nazwy własne

W tym miejscu znajdziesz wszystko, co chcesz lub powinieneś wiedzieć o nazwach własnych. Dowiesz się, które z nich piszemy małą literą, od których powstały przymiotniki a od których nie, czy od nazwy każdej miejscowości można utworzyć nazwę jej mieszkańca. Poznasz rozstrzygnięcia problemów związanych z nazwiskami i ich odmianą. A jeśli jakiejś odpowiedzi nie znajdziesz, możesz zadać pytanie naszym ekspertom.

  • PZMot
    16.02.2007
    16.02.2007
    Witam,
    pytanie dotyczy odmiany skrótu: PZMot. Część słowników (np. Wielki słownik ortograficzny PWN) podaje odmianę z kreseczką: PZMot-u, PZMocie. Taką regułę możemy też przeczytać w zasadach pisowni i interpunkcji w witrynie PWN. Część słowników (np. Słownik ortograficzny języka polskiego, Muza SA, Słownik nazw własnych) podaje odmianę bez kreseczki: PZMotu, PZMocie.
    Bardzo proszę, najchętniej Pana dr. Jana Grzenię, o pomoc w ustaleniu, który zapis jest prawidłowy.
  • marka produktu i produkt danej marki
    16.02.2007
    16.02.2007
    Według słowników piszemy samochód marki Mercedes, odrzutowiec typu Learjet, ale: „Wsiadłem do mercedesa”, „Przyleciałem learjetem”. A jaką literą piszemy w zdaniu „Przyleciałem odrzutowcem L/learjet”? Jeśli dużą, to czy dlatego, że po rzeczowniku odrzutowiec domyślnie jest marka lub typ, a nie konkretny egzemplarz? Bardzo proszę o precyzyjną odpowiedź.
    Pozdrawiam
  • wielkie litery w nazwach własnych
    12.02.2007
    12.02.2007
    Witam serdecznie, proszę o odpowiedź na moje pytanie: czy Samorząd Szkolny, Rada Pedagogiczna, Rada Szkoły, Rada Rodziców należy pisać wielkimi literami? Dziękuję za odpowiedź.
    Iwona

  • Firefox

    12.02.2007
    12.02.2007

    Witam Serdecznie!

    Chciałbym zwrócić się do Państwa z prośbą o rozwiązanie problemu dotyczącego skrótu od popularnej przeglądarki Firefox. Na wielu grupach dyskusyjnych są dwie grupy użytkowników. Jedna używa skrótu FF a druga Fx, przez co ciężko dojść do ładu. Większość używa jednak skrótu FF, tłumacząc, ze pochodzi od członów Fire i Fox. Jaka forma jest poprawna? Będę bardzo wdzięczny za rozwiązanie problemu.

    Pozdrawiam,

    Dominik Kociński

  • Cajbel
    1.02.2007
    1.02.2007
    Witam, mam pytanie. Która forma odmiany nazwiska Cajbel jest prawidłowa: nie ma Cajbla czy Cajbela?
  • znaki diakrytyczne
    30.01.2007
    30.01.2007
    Według jakiej zasady zachowywać lub pomijać kreseczkę nad samogłoskami w węgierskich i hiszpańskich nazwach własnych? W WSO PWN bardzo niejednolicie: Janos Kadar lub Janos Kádár (ale nie oryg. János Kádár), Bela Bartók (nie Bela Bartok i nie oryg. Béla Bartók); Papp ma tu na imię Laszlo, ale Gyurkó – László; są: Velázquez, Ramón Gómez de la Serna, Miró – ale i Malaga, Calderon, Placido Domingo (nie oryg. Málaga, Calderón, Plácido).
    Michał Gniazdowski – Warszawa

  • Turnauowie

    30.01.2007
    30.01.2007

    [W odpowiedzi] https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/zyrau;7913.html [napisano]: „przykłady typu «Wciąż przybywa nam Turnaów» brzmią dość dziwnie”. Komentarz: Czy trzeba tak dziwnie szukać? Turnauowie to Turnau z żoną albo rodzina w szerszym ujęciu. Turnauów można odwiedzić. Można mówić o kamienicy Turnauów, wnuczce Turnauów czy o grobowcu Turnauów (jest taki na Cmentarzu Rakowickim, z prawidłową pisownią). Pod tym względem Turnauowie nie różnią się od Nowaków. Może warto zmienić wydźwięk tamtej odpowiedzi?

  • nazwy gier
    18.01.2007
    18.01.2007
    Nazwy popularnych gier piszemy małymi literami (szachy, warcaby, domino). Czy zasada ta obowiązuje też w nazwach gier: memory, eurobiznes? A czy tak piszemy nazwy gier typu: „Skojarzenia”, „Hugo”, „Piłkarzyki”, „Grzybobranie”, „Wielka wyprawa”, „Klątwa faraona”?
  • Skype
    18.01.2007
    18.01.2007
    Jak się odmienia słowo Skype? Skype jest to komunikator internetowy, więc gdy chcemy kogoś zapytać, to pytamy czy „będzie na Skypie”?
    Dziękuję za odpowiedź
  • mała litera na początku nazwy własnej
    18.01.2007
    18.01.2007
    Szanowni Państwo,
    interesuje mnie kwestia nazw własnych pisanych małą literą, np. tytuł eXistenZ. Czy tytuł taki, gdy występuje na początku zdania, nadal powinno się pisać małą literą?
    A co z nickami pisanymi małymi literami, np. rms (Richarda Matthew Stallmana), jank tudzież foobar. Czy są one dopuszczalne? Jak wygląda ich pisownia na początku zdania?
    Z poważaniem,
    Michał „mina86” Nazarewicz
  • odmiana nazwisk
    18.01.2007
    18.01.2007
    Witam,
    chciałbym zapytać o poprawną formę biernika liczby pojedynczej nazwisk Żontołw i Dusza. Formy Żontołwów i Duszów wydają mi się wyjątkowo niezgrabne, czy są pomimo to prawidłowe?
    Ponadto czy w nazwiskach dwuczłonowych odmieniają się oba człony?
    Dziękuję za pomoc i pozdrawiam.
  • nazwy postaci literackich
    18.01.2007
    18.01.2007
    Czytany jest obecnie dość często Gnój Kuczoka i pojawia się problem nazywania głównego bohatera i narratora. Częsty jest zapis Syn Starego K. – wszystko dużymi literami – jako nazwa postaci…, bo tak właściwie nie wiadomo, jak on ma na imię, nazwisko… Czy taka forma jest uzasadniona lub choćby dopuszczalna?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Monica Lewinsky
    15.01.2007
    15.01.2007
    Szanowni Państwo,
    Wielki słownik ortograficzny PWN (2003), red E. Polański, na str. 370 podaje pisownię Monika Lewinski albo Levinsky. Jak uzasadnić ten „wynalazek”? Przecież TA pani (rozumiem, że o nią chodzi…) nazywa się Monica (Samille) Lewinsky! Dlaczego w polskich tekstach ma być inaczej?
    Z wyrazami szacunku
    Igor Walenczak
  • Polanica-Zdrój – z kreseczką
    10.01.2007
    10.01.2007
    Jaka obowiązuje OBECNIE zasada pisowni nazw miejscowych takich jak: Polanica Zdrój, Kudowa Zdrój? Z łącznikiem czy bez?
  • Kto mieszka w Markach?
    9.01.2007
    9.01.2007
    Mam pytanie dotyczące odmiany nazw mieszkańców podwarszawskiej miejscowości Marki. Będę wdzięczna za odpowiedź.
    Pozdrawiam serdecznie
    Anna Partyka
  • Sealand
    2.01.2007
    2.01.2007
    Istnieje dziwne państwo o angielskiej nazwie Principality of Sealand. (Więcej o nim można przeczytać na http://pl.wikipedia.org/wiki/Sealandia). Czy poprawne jest przekształcenie nazwy tego państwa w Selandia, czy raczej powinno pozostawić się Sealand? Czy jest tu jakaś reguła – Finland byłoby po polsku błędne, nazwę Svealand często przekształca się w Svealandia (chociaż nie wiem, czy to poprawne), ale przekształcenie hrabstwa Rutland w Rutlandię wydaje mi się bardzo dziwne.
  • nazwy własne informatyczne
    24.12.2006
    24.12.2006
    Dzień dobry!
    Pracuję w firmie informatycznej i mam kilka wątpliwości językowych. Jak powinno się zapisywać nazwy programów, rozumiem, że wielkimi literami, ale czy stosujemy cudzysłów?
    Czy zmieniły się zasady pisowni słowa Internet? Coraz częściej (również w czasopismach) widzę słowo to pisane małą literą.
    Moje wątpliwości krążą również wokół nazw systemów operacyjnych: DOS (pod DOS-a, dosowy?), analogicznie Windows (Windows-a, windowsowy?).
    Z góry dziękuję za odpowiedź!
    Pozdrawiam
    Jarka
  • Maria Panna
    18.12.2006
    18.12.2006
    Szanowni Państwo!
    1) Czy po polsku o matce Chrystusa pisze się Maria Panna, czy Panna Maria? Na przykład kościół Marii Panny czy kościół Panny Marii?
    2) W zdaniu „Czytałem to już nie dla opowiedzianej historii, ale dla tego, jak została opowiedziana” słowa dla tego należałoby napisać łącznie czy rozdzielnie?
    Serdecznie dziękuję za odpowiedź.
  • Stowarzyszenie Pastwisko.org
    15.12.2006
    15.12.2006
    Nosimy się z zamiarem założenia stowarzyszenia. Bazując na adresie internetowym, chcemy je nazwać: Stowarzyszenie pastwisko.org. Zapis małymi literami jest typowy dla adresów internetowych, więc taka nazwa lepiej wskaże źródło informacji na temat Stowarzyszenia.
    Jednak mamy wątpliwości, czy ta forma będzie poprawna gramatycznie (w statucie organizacji). Czy należy zapisać wyraz Pastwisko.org wielką literą i czy użyć cudzysłowu?
    Z poważaniem
    Założyciele pastwiska.org :)
  • Julian Ursyn – Julianowi Ursynowi
    6.12.2006
    6.12.2006
    Panie Profesorze,
    czy prawidłowe jest sformułowanie Julianowi Ursyn Niemcewiczowi? Wydaje mi się, że wszystkie człony powinny być użyte w celowniku. Bardzo chciałabym znać Pana opinię na ten temat. Tekst na tablicy pamiątkowej tak się właśnie zaczyna, a mnie to bardzo razi. Może niesłusznie?
    Ewa Krajewska
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego