W tym miejscu dowiesz się wszystkiego o polskich związkach frazeologicznych: skąd się wzięły, co znaczą, jaką mają postać, czy można je odmieniać lub w jakich kontekstach mogą być użyte.
frazeologia
-
dopełniacz i/lub biernik
14.01.202330.07.2021Szanowni Państwo,
W pracy zaliczeniowej użyłam zdania „Można łatwo zauważyć, że rodzina nie zawsze jest w stanie zapewnić odpowiedniego wsparcia dydaktycznego, emocjonalnego i społecznego.”
Natomiast mój chłopak twierdzi, że zdanie powinno wyglądać „Można łatwo zauważyć, że rodzina nie zawsze jest w stanie zapewnić odpowiednie wsparcie dydaktyczne, emocjonalne i społeczne.”
Uprzejmie proszę o wyjaśnienie, które zdanie jest poprawne lub może oba są w porządku :)
Dziękuję,
Karolina
-
często-gęsto13.01.20234.01.2008Nieomalże powszechnie słyszę często-gęsto zamiast zwykłego często. Skąd się to wzięło?
PS. Dla Pana Jerzego Bralczyka w związku z hasłem w 444 zdaniach polskich. „W życiu jak w pokerze jest zasada karta – stół” – zasada, która obowiązuje we wszystkich chyba grach karcianych i oznacza niedopuszczalność cofnięcia zagrania. Jeśli kartę położyliśmy, dotknęła ona stołu, nie można już tego ruchu cofnąć. -
Niejasne zdanie
7.01.20233.01.2023Chciałbym się dowiedzieć co jest nie tak w konstrukcji zdania: „Według mnie sęk tkwi w Cirilli Fionie Elen Riannon, ale nie tej prawdziwej tylko fałszywej, jeżeli uznamy wydarzenia w w3 za kanoniczne, to pierwszą polityczną sprawą która rzuca nam się w oczy, jest to, że de facto ta wielka konspiracja dzięki której mógł zostać zawarty pokój w Cintrze, a Emhyr zyskał prawa do ziem za górami Amell, jest fakt że wszyscy znają prawdę”.
-
Wzięli i zamknęli
29.12.202229.12.2022Szanowna Poradnio,
jaką funkcję pełni słowo wzięli w zdaniach typu „Wzięli zamknęli mi mój ulubiony klub” (tekst piosenki "Kwiatu Jabłoni"). Słowo wzięli jest tu bardziej wzmocnieniem słowa zamknęli niż czasownikiem, ale nie spotkałem się w słownikach ze sformułowaniem, że słowo wziąć może nie być czasownikiem?
Z poważaniem
-
delikatny rozum
14.12.202214.12.2022W przekładzie „Przygód dobrego wojaka Szwejka” autorstwa P. Hulki-Laskowskiego słowa „Elsalébn, vojáci hloupí a tvůj Náthan moc chytrý”, przetłumaczono jako „Elsaleben, żołnierze głupie chamy, ale twój Natan ma delikatny rozum”. Nowe tłumaczenie A. Kroha ma w tym miejscu „Elsalebn, żołnierze głupi, a twój Natan bardzo sprytny”. Kroh przetłumaczył ten fragment w sposób chyba dosłowny. Czy istnieje lub istniał w języku polskim frazeologizm „delikatny rozum” na określenie sprytu lub przebiegłości?
-
Łączliwość leksykalno-semantyczna
27.10.202227.10.2022Pracując nad własnym tekstem, użyłam następującego wyrażenia: "jej płuca zaległa niebezpieczna duszność".
Ktoś zwrócił mi uwagę, że jest ono błędne. Czy rzeczywiście nie można tak powiedzieć?
Pozdrawiam,
D.L.
-
poselstwo
24.10.202224.10.2022Dzień dobry,
w języku angielskim występuje słowo the Message, które można tłumaczyć m.in. jako «wiadomość, przesłanie, poselstwo». W kontekście historycznym, chciałbym przetłumaczyć na „poselstwo”. Słowo „poselstwo” wydaje się być archaizmem. Czy w języku polskim można zastosować zwrot „przekazano poselstwo” w sensie np. władca państwa, król wysłał list (z pewną treścią) dyplomatyczny do innego władcy? Wydaje mi się, że tak, ale poproszę o opinię i podanie źródła z literatury.
Pozdrawiam
Daniel M
-
właśnie, jasne, oczywiście, pewnie (,) że…
12.10.202212.10.2022Byłam zainteresowana zwrotami niejako utartymi, które nie są zdaniami podrzędnymi: Właśnie że tak/nie; Jasne że tak/nie; Oczywiście/Pewnie że tak/nie. Znalazłam kilka porad: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Wlasnie-ze;16931; https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Przecinek-przed-ze;16504.html, odpowiedzi wydają się sprzeczne. Intuicyjnie nie postawiłabym przecinka w podanych powyżej zwrotach, natomiast postawiłabym go, jeśli po Jasne/Oczywiście/Właśnie itp. następuje zdanie podrzędne. Proszę o poradę
-
poczucie winy
11.10.202211.10.2022Dzień dobry!
Jaka jest poprawna kolokacja (czasownik) ze zwrotem „poczucie winy” w znaczeniu odwrotnym niż „wywołać poczucie winy”, „usunąć, zwolnić z...”? Tłumaczę tekst o „dekulpabizacji” (fr.) i omawianie terminu za każdym razem jest wybitnie niewygodne.
Z pozdrowieniami
D.
-
konferencja jubileuszowa
11.10.202211.10.2022Czy jest właściwe określenie: konferencja jubileuszowa z okazji 100-lecia...,
czy nie powinno być raczej: konferencja z okazji jubileuszu 100-lecia..., bo sama konferencja sama w sobie nie jest jubileuszowa?
-
podawać w wątpliwość16.09.20224.12.2015Szanowni Państwo,
interesuje mnie poprawna forma popularnego zwrotu. Który czasownik należy stosować w związku frazeologicznym:
podawać w wątpliwość
czy
poddawać w wątpliwość?
Z poważaniem
Czytelnik
-
Skraść serce
27.07.202227.07.2022Przeczytałam ostatnio reklamę, zapowiadającą, że coś skradnie moje serce. Wolałabym je nadal posiadać, a złodziejstwa serc postrzegam jako toporną kalkę z angielskiego. Owszem, coś mnie może ująć za serce albo nawet chwycić za serce, ale skraść? Kradzieże się panoszą również w innych kontekstach, widzę regularnie, że ktoś skradł całą uwagę albo show. Te związki frazeologiczne wydają się również niepoprawne. Proszę o stanowisko.
-
Czy to kalka z angielskiego?
17.07.202217.07.2022Szanowni Państwo,
czy zdanie 'Jest szczególnie ważne, by poinformować lekarza o innych problemach zdrowotnych' jest poprawne w języku polskim?
Czy nie jest to kalka z języka angielskiego (It is particularly important to...(?
Czy w jezyku polskim zdanie nie powinno brzmieć: 'Szczególnie ważne jest poinformowanie....'?
Bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości.
Z poważaniem
Aldona
-
wypowiedzieć
16.07.202216.07.2022Szanowni Językoznawcy,
dlaczego czasownik „wypowiedzieć” może mieć znaczenie ‘zaczynać’ (w połączeniu z wojną) oraz ‘kończyć’ (w połączeniu z umową, gościną)? Jaka jest geneza tej rozbieżności? Słownik S.B. Lindego rejestruje nawet połączenie „wypowiedzieć pokój”, które ma takie samo znaczenie co „wypowiedzieć wojnę”. (To połączenie zawiera też WSJP PAN, ale w znaczeniu pokoju jako przedmiotu umowy, zatem znowu – ‘kończyć’).
Z poważaniem i pozdrowieniami
J.J.
-
W mojej ocenie
19.06.202219.06.2022Czy forma zwrotu „w mojej ocenie” jest prawidłowa.
-
Złamać serce
18.06.202218.06.2022Wciąż widzi się ostatnio komentarze o złamaniu serca, np. ta wiadomość złamała mi serce (może to była łamiąca wiadomość - breaking news?), albo syn złamał jej serce (co wydaje się nieco kazirodcze). Wydaje się, że złamanie serca może nastąpić tylko w relacjach romantycznych lub w sytuacji, gdy jedna ze stron miała nadzieję na relację romantyczną, a z pozostałych kontekstów powinno być eliminowane na korzyść pękania serca, krwawienia serca, ściskania się serca itd. Proszę o stanowisko.
-
Wychodzić naprzeciw problemom
27.05.202227.05.2022Szanowni Państwo,
dwukrotnie spotkałem się ostatnio z użyciem zwrotu „wychodząc naprzeciw problemom (...)”. Sformułowanie „wychodzić naprzeciw” kojarzyłem raczej z dawnym zwyczajem witania gości w pół drogi i zastosowaniem w przenośnym znaczeniu 'spełniać czyjeś oczekiwania'. Czy jednak choć w części nie pokrywa się ono zakresem z innym stałym związkiem frazeologicznym "stawiać czoła"?
Z wyrazami szacunku,
Jacek Wojaczyński, Wrocław
-
w tę i we w tę
7.05.20227.05.2022Szanowni Państwo,
interesuje mnie zbitka leksemów "we w" w wyrażeniu "w tę i we w tę". Czy znane są inne zastosowania tej zbitki? Co ona oznacza, skoro (wydaje się) wystarczy jeden z przyimków dla tego samego sensu? W gwarze wielkopolskiej istnieje samodzielny (jak mi się zdaje powinien być pisany łącznie) leksem wew (- Przyńdź wew czwartek. - Wew tyn, czy wew przyszły?). Czy wzorując się na tym, nie należałoby pisać "W tę i wew tę", jako reminiscencję staropolszczyzny?
-
Sumiaste wąsy
7.05.20227.05.2022Dzień dobry,
chciałbym spytać czy wyrażenie sumiasty wąs pochodzi od ryby suma, który ma wąsy, które nie są jednak sumiaste. W słowniku języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego wskazana jest definicja słowa sumiasty – taki jak u suma, w drugiej definicji wyrażenia sumiaste wąsy są opisane jako długie, bujne, gęste wąsy. Czy słowo sumiasty jest zatem homonimem czy faktycznie pochodzi od nazwy ryby?
-
sankcjonować
5.05.20225.05.2022Szanowna Redakcjo.
„Ich śmiertelnymi wrogami byli zarówno wszyscy ci, którzy nie uznawali wolności totalnej, czyli wojsko służby specjalne, politycy, jak wszystko to, co sankcjonowało ich prawny i finansowy byt”.
Czy czasownik „sankcjonować” jest użyty w tym kontekście znaczeniowym jako nadawać moc prawną , zatwierdzać , czy może karać?
Natknąłem się na poradę ,w której kwestionuje się poprawność użycia „sankcjonować „ w znaczeniu „karać” w tekstach prawniczych.
Z wyr. szac.
M