frazeologia

W tym miejscu dowiesz się wszystkiego o polskich związkach frazeologicznych: skąd się wzięły, co znaczą, jaką mają postać, czy można je odmieniać lub w jakich kontekstach mogą być użyte.

  • między + biernik oraz między + narzędnik

    4.05.2022
    4.05.2022

    Szanowni Państwo!

    Piszę do Państwa, ponieważ chciałbym zapytać, czy w ogóle istnieje jakaś różnica znaczeniowa pomiędzy „między + biernik” a „między + narzędnik”?

    Poniżej przedstawiam przykładowe zdanie, które stało się przyczyną moich rozważań.

    „Swój wolny czas dzielą starannie między zakupy, dzieci i rozrywkę”. (biernik)

    „Swój wolny czas dzielą starannie między zakupami, dziećmi i rozrywką”. (narzędnik)

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Z poważaniem

  • nabór do studium

    2.05.2022
    2.05.2022

    Dzień dobry, jak piszemy "nabór na studium" czy "nabór do studium"? Nie chodzi o studia tylko o 2-letnie studium.

  • ni pies, ni wydra

    1.04.2022
    24.01.2007

    Skąd się wzięła wydra w powiedzeniu: ni pies, ni wydra? Skoro np. w języku włoskim, a także niemieckim powiedzenie to ma formę: ni mięso, ni ryba.

  • do spraw czy od spraw

    28.03.2022
    28.03.2022

    Szanowni Państwo,


    czy poprawna konstrukcja powinna brzmieć "ekspert do spraw Chin", czy "ekspert od spraw Chin"? Intuicja podpowiada mi, że być może istnieje rozróżnienie semantyczne - znawca Chin, to ekspert od spraw Chin, a osoba zajmująca konkretne stanowisko, to ekspert do spraw Chin. Co na to eksperci w sprawach języka polskiego?

  • Przejść do legendy

    23.03.2022
    23.03.2022

    Co oznacza wyrażenie przejść do legendy?

  • Macedońskie stosunki

    16.03.2022
    16.03.2022

    Szanowni Eksperci,


    25 sierpnia 1939 r. Adolf Hitler w rozmowie z brytyjskim ambasadorem w Niemczech Nevilem Hendersonem stwierdził m.in. Polskie akty prowokacji stały się nie do zniesienia (...) Podczas ostatniej nocy doszło znów do 21 incydentów granicznych (...). Niemcy są zdecydowane w każdym wypadku zlikwidować te macedońskie stosunki na swojej granicy wschodniej. Czy owe macedońskie stosunki to jakiś frazeologizm i co on właściwie oznacza?


    Z wyrazami szacunku

    Piotr Michałowski

  • Ludzie się ze sobą trzymają

    16.03.2022
    16.03.2022

    Dzień dobry,

    mam pytanie o frazę: ludzie się ze sobą trzymają. Czy jest poprawna, czy można jej używać bez obawy, że jest zbyt kolokwialna?

    Będę wdzięczna za odpowiedź.

    Pozdrawiam 

    Ewa Pągowska

  • Zjeść na czymś zęby

    16.03.2022
    16.03.2022

    Dzień dobry.

    Zastanawiam się, skąd pochodzi wyrażenie „zjeść na czymś zęby” w znaczeniu „dobrze się na czymś znać”.

    Dziękuję z góry za odpowiedź.

  • Łoże: madejowe czy Madejowe?

    15.03.2022
    15.03.2022

    W „Dywizjonie 303” Arkady Fiedler tak pisze o jednym z polskich pilotów: „Gonili go. Złapali za nogi i tak go przytrzymali. Nowe katusze, bo był jak na Madejowym łożu” (ciągnęli go na wszystkie strony). Wiemy, że madejowe łoże to żartobliwie 'bardzo niewygodne łóżko', lecz chciałbym się dowiedzieć, czy istotnie wyrażenie to zostało tutaj użyte w funkcji eponimu, czy jednak nie, bo w tym przypadku wydaje mi się, że może być dosłownie mowa o łożu zbója Madeja, czyli o łożu Madejowym.

  • w okolicach

    7.03.2022
    7.03.2022

    Czy wyrażenie „w okolicach lat 19451950” jest poprawne? Pozdrawiam.

  • Ruskie pierogi

    5.03.2022
    5.03.2022

    Zastanawia mnie etymologia nazwy „pierogi ruskie”. Dlaczego pierogi twarogowo-ziemniaczane są „ruskie” i czy faktycznie pochodzą z Rosji? 

  • Za Chiny

    20.02.2022

    Dzień dobry,

    chciałem zapytać o pochodzenie wyrażenia Nie móc sobie za Chiny czegoś przypomnieć.

    Pozdrawiam Dominik

  • Jak stąd do Mińska

    20.02.2022

    Dzień dobry,

    chciałem zapytać o pochodzenie wyrażenia jak stąd do Mińska.  

    Pozdrawiam Dominik

  • Osoba w kryzysie bezdomności

    13.02.2022

    Czy określenie osoby w kryzysie bezdomności nie jest błędem logicznym? Ich bezdomność ma się świetnie, więc mogą być raczej w kryzysie mieszkalnym.

  • Raz na ruski rok

    11.02.2022

    Dzień dobry,


    chciałem zapytać o pochodzenie takich wyrażenia raz na ruski rok


    Pozdrawiam

    Dominik

  • Fakultatywność cudzysłowu

    11.02.2022

    Dzień dobry,

    mam niepewność, która forma zapisu jest poprawna: Ślub w plenerze"Gościniec Nad Stawem", Ślub w plenerze restauracji "Gościniec Nad Stawem" czy Ślub w plenerze "Gościńca Nad Stawem"? W którym przypadku cudzysłów jest konieczny, a kiedy można go pominąć?

    Dziękuję za pomoc,

    K. Lewandowska

  • Proste, że tak

    25.01.2022

    Witam.

    Od jakiegoś czasu mam nawyk odpowiadania w sposób potwierdzający, używając zwrotu  Proste że tak. Już kilku nauczycieli, podłapując, że już któryś raz używam tego zwrotu, zwrócili mi uwagę, że nie powinienem odpowiadać tak nauczycielowi, że to nieuprzejme i że nie wypada. Osobiście, nie wydaje mi się to zwrotem potocznym, oraz nie czuje w takiej odpowiedzi większego lekceważenia niż przy zwykłym tak. Czy nauczyciele mają rację? Czy jest to język potoczny? Pozdrawiam.

  • Dom dziecka

    23.01.2022

    Szanowni Państwo,


    czy można określić, kiedy i w jakich okolicznościach pojawiło się wyrażenie dom dziecka i zastąpiło określenia w rodzaju sierociniec, dom sierot itp.? Spotkałem się z informacją, że zmiana ta nastąpiła po II wojnie światowej, ale bardziej na zasadzie domysłu niż potwierdzonego faktu.


    Z wyrazami szacunku

    Piotr Michałowski

  • Szczurzyć

    23.01.2022

    Chciałabym poznać wytłumaczenie zwrotu: szczurzyć oczy (uszy).

    Z góry pięknie dziękuję za wytłumaczenie

  • W tak pięknych okolicznościach przyrody

    7.01.2022

    Dzień dobry, ciekawi mnie fraza  piękne okoliczności przyrody. O ile wiem słowa te padły z ust Jana Himilsbacha w Rejsie Marka Piwowskiego. A że niektóre dialogi "rejsowe" krążą od lat, tak i owo powiedzenie się przyjęło. Czy można je traktować poważnie i w świetle poprawności językowej używać "bezkarnie"? Proszę o opinię.

    Jarek z Lublina

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego