frazeologia

W tym miejscu dowiesz się wszystkiego o polskich związkach frazeologicznych: skąd się wzięły, co znaczą, jaką mają postać, czy można je odmieniać lub w jakich kontekstach mogą być użyte.

  • pójść/sięgnąć/skoczyć po rozum do głowy

    8.05.2023
    8.05.2023

    Jaki obraz tak naprawdę przywołuje idiom „pójść po rozum do głowy”? Czy chodzi o to, że ktoś poszedł do głowy, bo tam jest rozum, czy że poszedł (gdzieś tam, nie wiadomo gdzie) po „rozum do głowy”?

    R. Ziemkiewicz napisał gdzieś tak: „Może ktoś tam poszedł po rozum do głowy (albo gdzie tam go zostawili)”, czyli chyba rozumie to w pierwszym sensie, ale mnie się wydaje, że powiedzenie odwołuje się do tego drugiego.

    Dziękuję za naświetlenie sprawy.


  • chwycić za chabety

    7.05.2023
    7.05.2023

    Szanowni Państwo,

    jedni mówią, że można kogoś chwycić/złapać/wziąć/wyciągnąć „za bety”, inni zaś, że „za chabety”. Która z tych wersji pojawiła się w języku polskim wcześniej i którą uznaliby Państwo za wzorcową?

  • pijany w dym

    7.05.2023
    7.05.2023

    Szanowni Eksperci,

    moje pytanie dotyczy związku frazeologicznego „pijany w siwy dym”. Najstarszym znalezionym przeze mnie tekstem, w którym występuje, jest wiersz Jacka Kaczmarskiego „Pejzaż z szubienicą” z 1978 r., jednak większość przykładów użycia pochodzi chyba z XXI wieku (R. M. Groński, Jacek Piekara, książka W. Grossmana „Życie i los” w tłumaczeniu Jerzego Czecha). Czy ten frazeologizm nie został przypadkiem utworzony przez samego Kaczmarskiego? Jeśli nie, to jakie jest jego pochodzenie?

  • ruch jak na…
    27.04.2023
    12.02.2009
    Witam!
    Chciałbym zapytać o etymologię sformułowania ruch jak w Paryżu na wsi? Spotkałem się także ze zwrotem ruch jak w Paryżu na wiosnę – podobnież odwołującego się do migracji ludności podczas Wiosny Ludów.
    Będę wdzięczny za odpowiedź.
    Pozdrawiam
    Sebastian
  • iloczyn

    26.04.2023
    18.04.2023

    Szanowni Państwo,

    czy poprawne jest określenie "iloczyn mnożenia" jako wskazanie konkretnej liczby, która jest wynikiem mnożenia?

    Moje wątpliwości wiążą się z tym, że w często spotykanym sformułowaniu "iloczyn liczb x i y" wyraz iloczyn wcale nie oznacza (zgodnie z definicją) wyniku mnożenia tylko po prostu mnożenie liczb, więc "iloczyn mnożenia" można by też uznać za "mnożenie mnożenia".

    Z poważaniem

    mp

  • kurs szkoleniowy

    19.04.2023
    19.04.2023

    Dzień dobry,

    czy sformułowanie „kurs szkoleniowy” jest poprawne? W sieci takie sformułowanie występuje blisko 20 tys. razy. Wydaje mi się jednak, że „kurs” i „szkolenie” są wyrazami bliskoznacznymi, więc przytoczone sformułowanie jest pleonazmem. Jak jest w rzeczywistości?

  • robić coś w imieniu kogoś

    16.04.2023
    16.04.2023

    Czy jest poprawną formą jeśli w odpowiedzi na zadane pytanie w e-mailu użyję w odpowiedzi

    W imieniu Pana kierownika jednostki dra hab. inż. Jana Kowalskiego informuję .....................


    dziękuję za odpowiedź

  • ktoś wziął i zrobił coś

    13.04.2023
    13.04.2023

    Chciałabym uzyskać informację na temat konstrukcji „wziąć i ...“. W mowie potocznej często słyszy się wypowiedzi ją zawierające, a mimo tego trudno znaleźć więcej wiadomości na ten temat. Chyba najczęściej można się spotkać z przykładem: „wziął i umarł“, ale także „wzięłam i zrobiłam“ czy „wziął i kupił“. Jednak czy jest ona poprawna? Oraz czy mogliby Państwo określić jaki to rodzaj konstrukcji?

    Pozdrawiam serdecznie, Anna

  • Slogan reklamowy

    12.04.2023
    12.04.2023

    Dzień dobry!

    Czy określenie „poczujecie gościnność jakiej nie pamiętają najstarsi Warszawiacy” jest formą prawidłową dla promowania usług hotelowych obiektu położonego w Warszawie?

    Czy gościnność można „poczuć”?

    Bardzo dziękuję za pomoc!

  • wywinąć orła

    11.04.2023
    11.04.2023

    Dzień dobry! Związek frazeologiczny "wywinąć orła" powszechnie znany jest jako synonim do "przewrócenia się", jednakże spotkałem się właśnie z jego użyciem w znaczeniu "umrzeć". Czy to sformułowanie użyte w takim sensie jest poprawne?

  • jednak także

    11.04.2023
    11.04.2023

    Szanowna Poradnio


    Czy wyrażenie "jednak także" jest poprawne? Wydaje mi się, że jedno z słów jest zbędne. Przykład: "Zdarzają się jednak także procesy zmiany granic miasta, które kończą się happy endem."

  • rysować/narysować komiks

    10.04.2023
    10.04.2023

    Witam Serdecznie, czy można "napisać komiks"? Czy jest to raczej błędna forma? Można stworzyć komiks, ale napisać scenariusz komiksu.

  • pasja do gościnności (?)

    9.04.2023
    9.04.2023

    Dzień dobry!

    Czy zwrot "poczuj naszą pasję do gościnności " jest prawidłowy?

  • łamać reguły albo zasady

    3.04.2023
    3.04.2023

    Która forma jest (bardziej) poprawna: „Reguły są po to, żeby je łamać” czy „Zasady są po to, żeby je łamać”?

    Dziękuję!

    D.

  • badania wykazały/wykazują

    2.04.2023
    2.04.2023

    Dzień dobry. Często stykam się z wyrażeniem „badania wykazały”. Czy jest ono prawidłowe? Czy może powinno się mówić „wyniki badań wykazały”?

  • Innowacja składniowo-frazeologiczna

    28.03.2023
    28.03.2023

    „Trudno nie zaprzeczyć” a „trudno zaprzeczyć”– czy można używać wymiennie?

  • mistrz krótkiej formy

    27.03.2023
    27.03.2023

    Nie mogę odnaleźć odpowiedzi na pytania o poprawność zasłyszanego sformułowania „mistrz krótkich form”. Czy ono w ogóle powinno występować w liczbie mnogiej? A jeśli tak, to czy wówczas nie powinno ono brzmieć „mistrz krótkich forem”? Jednak w uchu brzmi tak jakoś... dziwnie. Mam uprzejmą prośbę o rozwiązanie moich wątpliwości.

  • Skrzydlate słowa

    13.03.2023
    13.03.2023

    Ciekawi mnie to od dłuższego czasu – skąd się wzięło powiedzenie „Nie idź(cie) tą drogą”?

    Oczywiście wiem, że jest to słynna wypowiedź Kwaśniewskiego. Ale czy to powiedzenie jest jego własnym wynalazkiem, to on je wymyślił i ukuł, a inni tylko od niego je przejęli? Czy też może powiedzenie to funkcjonowało już przed nim, a on je tylko spopularyzował (i dorzucił do niego psa Sabę?)

  • z jednej strony..., z drugiej strony...

    7.03.2023
    23.02.2023

    Czy zwrot „z drugiej strony” może być używany w języku oficjalnym (np. w pracy dyplomowej)?

    Spotkałam się również ze stwierdzeniem, że wyrażenie to jest zapożyczeniem z angielskiego "on the other hand" – ciekawi mnie, czy tak faktycznie jest.

  • wybór

    27.02.2023
    27.02.2023

    Czy można „podjąć wybór"? Wiadomo, że można „podjąć decyzję", ale czy wybór?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego