczenia, składnię czy frazeologię, po pochodzenie i pragmatykę.
  • 9 stopni w Krakowie

    12.07.2024
    12.07.2024

    Dzień dobry. Słuchałem wiadomości jednej ze stacji tv, której prezenter używa składni: „... dzisiaj w Krakowie stopni 9”. Nie wiadomo, o jakie stopnie chodzi, bo pogoda pogodą, a stopnie ma wiele innych przymiotów. Biję się z myślą — ale się nie poddaję — czy poprawne jest „a dzisiaj w Krakowie będzie 9 stopni Celsjusza”. Może obydwie formy są poprawne, choć „stopni dziewięć” jest wywołujące we mnie — stopni jeden — zgrzyt.

  • ugadnąć

    11.07.2024
    11.07.2024

    Szanowni Państwo, od kilku, może nawet kilkunastu lat, modne stało się mówienie — przynajmniej przez niektórych Polaków — że ktoś czegoś nie ugadnie w znaczeniu, że ktoś czegoś nie zgadnie, nie przewidzi. W związku z tym mam pytanie, czy słowo ugadnąć można zaakceptować i uznać je za poprawne?

  • Dylematy składniowe

    11.07.2024
    11.07.2024

    Witam,

    które zdanie jest poprawne: "zrobił to jednym uderzeniem młotka" czy "zrobił to jednym uderzeniem młotkiem"?

    Pozdrawiam

  • trochę – ciąg dalszy

    11.07.2024
    11.07.2024

    Dzień dobry,

    właśnie przeczytałem wyjaśnienie dotyczące użycia trochę w zdaniu: Znam trochę polski (nie: trochę polskiego). W wyjaśnieniu podano, że trochę odnosi się do czasownika znam, a nie do polski.

    Mam pytanie dotyczące poprawności dwóch zdań:

    Znam także trochę polskiego.

    Znam dużo niemieckiego i trochę polskiego.

    Mam także pytanie o poprawność zdania: Znam trochę polskiego. Czy zawsze jest ono niepoprawne?

    Pozdrawiam i dziękuję za odpowiedź

  • Interpunkcja dopisków i listy załączników

    10.07.2024
    10.07.2024

    Dopisek „Do wiadomości:” i „Załączniki:”

    Czy wyliczając nazwiska lub załączniki w lewym dolnym rogu pisma oficjalnego stosujemy jakąś interpunkcję? Na przykład taką jak w normalnych listach wypunktowanych.

    Z poważaniem

  • prowadzący

    10.07.2024
    10.07.2024

    Dzień dobry,

    mam pytanie o odmianę słowa podkast. Czy powinno się mówić ,,prowadząca (co?) podkast" czy „prowadząca (czego?) podkastu”?

  • Powinowaci

    10.07.2024
    10.07.2024

    Jak się nazywa:

    żona syna - synowa

    żona wnuka - ?

    mąż córki - zięć

    mąż wnuczki - ?

    Z poważaniem Stefan Pochylski

  • rentowność

    9.07.2024
    9.07.2024

    Dzień dobry,

    Czy w odniesieniu do obligacji słowo rentowność można stosować w liczbie mnogiej?

    Poprawnie będzie: „Rentowności obligacji w strefie euro wzrosły” czy raczej „Rentowność obligacji w strefie euro wzrosła”?

    Dziękuję i pozdrawiam!

  • (po)patrzyć, (po)patrzeć

    9.07.2024
    9.07.2024

    Dzień dobry. Przez lata jedyną poprawną formą było popatrzyć, bo on popatrzył. Dlaczego uznano również za poprawną formę popatrzeć?

  • prawdopodobnie, najprawdopodobniej

    9.07.2024
    9.07.2024

    Dzień dobry. Czy jest jakaś różnica znaczniowa między słowami prawdopodobnie a najprawdopodobniej, czy też można je uznać za synonimy?

  • Kolejność podpisów

    8.07.2024
    8.07.2024

    Szanowni Państwo,

    jak prawidłowo powinniśmy podpisywać pisma, jeśli jest więcej sygnatariuszy? Czy w przypadku dwóch podpisów drugi powinien być na tej samej wysokości, ale po lewej stronie? A co jeśli ranga drugiej osoby jest niższa — czy należy zamieścić go delikatnie niżej? Jak to wygląda w przypadku trzech podpisów na jednym dokumencie, np. liście gratulacyjnym? Czy wszystkie podpisy powinny być w jednym rzędzie? Jeśli tak, to czy stosuje się zasady precedencji, i w związku z tym podpis najwyższego rangą ląduje w środku? Czy precedencję ustala się zgodnie z prawicą heraldyczną?

  • Zaimek co

    8.07.2024
    8.07.2024

    Dzień dobry,

    Czy mogłabym prosić o wyjaśnienie, kiedy stawiamy przecinek przed co, a kiedy nie? Spotkałam się z wieloma sprzecznymi (w mojej ocenie) informacjami. Na przykład jedno źródło mówi, że kategorycznym błędem jest niestawianie przecinka w zdaniu „Nie wiem, co zjeść”, a inne źródło podaje, że przed bezokolicznikiem przecinek można pominąć. Rozumiem, że przecinek ma rozdzielać zdanie złożone i że przecinka nie ma przed konstrukcjami jak „co noc”, ale w innych przypadkach, na przykład „To, co zrobił”, zupełnie nie rozumiem, kiedy przecinka nie powinno się stawiać, a kiedy powinno. Dziękuję za odpowiedź!

  • Wołacz rzeczownika Jezus

    8.07.2024
    8.07.2024

    Dzień dobry,

    zastanawia mnie dlaczego wołacz od imienia Jezus to Jezu, a nie Jezusie? W tekstach kościelnych chyba zawsze widzę tę pierwszą formę, np. „Jezu, ufam Tobie” albo „Dobry Jezu, a nasz Panie”, jednak wydaje mi się ona nietypowa.

    Z poważaniem

  • NOWA (= Niezależna Oficyna Wydawnicza)

    7.07.2024
    7.07.2024

    Jak powinno się pisać w mianowniku i odmieniać skrótowiec NOWa (Niezależna Oficyna Wydawnicza). W literaturze funkcjonuje kilka wersji:

    NOWA, NOW-ej, NOW-ej, NOW-ą, z NOW-ą, o NOW-ej

    NOW-a, NOW-ej, NOW-ej, NOW-ą, z NOW-ą, o NOW-ej

    NOWa, NOWej, NOWej, NOWą, z NOWą, o NOWej

    Nowa, Nowej, Nowej, Nową, z Nową, o Nowej

    Która z tych wersji jest poprawna?

    Dziękuję

    es

  • Reforma pisowni – odcinek 10

    7.07.2024
    7.07.2024

    Szanowni Państwo,

    punkt 8.2 nowych, przyszłych zasad pisowni informuje: „Małą literą zapisuje się wyrazy pospolite, [...] m.in.: [...] [p]rzymiotniki utworzone od nazw własnych, zakończone na -owski, np. dramat szekspirowski, epoka zygmuntowska, koncert chopinowski, [...]”. Nie jest jednak jasne, jak zapisywać pozostałe przymiotniki – te utworzone od nazw własnych, notowane dotąd w WSO PWN dużą literą jako dzierżawcze, ale zakończone na inne końcówki niż -owy i -owski, czyli: -ański (Horacjański, Justyniański, Leibnizjański, Nietzscheański, Senekański, Schellingiański, Spinozjański), -ejski (Sokratejski) i -oński (Cyceroński, Napoleoński, Platoński).


    Łączę pozdrowienia

    Michał Gniazdowski

  • Reforma pisowni – odcinek 9

    7.07.2024
    7.07.2024

    Szanowni Państwo,

    punkt 10.2.4 nowych, przyszłych zasad pisowni informuje: „Litery á, é, í, ú, ů, ý można zapisywać ze znakami diakrytycznymi lub bez nich, np. Mácha albo Macha, Lévi albo Levi, [...]”. Te litery z diakrytykami podano jak zbiór zamknięty – bez „np.”. Czy zatem zasada ta nie odnosi się do litery å (Anders Ångström), litery ñ (Luis Buñuel), liter zawierających grawis, a także cedyllę (Niccolò Paganini, François Viète), podwójny akut (Ernő Rubik), brewis (Mehmet Ali Ağca, Nadia Comăneci), kropkę górną (Dalia Grybauskaitė)? Litera z umlautem, np. ö (Gerhard Schröder, György Gömöri), pozostanie jednakże w wariancie jako oe, nie zaś samo o?

    Łączę pozdrowienia

    Michał Gniazdowski

  • Błędy składniowe w tekście tłumaczenia przygód Harry’ego Pottera

    6.07.2024
    6.07.2024

    Dzień dobry,

    czytając Harry'ego Pottera, natrafiłam na zdanie: „Weszli Dudley, a za nim wuj Vernon, obaj marszcząc nosy [...]”. W innym wydaniu napisano „Wszedł Dudley, a za nim wuj Vernon [...]”. Czy pierwsza forma jest poprawna? Wydaje mi się, że coś tutaj nie gra; z tego co wiem, taka forma jest poprawna, kiedy użyjemy spójnika „i” albo przyimka „z”, ale co z wyrażeniem przyimkowym?

    Pozdrawiam.

  • Reforma pisowni – odcinek 8

    6.07.2024
    6.07.2024

    Reforma ortografii – odcinek kolejny

    Według zapowiadanych zmian ortografii wkrótce będziemy pisać tak: „Pl. prof. Władysława Bartoszewskiego”. Ale zasada tłumacząca ten zapis brzmi: „Skrót zapisuje się wielką lub małą literą, stosownie do tego, jak byłby – zgodnie z zasadami ortografii – zapisany w danej sytuacji wyraz skracany” (pkt 6.3.4 Uwagi końcowe). Zgodnie z tą zasadą należałoby zatem pisać: „Pl. Prof. Władysława Bartoszewskiego”, dlatego że skrót „Prof.” pochodzi od wyrazu skracanego zapisywanego w nazwie tego placu wielką literą. Pełna nazwa placu to przecież „Plac Profesora Władysława Bartoszewskiego”. Czy mam rację?

    Andrzej, Toruń

  • spin-off lub spin-out

    6.07.2024
    6.07.2024

    Jak po polsku się zapisuje lub ewentualnie nazywa spółki typu „spin-off”? Nazwa zaproponowana w artykule: https://businessinsider.com.pl/poradnik-finansowy/oszczedzanie/spin-off-co-to-jest-i-jak-dziala-przedsiebiorstwo-odpryskowe/e62m8w0 „przedsiębiorstwo odpryskowe” według mnie brzmi okropnie.

    Pozdrawiam serdecznie

    Aleksandra

  • Interpunkcja rozwiniętej przydawki imiesłowowej

    5.07.2024
    5.07.2024

    Jak powinna wyglądać interpunkcja w tym zdaniu: Założona w 2018 roku organizacja, na ten moment zatrudnia ponad 150 osób?

    Czy założona traktujemy jako orzeczenie? Przyznam, że mam problem z takimi zdaniami.

    Z góry dziękuje za pomoc.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego