słownictwo

  • Peryfrastyczne określenia miast

    6.07.2023
    6.07.2023

    Czy określenia w stylu Miasto Świateł należy pisać dużą literą?

  • wcześniej i szybciej

    5.07.2023
    5.07.2023

    Wymienność znaczenia słów szybciej oraz wcześniej.

    Dzień dobry, zacząłem zauważać, że często wymienia się słowo wcześniej na szybciej, np. „Będę trochę szybciej”, „przesunęli termin wystawy i teraz będzie trochę szybciej”. Czy jest to poprawne użycie tego słowa?

  • bardka

    5.07.2023
    5.07.2023

    Czy Bardka jako forma żeńska od Bard (klasa postaci występującej w grach RPG i literaturze fantasy) jest formą poprawną?

  • który czy jaki?

    3.07.2023
    3.07.2023

    Jak prawidłowo zapytać: Jaki dzisiaj dzień tygodnia czy który dzień tygodnia?

  • ile wlezie

    3.07.2023
    3.07.2023

    Szanowni Państwo,

    w polszczyźnie jak wiadomo istnieje powiedzenie „ile wlezie”, ale czy to oznacza, że istniał kiedyś taki czasownik jak wlazić? Proszę o odpowiedź.

    Pozdrawiam

  • netto, brutto

    2.07.2023
    2.07.2023

    „netto”, „brutto” – jakie to części mowy? Nieodmienne przymiotniki? Przysłówki?

  • nadzwaniać się (?)

    2.07.2023
    2.07.2023

    Dzień dobry. Podczas dzwonienia (dosyć częstego) do klientów posługuję się stwierdzeniem „nie chciał bym się NADZWANIAĆ za często”. Chciałbym zapytać, czy można to uznać za prawidłowe, a jeżeli nie, to czym zastąpić takie określenie, żeby były równie krótko określone moje intencje nienadużywania kontaktów telefonicznych?

  • Władca Pierścieni

    2.07.2023
    2.07.2023

    Szanowni Państwo,

    zwracam się z pytaniem dotyczącym poprawnej pisowni nazwy cyklu powieściowego J.R.R. Tolkiena pt. "Władca Pierścieni"? Zgodnie z polską normą językową — tylko pierwszy człon powinien być zapisany od wielkiej litery. Jednak w uzusie oraz literaturze przedmiotu (jak np. u T.Z. Majkowskiego, czy w tłumaczeniach A. Sylwanowicz) pojawia się zapis inspirowany pisownią angielską (oba człony od wielkiej litery). Czy taki zapis można uznać za poprawny ortograficznie i dopuszczalny w pracy o charakterze naukowym? Proszę o rozwianie moich wątpliwości.

    Z wyrazami szacunku

    K.M.

  • Nazewnictwo mikrotoponimów miejskich

    30.06.2023
    30.06.2023

    Nazwy skwerów i placów ze słowem „imienia”

    Czy rzeczą poprawną jest stosowanie w oficjalnym nazewnictwie miejskich skwerów, placów i rond w jednej miejscowości wyrażenia „imienia” (np. skwer im. Oficerskiej Szkoły Artylerii, skwer im. 4 Czerwca 1989, rondo imienia Heleny Grossówny, most im. Józefa Piłsudskiego, ale w tej samej miejscowości również: skwer Anny i Leona Torwirtów, rondo Niepodległości, plac 18 Stycznia 1920). Czy nie obowiązuje tu czasem zasada ujednolicenia nazw? Bo wyrażenie „imienia” pasuje raczej do nazw budynków (szkół, teatrów, przedszkoli). Czy to słowo przy nazwach miejskiej topografii nie jest nadmiarowe i pompatyczne?

  • Składnia zgody przy przydawce przymiotnej

    29.06.2023
    29.06.2023

    Chciałabym spytać, czy możemy zostawić fragment „nawiązywanie kontaktów z dziećmi i młodzieżą zagrożonymi wykluczeniem społecznym” w obecnym brzmieniu.

    „Zagrożonymi” zgrzyta, ale podobnie byłoby z „zagrożoną”.

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • spoiler, spoilować i spoilerować

    29.06.2023
    29.06.2023

    Ze zdziwieniem odkryłam, że słowa „spojler” nie ma (jeszcze?) w SJP PWN w znaczeniu „psuć zabawę, zdradzając zakończenie”. Czy mimo wszystko można użyć go w dość poważnym tekście? A jeśli tak, to jak brzmi czasownik (spojlować czy spojlerować) i jak wygląda poprawny zapis (j czy i).

    Z góry dziękuję

    Dorota

  • stanąć/stać na podium

    29.06.2023
    29.06.2023

    Czy wyrażenie „stanąć na najwyższym podium” zawiera elipsę (stopniu podium)?

    Z góry dziękuję

    D.

  • lotopisz

    28.06.2023
    28.06.2023

    Dzień dobry,

    chciałbym zwrócić się z zapytaniem o znaczenie słowa „lotopyrz”, które często jest w mojej rodzinie używane, a na którego ślad nigdzie nie mogę natrafić. Serdecznie dziękuję i łączę wyrazy poważania

    Filip

  • molestant, molestator

    27.06.2023
    27.06.2023

    Jak nazywa się osoba, która molestuje? Czy istnieje na to jedno słowo?

    Z góry dziękuję

    D.

  • długofalowy

    27.06.2023
    27.06.2023

    Jak to się stało, że wyraz długofalowy oznacza w niektórych kontekstach „zaplanowany na dłuższy czas”? Byłoby to jasne, gdyby słowo fala oznaczało to samo co „czas, okres”, ale przecież tak nie jest.

  • Żeński odpowiednik starca

    25.06.2023
    25.06.2023

    Szanowni Państwo,

    odpowiednikiem słowa „staruch” jest „starucha”, odpowiednikiem słowa „starszy” jest „starsza”, a odpowiednikiem słowa „starzec”... no właśnie, co jest odpowiednikiem słowa „starzec”? Proszę o odpowiedź.

    Pozdrawiam

  • dwupiętrowy

    24.06.2023
    24.06.2023

    Czy dom „dwupiętrowy” ma dwa piętra i parter czy jedno piętro i parter? Innymi słowy, czy parter liczy się jako piętro?

  • przelać się – przelewać się

    23.06.2023
    23.06.2023

    Szanowni Państwo,

    w słowniku na stronie, pod hasłem „przelać się — przelewać się”, oprócz znaczeń dotyczących cieczy, jedno dotyczy naczynia, a brzmi: «zostać nadmiernie wypełnionym płynem». Domyślam się, że odnosi się ono na przykład do takiego użycia: "[naczynie] przelewa się". Chciałbym zapytać, jak poprawnie do tej konstrukcji dodać dopełnienie? Naczynie przelewa się...:

    – wodą

    – od wody

    – z wody

    Które z nich jest/są poprawne bądź czy jest jakieś inne?

    Dodam, że naturalnie zdaję sobie sprawę o możliwości rozwinięcia wspomnianej konstrukcji (tudzież uzupełnienia jej o docelowe dopełnienie) w ten sposób: "naczynie wody przelewa się" / "naczynie z wodą przelewa się".

  • tuluski

    22.06.2023
    22.06.2023

    Jak brzmi przymiotnik od toponimu Tuluza? W słowniku PWN znalazłam tuluski, ale natknęłam się też na tuluzański.

    Z góry wdzięczna

    D.

  • Samiec muchy

    20.06.2023
    20.06.2023

    Szanowni Państwo,

    jak nazywa się samiec muchy?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego