W tym miejscu dowiesz się wszystkiego o polskich związkach frazeologicznych: skąd się wzięły, co znaczą, jaką mają postać, czy można je odmieniać lub w jakich kontekstach mogą być użyte.
frazeologia
-
W całym tego słowa znaczeniu czy: w pełnym tego słowa znaczeniu24.05.2017WSPP podaje, że wyrażenie w pełnym tego słowa znaczeniu jest niepoprawne i że należy mówić w całym tego słowa znaczeniu. Czy zgadzają się Państwo z takim rozstrzygnięciem?
-
Kurtyna w górę17.03.2017Szanowni Państwo,
w moich stronach (Ziemie Odzyskane, a więc tygiel językowy) funkcjonuje quasi-przekleństwo kurtyna w górę, akcentowane nietypowo (brzmi nieco jak „kurtynawgóre” lub „kurty-nawgóre”, na końcu jest [e], nigdy [ę]). Interesuje mnie etymologia tego eufemizmu, pytani o nią krajanie nie znali odpowiedzi. Czy gdybym chciał użyć tego zwrotu w utworze literackim, powinienem go zapisać jako kurtyna w górę, czy może jakoś zaznaczyć ową specyficzną wymowę?
Z wyrazami szacunku
Kamil -
A co za tym idzie17.03.2017Chciałabym zapytać, czy poprawne jest sformułowanie a co za tym idzie. Czy użycie takiego sformułowania jest błędem językowym?
-
Lary i penaty21.02.2017Szanowni Państwo,
skąd się wzięło wyrażenie lary i penaty?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
W koło Macieju31.01.2017Szanowni Państwo,
ciekawi mnie etymologia wyrażenia w koło Macieju. Skąd ów Maciej?
Przy okazji chciałbym złożyć całej redakcji najserdeczniejsze – bardzo zaległe – życzenia świąteczne oraz wszystkiego dobrego na cały ten rok, a szczególnie dalszej wytrwałości i cierpliwości w zmaganiach z niezmordowanymi czytelnikami poradnikami. Wykonują Państwo fantastyczną pracę!
Ze szczególnymi wyrazami szacunku
Niezmordowany Czytelnik
-
Na pohybel22.01.2017Szanowni Państwo,
moje pytanie dotyczy wyrażenia na pohybel. Ze zgrozą zauważam, że jest ono coraz częściej używane w wypowiedziach internetowych. Sądziłam (i nie tylko ja, pytałam wielu osób), że należy je rozumieć jako wezwanie do użycia przemocy (powieszenia) i jako takie zgłaszałam administratorom rozmaitych stron. Zdziwiłam się bardzo, gdy w definicji słownikowej znalazłam informację, że na pohybel należy rozumieć jedynie jako ogólne ‘na zgubę, na nieszczęście’. Czy rzeczywiście?
-
Szkoła imienia Karola Borchardta 14.01.2017Mam pytanie dotyczące tej porady. Pada w niej stwierdzenie, iż zapis w postaci Szkoła jest imienia Karola Borchardta jest średnio polecany.
Proszę o informację, czy wprowadzenie lekkiej zmiany i napisanie tego w postaci (przynajmniej w mojej ocenie) częściej spotykanej Szkoła imienia Karola Borchardta powoduje „polepszenie walorów użytkowych” tego zdania?
-
Psy szczekają, karawana idzie dalej14.01.2017Szanowni Państwo,
co znaczy powiedzenie Psy szczekają, a karawana idzie dalej? Moja interpretacja jest taka, że chodzi o ludzi przechodzących wyniośle i obojętnie obok tych, którzy próbują im szkodzić czy dokuczyć. Dodam, że przysłowie to znalazłem w popularnej książce dla dzieci (i nie tylko) „Mikołajek”, przekładanej z francuskiego.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
Cienka czerwona linia 28.12.2016Interesuje mnie znaczenie coraz częściej (i moim zdaniem błędnie) stosowanego idiomu cienka czerwona linia. Obserwuję jego nagminne używanie z czasownikiem przekraczać, co jest zrozumiałe bez czerwonej: przekraczać cienką linię oznacza coś na kształt kropli, która przelewa czarę/przepełnia kielich. Wg mnie cienka czerwona linia to ostatni bastion oporu, ostatnia barykada – wiązać się powinna z heroizmem skutecznego trwania na posterunku.
-
Rutyna poranna a poranny rytuał 27.12.2016Czy takie związki wyrazowe jak rutyna poranna i rutyna wieczorna są poprawne?
Chodzi oczywiście o użycie słowa rutyna w znaczeniu ‘postępowanie lub wykonywanie jakichś czynności według utartych schematów’.
Dla mnie lepiej brzmi poranny rytuał (w znaczeniu ‘zespół czynności, których częste powtarzanie tworzy dotyczący czegoś zwyczaj’).
Zastanawiam się, czy poranna rutyna to nie kalka z angielskiego morning routine.
-
Szkoła nosi imię…21.12.2016Bardzo proszę o informację, czy poprawne są poniższe zdania:
Szkoła nosi imię Karola Borchardta.
Szkoła jest imienia Karola Borchardta.
W moim odczuciu poprawne jest pierwsze zdanie, jednak nauczycielka polskiego uznała to zdanie w opisie szkoły sporządzonym przez moją córkę za niepoprawne stylistycznie i gramatycznie („tak się nie mówi”, „takie zdanie jest nielogiczne”) i wskazała jako poprawne drugie zdanie, które, moim zdaniem, w najlepszym przypadku ma charakter potoczny.
Dziękuję.
-
Kwadrans akademicki13.11.2016Szanowni Państwo,
jaka jest etymologia wyrażenia kwadrans akademicki? Czyżby spóźnianie się było domeną tak dalece właściwą studentom (a może profesorom?), że aż odzwierciedliło się to w języku?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
Zagadkowe spuścić po brzytwie 15.10.2016Szanowni Państwo,
skąd wzięło się wyrażenie spuścić po brzytwie?
Czy jest to regionalizm?
Czy można ją wiązać z niemieckim słowem: abziehen – zieh ab!.
-
Pobiec na jednej nodze 14.10.2016Szanowni Państwo,
zastanawia mnie etymologia zwrotu pobiec na jednej nodze. Mówi się tak, kiedy ktoś ma pobiec szybko, chociaż wydawałoby się, że jeśli ktoś pobiegnie na jednej nodze to potrwa to dłużej, niż gdyby miał biec na przykład na dwóch.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
Mydlić komuś oczy 11.10.2016Interesuje mnie etymologia powiedzenia mydlić komuś oczy.
-
Rzut beretem7.10.2016Szanowni Państwo!
Interesuje mnie etymologia powiedzenia rzut beretem. Wiadomo, że to niezbyt daleko, ale… dlaczego właśnie beretem?
Z poważaniem – Michałowicz
-
Co robimy z żółwikiem? 29.09.2016Szanowni Państwo,
mam problem z żółwikiem – mowa oczywiście o geście zderzania się piąstkami, np. w ramach powitania. Chciałabym zapytać czy żółwika przybijamy, czy robimy. Ostatnio spotkałam się z wersją zrobili żółwika, jednak odkąd pamiętam, słyszałam zawsze przybij żółwika (analogicznie do przybij piątkę).
Będę wdzięczna za odpowiedź w tej nurtującej mnie kwestii.
Z wyrazami szacunku
Karolina Skoczylas
-
Ubrać się jak filistyn 22.05.2016Szanowni Państwo,
interesuje mnie etymologia powiedzenia ubrać się jak Filistyn, tzn. ubrać się zbyt lekko, wyletnić się. Wydawałoby się, że wywodzi się ze Starego Testamentu, ale nie udało mi się odszukać odpowiedniego fragmentu. A może się mylę i źródło leży gdzie indziej?
Z wyrazami szacunku
Piotr Michałowski
-
Robić komuś dobrze 12.05.2016Proszę powiedzieć: co językoznawcy sądzą o wyrażeniu robić komuś dobrze?
Wiedzą Państwo zapewne, że wywodzi się ono ze sfery erotyki (oraz co znaczy), ale czy jest ono stosowne w oficjalnych wypowiedziach bądź tekstach dziennikarskich? Jak czytam w gazecie, że przewodniczący Tusk zrobi nam dobrze, to mam poważne wątpliwości, czy ten zwrot powinien się ukazać w tekście, a mówią tak czasem również osoby znane i publiczne.
Z poważaniem
Wojciech ze Szczecina
-
Kto nie słucha ojca, matki, będzie słuchał psiej skóry8.05.2016Szanowna Poradnio!
Ciekawi mnie znaczenie zasłyszanego powiedzenia: Kto nie słucha matki, ten słucha psiej skórki. Co oznacza to przysłowie?
Z poważaniem
Teresa N.