Można tu znaleźć wszystko, co dotyczy języka i interesuje Państwa. Od pisowni, odmiany, przez znaczenia, składnię czy frazeologię, po pochodzenie i pragmatykę.
Wszystkie
-
palant20.04.20246.12.2001Szanowni Państwo,
Reaktywowalem z kolegami starą grę w palanta i w związku z tym mam kilka pytań. W odnalezionych przepisach palant oznacza kij do wybijania zwany również bijakiem. W słownikach palant oznacza grę lub obraźliwe określenie człowieka. Jak nazywamy zawodników grających w palanta? Wg analogii do piłka – piłkarze, czyli palanciarze, czy tak jak lekkoatleci, czyli palanci (w słowniku liczba mnoga istnieje w formie: palanty).
Czy jestem Palantem, czy Palanciarzem?
I jak brzmi liczba mnoga. Palanty?
Wszelakie wyjaśnienie związane z moim ukochanym palantem z radościa przyjmę.
Pozdrawiam.
Jacek Pawlak -
Pracownik pobierający próbki produktów
19.04.202419.04.2024Dzień dobry, moje pytanie dotyczy nazwy stanowiska osoby, która zajmuje się w pracy pobieraniem próbek produktów. Czy prawidłowa jest forma próbobiorca czy próbkobiorca a może obie? Będę wdzięczna za odpowiedź.
Aleksandra
-
Czasownik dokonany od rzeczownika renowacja
19.04.202419.04.2024Dzień dobry,
w ostatnim czasie byłem świadkiem dyskusji w której nastąpiło stwierdzenie, że słowo „zrenowować” nie istnieje. Jak wygląda w takim razie sprawa słów pochodzących od „renowacja”? Czy „zrenowować” jest poprawną formą przeszłą?
-
tymczasem
19.04.202419.04.2024Dzień dobry,
ostatnio moi koledzy z pracy zaczęli na pożegnanie mówić „tymczasem”, co jest zgodne z definicją „tymczasem III” dostępną na stronie PWN-u, jednak nie do końca dla mnie intuicyjne. Nie rozumiem, skąd wzięło się użycie tego słowa w tym kontekście. Tutaj jest moje pytanie — jaka jest etymologia tego słowa w tym kontekście? Czy to jest skrót od jakiegoś dłuższego pożegnania typu „tymczasem póki się nie widzimy, to trzymaj się”?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
-
Frazeologizm z gajowym18.04.202413.07.2020Szanowni Eksperci,
uprzejmie proszę o wyjaśnienia genezy ironicznego powiedzenia być odważny jak żydowski gajowy, spotykanego jeszcze dziś wśród starszego pokolenia Polaków. Jeśli dobrze rozumiem, porzekadło to odwołuje się do stereotypowej tchórzliwości Żydów, ale dlaczego pojawia się w nim akurat gajowy?
Z wyrazami szacunku
Piotr Michałowski
-
ekskrecja i sekrecja
18.04.202418.04.2024Dzień dobry,
chciałbym zapytać, czy istnieje i jaki jest czasownik od rzeczowników takich jak sekrecja albo ekskrecja. Po angielsku forma czasownikowa tych słów jest generalnie prosta i przewidywalna, natomiast inna niż forma czasownikowa słowa ekstrakcja. W języku polskim same wyżej wymienione słowa są spotykane bardzo rzadko, a na formę czasownikową nie trafiłem nigdy i nie jestem w stanie jej poprawnie wywnioskować.
-
jak by czy jakby
18.04.202418.03.2023Szanowni Państwo,
proszę o wskazanie poprawnej formy zapisu 'jakby' / 'jak by' w konstrukcjach typu:
Jakby / Jak by co, jestem w domu.
Jakby / Jak by mi zależało, napisałbym wcześniej.
W słowniku na Państwa portalu jest podany taki przykład użycia spójnika 'jakby':
Jakbyś znalazł chwilę, wpadnij do nas jutro.
Czy w przesłanych przeze mnie zdaniach będzie podobnie?
Łączę pozdrowienia
Jacek Zwierzyński
-
limit przelewów
17.04.202417.04.2024Dzień dobry,
słownikowo limit łączy się z dopełniaczem, czyli np. limit płatności, ale gdy mówimy o limicie dziennym w poniższych połączeniach, to która wersja jest prawidłowa?
1. Limit dzienny dla przelewów
2. Limit dzienny do przelewów
3. Limit dzienny przelewów - ale czy to nie brzmi, jakby chodziło o liczbę przelewów?
4. Limit dzienny do konta
5. Limit dzienny dla konta.
Z pozdrowieniami
Ewelina
-
versus
17.04.202417.04.2024Szanowni Państwo,
mam następujące pytanie: chodzi o stosowanie łacińskiego skrótu vs. — jak po takim skrócie powinna wyglądać odmiana? Czy powinniśmy stosować mianownik, czy celownik — tak jakbyśmy powiedzieli przy użyciu słowa przeciw. Który z przykładów jest poprawny: Komisja Europejska vs. Republika Słowacji czy Komisja Europejska vs. Republice Słowackiej?
Z ukłonami
Jan Rakieta
-
Mieszkańcy miejscowości o nazwie Kąty i Korea
17.04.202417.04.2024Dzień dobry!
Jak się nazywa mieszkaniec miejscowości Korea niedaleko Łodzi? A mieszkaniec miejscowości Kąty?
Dziękuję i pozdrawiam
Magdalena
-
żyd i Żyd
16.04.20241.10.2013Dzień dobry,
chciałabym zadać pytanie dotyczące rozróżnienia pisowni na Żyd (członek narodu żydowskiego) i żyd (wyznawca judaizmu). Wyznawca judaizmu musi być jednocześnie członkiem narodu żydowskiego. Czy np. zdanie: „Dochodziły do nas wieści, że władze wojskowe są wrogo usposobione względem żydów” jest poprawne? Nie wiadomo, czy owe władze prześladują tylko wyznawców judaizmu, a np. spolonizowanych Żydów już nie. Jak praktycznie rozwiązywać problem takiego zapisu?
-
Ciągi liczb z przecinkiem dziesiętnym
16.04.202416.04.2024W publikacjach z kategorii nauk technicznych może wystąpić potrzeba podania listy wartości liczbowych, co w przypadku liczb niecałkowitych może nastręczyć pewnych trudności edycyjnych. W typografii anglosaskiej przykładowa lista miałaby formę: 21.5, 2.43, 13.3, 5.68, 3.90, 6.54, 3.55, 23.1, podczas gdy zgodnie z polskimi regułami należałoby napisać w analogicznym przypadku: 21,5, 2,43, 13,3, 5,68, 3,90, 6,54, 3,55, 23,1. Zapis wg polskiej tradycji typograficznej jest zdecydowanie mniej czytelny.
Z szacunku do czytelnika/użytkownika tekst powinien być zredagowany poprawnie i czytelnie - jak pogodzić ze sobą te dwie wartości w takiej sytuacji?
Z wyrazami szacunku,
Konus Kamiński
-
Szyk się w zdaniu
16.04.202416.04.2024Dzień dobry!
Moje pytanie dotyczy zdań z zaimkiem zwrotnym "się". W którym miejscu należy go umieścić w zdaniach o konstrukcji analogicznej do poniższej?
- Ojciec pomógł im się / się im przygotować.
- Kolega pozwolił jej się /się jej wygadać.
Często widzę i słyszę zdania typu "...pomógł się im...", ale mam wrażenie, że z logicznego punktu widzenia są one gorszym wyborem.
Z góry dziękuję i pozdrawiam serdecznie
Magda
-
Tzw. ciepły guzik
15.04.202415.04.2024Szanowni Państwo!
Na drzwiach autobusu zobaczyłem wezwanie: UŻYJ CIEPŁEGO GUZIKA. Sprawdziłem, żaden guzik nie jest cieplejszy od innych elementów, więc doszedłem do wniosku, że to pewnie przenośnia. Czy jednak w przypadku przenośni nie powinien ten napis wyglądać tak: UŻYJ „CIEPŁEGO” GUZIKA?
Z poważaniem – Witold Dociekliwy
-
żałować
15.04.202415.04.2024Szanowni Państwo, mam pytanie odnośnie do słowa żałować. Nie wiem, czy się Państwo ze mną zgodzą, ale osobiście nigdy nie używam go w zdaniach, które nieraz słyszę, np. Żałuję, że się wcześniej nie urodziłem. Moim zdaniem, żałować można czegoś, na co się ma wpływ. Tymczasem często słyszę wypowiedzi, w których mówiący używają tego słowa w takim sensie, jak wyżej przytoczone zdanie. Jak Państwo to widzą? Z uszanowaniem stały czytelnik Poradni
-
placówka
15.04.202415.04.2024Dzień dobry, moje pytanie dotyczy słowa placówka w znaczeniu przedszkole, szkoła, żłobek. Zauważyłam, że jest ono ostatnio używane bardzo często. Szczególnie w przestrzeni social mediów. Rodzice, terapeuci mówią "oddając dzieci do placówki", "dziecko w placówce". Mam wrażenie, że w tego typu wyrażeniach brakuje dookreślenia o jaką placówkę chodzi. Mamy przecież placówki różnego typu. Placówki wychowawcze, oświatowe itp.
-
podium
14.04.202414.04.2024Dzień dobry,
Czy zwrot „zdobyć podium” jest poprawny? Wydaje się, że można „zdobyć miejsce na podium” lub „zdobyć puchar”, jednak używany także bywa zwrot „zdobyć podium”.
-
Neologizm rywalizator
14.04.202414.04.2024Dzień dobry, czy istnieje polski odpowiednik słowa competitive w znaczeniu osoby, która lubi rywalizację, ale w negatywnym znaczeniu. Taka, która nie potrafi odpuścić i zawsze musi wygrywać. Drugie pytanie — czy istnieje słowo rywalizator w języku polskim?
-
Co robi ciąg liczbowy?
14.04.202414.04.2024Proszę o opinię o wyrażeniu „zbiegać do” używanym w kontekście matematycznym.
Jednym z ważniejszych pojęć współczesnej matematyki jest granica, np. granica ciągu liczbowego. Intuicyjnie rzecz biorąc, ciąg liczbowy ma granicę równą g gdy jego kolejne wartości zbliżają się do liczby g. Mówimy wtedy, że ciąg „jest zbieżny do g” lub „dąży do g”. Czasem mówi się też, że ciąg „zbiega do g”, ale niektórzy wykładowcy matematyki uważają takie sformułowanie za błędne (i dodają, że „zbiec można z więzienia”). Proszę o opinię o takim wyrażeniu. A może należałoby mówić, że „ciąg zbiega się w g”?
-
ku / dla pokrzepienia serc
13.04.202413.04.2024Dzień dobry.
Skąd wzięło się sformułowanie „ku pokrzepieniu serc”? Czy poprawne jest jego użycie, czy jednak powinno się cytować oryginał „dla pokrzepienia serc”?
Dziękuję
Grażyna
