Lista odpowiedzi

 
Można tu znaleźć wszystko, co dotyczy języka i interesuje Państwa. Od pisowni, odmiany, przez znaczenia, składnię czy frazeologię, po pochodzenie i pragmatykę.
  • Ktoś stara się (,) jak może

    5.07.2024
    5.07.2024

    Szanowni Państwo,

    czy w następującym zdaniu po „starał się” nie powinien znaleźć się przecinek z powodu dwóch orzeczeń: „Harry starał się jak mógł, by nie myśleć o przesłuchaniu, kiedy po południu czyścili oszklone szafki”?

  • Dylemat interpunkcyjny

    5.07.2024
    5.07.2024

    Witam!

    Jak należy, a może jak nie należy postawić przecinka w zdaniu: „Rosły w nim pomidory, sałaty, ziemniaki, winogrona i wszystko inne, co mogło i nie mogło, się tu znaleźć”.

    W szczególności chodzi mi o wyrażenie: „co mogło i nie mogło”.

    Pozdrawiam.

  • Wymowa twarda [ly]

    4.07.2024
    4.07.2024

    Dzień dobry. W wypowiedziach niektórych osób, nawet wykształconych, usłyszeć można taką wymowę. Zamiast np. powiedzieli, to powiedziely, zamiast wzięli, to wzięly. Czy to jakaś gwara? Wydaje mi się, że słyszałem, że tak się mówi na Zamojszczyźnie, ale nie mam pewności, czy tak jest.

  • Wyraz co

    4.07.2024
    4.07.2024

    Witam! Mam pytanie co do interpunkcji w stwierdzeniu: „nie to co wy”. Zwłaszcza jeśli już sam zwrot występuje po przecinku, jak na przykład: „Ja przynajmniej mam klientów, nie to co wy”.

    Zasady stawiania przecinka przed „co” są dla mnie wciąż zawiłe i w wielu takich przypadkach niejednoznaczne.

  • Proszę

    4.07.2024
    4.07.2024

    Czy stawia się przecinek przed „proszę”, użytym na końcu zdania jako grzecznościowa forma wydania polecenia?

    Zrób to, proszę. czy Zrób to proszę.

    Wypełnij ten formularz, proszę. czy Wypełnij ten formularz proszę.

  • sztȅrk

    3.07.2024
    3.07.2024

    Dzień dobry.

    Chciałem zapytać o etymologię kaszubskiego sztërk «moment, chwila». Leon Biskupski porównał to słowo do polskiego sterk, start, stroka «pas/smuga/strefa odmiennego koloru», «galon, listwa szlak, obłoga», «szew dla ozdoby», i litewskiego strakùs «spieszny», które, według Wojciecha Smoczyńskiego, ostatecznie pochodzi z wykrzyknienia. Lorentz wymienia także słowińskie sztërk «czas, moment» oraz sztrejk «linia, pasek», «czas, chwila», co chyba łączyłoby te pomorskie słowa z prasł. *stroka «linia, pasek», które z kolei jest łączone z łotewskim stracis «moment», czy może jest to jednak słowo pochodzenia niemieckiego?

  • Parkuj i Jedź, Zaparkuj i Jedź, a może Parkuj i Jeźdź?

    3.07.2024
    3.07.2024

    Dzień dobry

    Podczas ostatniej wizyty w Warszawie zauważyłem istniejące tam parkingi o nazwie „Parkuj i jedź”. Wydaje mi się, że jest to kalka językowa, która po polsku znaczy coś innego niż po angielsku. Dla mnie taka forma oznacza nakaz jednoczesnego parkowania oraz jazdy (w domyśle: innym środkiem komunikacji), co przecież fizycznie jest niemożliwe. Zaproszenie do zaparkowania, a późniejszej jazdy powinno być wyrażone jako np. „Zaparkuj i jedź”.

    Serdecznie proszę o wyjaśnienie — sam nie wiem czy przypadkiem błędnie rozumiem określenia w moim języku ojczystym.

  • Nazwy walut z języków obcych

    3.07.2024
    3.07.2024

    Dzień dobry,

    czy istnieje jakaś lista lub ogólna zasada dotycząca tego, które waluty się odmienia? Chodzi mi głównie o te mniej używane, jak tenge, ariary, leone, kwacha, kwanza i pa'anga.

    Dziękuje!

    Z wyrazami szacunku

    Karolina

  • (jak) jasny gwint

    2.07.2024
    2.07.2024

    Szanowni Państwo,

    skąd wzięło się wyrażenie Jasny gwint? Czym zasłużył sobie gwint, aby być jasnym i dlaczego ma to negatywne konotacje?

    Serdecznie pozdrawiam

  • Łężce

    2.07.2024
    2.07.2024

    Szanowni Państwo, od pewnego czasu odwiedzam wieś o nazwie Łężce. Chciałabym zapytać o prawidłową odmianę tej nazwy — „pojechaliśmy do Łężc” czy „do Łężec”? Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • Pytajnik w zdaniach złożonych

    2.07.2024
    2.07.2024

    Dzień dobry. Czy w takich zdaniach, jak np.: „Kiedy pójdziesz do sklepu, bo potrzebuję mleka, a za chwilę zamkną” na końcu powinno się postawić pytajnik czy kropkę? Chodzi o to, że pierwsze zdanie jest pytające, a pozostałe dwa już nie i nie wiem, czy mimo to powinno się postawić pytajnik.

  • kapucynka

    1.07.2024
    1.07.2024

    Dzień dobry, mam pytanie dotyczące etymologii słowa „kapucynka” (gatunek małpy). Czy nazwa pochodzi o włoskiego zakonnika czy rodzaju kawy (włoskie cappuccino)? Co było pierwsze?

  • kraszewskolog

    1.07.2024
    1.07.2024

    Dzień dobry. Badacz i znawca twórczości Mickiewicza to mickiewiczolog, Sienkiewicza sienkiewiczolog. Skąd się wzięła ta cząstka " olog" i czy np. badacz Kraszewskiego to kraszewskiczolog? Czy dobrze myślę, że wspomniane "olog" występuje też w słowie biolog?

  • imię

    1.07.2024
    1.07.2024

    Dzień dobry,

    czy oba zdania są poprawne:

    Pies dostał na imię Luna

    Pies dostał imię Luna?

    A jeśli tak, to czy któraś forma jest bardziej pożądana?

    Z góry dziękuję za informację.

  • x razy więcej lub mniej

    30.06.2024
    30.06.2024

    Szanowni Państwo,

    proszę o wyjaśnienie czy poprawnym jest użycie zwrotu często pojawiającego się w telewizji i prasie „dwa/trzy/itd. razy mniej”?. O ile „dwa/trzy/itd. razy więcej” odnosi się do iloczynu danej wielkości/zdarzenia, o tyle w stwierdzeniu „ ... razy mniej” wypowiadający odnosi się do ilorazu danej wielkości/zdarzenia. Przykładowo: Jeśli Jan ma 10 złotych a Adam 1 złoty, zatem poprawne jest stwierdzenie , że Jan ma 10 razy więcej niż Adam. Natomiast czy poprawnym będzie stwierdzenie, że Adam ma 10 razy mniej niż Jan? Czy może powinno się powiedzieć, że Adam ma 1/10 tego co Adam? Proszę o wyjaśnienie.

    Dziękuję za odpowiedź.

    Z poważaniem

    Szymon

  • Feminatywy od czarnoksiężnik i złoczyńca

    30.06.2024
    30.06.2024

    Szanowni Państwo,

    jaka będzie najwłaściwsza – tzn. zgodna z zasadami słowotwórstwa – konstrukcja feminatywów utworzonych od wyrazów czarnoksiężnik i złoczyńca?

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • statki

    30.06.2024
    30.06.2024

    Dzień dobry. Chciałbym się dowiedzieć, skąd się wzięła nazwa „statki” w znaczeniu «talerze, naczynia kuchenne».

  • Numizmatyczny opis monety

    29.06.2024
    29.06.2024

    Opis monet zawiera poniższe zdanie: „Na rewersie monet umieszczona jest cyfra oznaczająca wartość nominalną monety, nazwa jednostki pieniężnej oraz ornament z liści dębu – inny dla każdego nominału".

    Myślę, że w ogólnym przypadku to są cyfry, np.: 10 lub po prostu liczba. A może w tym szczególnym przypadku słowo cyfra ma uzasadnienie?

  • Błąd pisarski w postanowieniu sądu

    29.06.2024
    29.06.2024

    Co to znaczy foda.

    W postanowieniu sądu było takie sformułowanie:

    "oświadczeń nowo powołanych członków komisji rewizyjnej w przedmiocie fody na ich powołanie".

  • nie bój nic i nie bój żaby

    29.06.2024
    29.06.2024

    Szanowni Państwo!

    Niedawno przypomniało mi się coś, co pamiętam sprzed pół wieku. Zdanie, stwierdzenie, powiedzenie: „nie bój nic, żaba w wodzie nie bodzie” ewentualnie „Nie bój żaby, żaba w wodzie nie bodzie”.

    Co to jest za dziwoląg, co znaczy/znaczył i skąd się wziął?

    Z poważaniem — Witold M.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego