pragmatyka

To skarbnica informacji o tym, których wyrazów i wyrażeń używać w określonych sytuacjach, jaki wpływ na znaczenie lub rozumienie tekstu ma sytuacja, kontekst, nadawca lub odbiorca. Dowiesz się tu: jak zwracać się do określonej osoby; kiedy stosować wielką literę w zwrotach grzecznościowych; jak pisać tytuły naukowe lub stanowiska w formach adresatywnych; czy można napisać „Witam” w e-mailu; kiedy zrozumiały jest zwrot „Jestem samochodem”.

  • podobnoż
    25.02.2011
    25.02.2011
    W rejonie, z którego pochodzę (północno-wschodnia Polska), używa się często słowa podobnoż zamiast podobno. Czy jet to poprawne? Bardzo dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem
    Krzysztof Bukowski
  • ambasador doktorem na uczelni
    14.01.2011
    14.01.2011
    Szanowni Państwo,
    jestem studentką i nie wiem, jak zwrócić się do pracownika naukowego, który ma tytuł doktora i był ambasadorem. Wiem, że tytuł ambasadora stoi wyżej w hierarchii, lecz ja mam z nim kontakt jedynie na uczelni i zastanawiam się, czy zwrot panie Ambasadorze nie będzie brzmiał sztucznie. Intuicja podpowiada mi, że w liście, mailu powinnam napisać Szanowny Panie Ambasadorze, ale co z formą mówioną?
    Z poważaniem,
    Studentka Uniwersytetu Warszawskiego
  • Nie o to mi chodzi. O to mi idzie!
    11.01.2011
    11.01.2011
    Czy jest jakaś różnica stylistyczna między sformułowaniami „Chodzi o to, że…” a „Idzie o to, że…”?
  • Z imieniem uprzejmiej?
    29.12.2010
    29.12.2010
    Szanowna Redakcjo,
    wchodząc do biura czy gabinetu wykładowcy, zastanawiam się, jak powinno brzmieć pytanie o szukaną przeze mnie osobę, aby wyrazić to uprzejmie? Zwykłem pytać tytułem, imieniem i nazwiskiem, np. „Dzień dobry, czy zastałem panią Annę Nowak / dra Jana Kowalskiego?”. Jednak zwrócono mi uwagę, że powinniśmy używać tytułu i samego nazwiska, a dodanie imienia wcale nie świadczy o uprzejmości. Czy dodanie imienia do pytania wpływa na uprzejmość?
    Student PW
  • jedynie słuszna wersja
    18.12.2010
    18.12.2010
    W debacie dot. stosowności słowa zajebisty na forum internetowym zwrócono mi uwagę, że słowo to ma już w słowniku PWN kwalifikator pospolity, a nie wulgarny. Moi rozmówcy nie uznają argumentu, że wulgarność jest subiektywna i wciąż można tak to słowo odbierać, niezależnie od kwalifikatora. Słownik, według nich, zawiera „jedyną słuszną” wersję i „definiuje rzeczywistość” – skoro PWN tak mówi, to użytkownicy języka tak mają myśleć i czuć.
    Proszę o rozstrzygnięcie sporu.
  • etykietalany przecinek
    9.12.2010
    9.12.2010
    Dzień dobry!
    Chciałabym zapytać, czy po pozdrowieniu kończącym e-maila należy stawiać przecinek, czy lepiej tego nie robić.
    Serdecznie pozdrawiam,
    Ania

    czy może:
    Serdecznie pozdrawiam
    Ania?
  • wersaliki w adresie listu
    26.11.2010
    26.11.2010
    Spotkałem się kiedyś z opinią, że kiedy adresuje się list, należy imię i nazwisko (a być może również wszystkie elementy adresu?) pisać z rozróżnieniem wielkości liter, natomiast pisanie wersalikami jest niegrzeczne. Czy rzeczywiście istnieje coś takiego?
  • savoir vivre a ortografia
    25.11.2010
    25.11.2010
    Witam Państwa!
    Chciałbym zadać pytanie dotyczące pisowni zwrotu Drodzy Gubinianie bądź Drodzy gubinianie. Znam zasady pisowni dotyczące nazwy mieszkańców miast i nie mam wątpliwości, iż gubinianie piszemy małą literą, mam pytanie dotyczące pisowni w zwrocie Drodzy…
  • imię, nazwisko i tytuł na kopercie
    25.11.2010
    25.11.2010
    Moje pytanie dotyczy pisowni skrótu Profesor – prof.: kiedy piszemy ten skrót literą wielką, a kiedy małą? Chodzi mi o umieszczenie tytułu i nazwiska na kopercie, który zapis z tych przykładów jest poprawny?
    – prof. dr hab. Jan Kowalski, prof. zw. UJ
    – Prof. dr hab. Jan Kowalski, prof. zw. UJ
    – Prof. dr hab. Jan Kowalski, Prof. zw. UJ
    Oczywiście nazwisko oraz skrót uczelni jest przypadkowy.
    Bardzo dziękuję.
    Radomir Graczyk
  • osobowo czy bezosobowo?
    25.11.2010
    25.11.2010
    Dzień dobry!
    Czy w korespondencji urzędowej można stosować formę osobową? Przyznaję, że bardziej podoba mi się zwrot np. „Wyrażam zgodę” niż „Wyraża się zgodę”. Pismo podpisane imiennie przez szefa, które w treści zawiera np. postanowiono, zaleca się itp., brzmi tak, jakby decyzję podjął nie wiadomo kto. Czy sprawy te są jakoś uregulowane, czy nie?
    Dziękuję za odpowiedź.
    Katarzyna
  • Szanowni!
    19.11.2010
    19.11.2010
    Bardzo proszę o odpowiedź, czy poprawne jest rozpoczynanie wiadomości e-mail od sformułowań: Drodzy lub Szanowni (bez użycia następnie Państwo).
    Pozdrawiam serdecznie
    M.M.
  • Jak zacząć mail?
    15.11.2010
    15.11.2010
    Szanowna Poradnio,
    czy jest jakaś pośrednia forma powitania pomiędzy oficjalnym Dzień dobry a – właściwie poufałym – Cześć? Rozwiązaniem mogłoby być Witam, lecz to zakłada nierównowagę. Interesuje mnie zwłaszcza kontekst korespondencji mailowej (Internet wszak z założenia zbliża ludzi :) – czy można rozpocząć maila od Witam własnie zamiast sztywnym i niespotykanym właściwie w wirtualnym świecie Dzień dobry? Jeśli nie – czy jest jakaś alternatywa?
    Pozdrawiam,
    Edgar Filip Różycki
  • „Państwo będą” czy „Państwo będziecie”?
    13.11.2010
    13.11.2010
    Witam serdecznie,
    chciałabym zapytać, czy formę grzecznościową państwo łączymy bezwzględnie z trzecią osobą liczby mnogiej, np. „Czy państwo będą?”? Czy możemy połączyć ją z drugą osobą liczby mnogiej, jak „Czy państwo będziecie?”?
    Z góry dziękuję za odpowiedź,
    Felicyta
  • Do widzenia czy Do usłyszenia?
    12.11.2010
    12.11.2010
    Czy na zakończenie rozmowy telefonicznej można powiedzieć do widzenia? Coraz częściej słyszę – zwłaszcza z ust pracowników telemarketingu – chyba logiczniejsze, ale jednak rażące mnie: do usłyszenia. Czy w sytuacji, kiedy rozmówcy pozostają w stosunkach oficjalnych, nie jest to forma zbyt poufała?
  • kobieta burmistrz
    27.10.2010
    27.10.2010
    Witam!
    Jaka jest poprawna odmiana funkcji, które zwykle występują w odmianie męskoosobowej, w sytuacji jednak, kiedy funkcję pełni kobieta. Np. „Burmistrz Miasta X zwróciła się o opinię”, czy „…zwrócił się o opinię”? Znaczenie ma tu płeć osoby, która pełni funkcję, czy też pisząc burmistrz, mamy mieć na myśli organ i wobec tego piszemy „Burmistrz zwrócił się o…”, nawet wiedząc, że burmistrz jest kobietą? Problem dotyczy także innych słów, jak: prezydent, dyrektor etc.
    Dziękuję za pomoc.
  • Do widzenia panu
    27.10.2010
    27.10.2010
    Zdarza mi się słyszeć „Dzień dobry panu”, co nie budzi moich wątpliwości, bo można to powitanie rozwinąć do „Życzę panu dobrego dnia”. Podobne myślenie zawodzi jednak w przypadku pożegnania „Do widzenia panu”, które jest dla mnie zupełnie nielogiczne. Czy norma językowa je akceptuje?
  • pisownia nazw stanowisk – norma ortograficzna i zwyczaj
    12.10.2010
    12.10.2010
    Problemy z dużą literą na stronę www. Jestem za formą dyrektor instytutu, natomiast moi współpracownicy uważają, że zawsze, jak mam na myśli konkretną placówkę, mam pisać wielką literą. Przeglądałam Państwa odpowiedzi i dostrzegam w pewną sprzeczność odpowiedzi. Więc jak: „W Szkole Podstawowej nr 1 w Stegnach na zebraniu dyrektor szkoły Jan Kowalski powiedział…” czy „dyrektor Szkoły Jan Kowalski powiedział…”? Czy „Dyrektor Szkoły Jan Kowalski powiedział…”?
  • Panie (były?) prezydencie!
    6.10.2010
    6.10.2010
    Szanowni Państwo,
    pełnienie urzędu prezydenta w Polsce jest ograniczone w czasie. Mimo to po upływie kadencji zwracamy się do byłych prezydentów per panie prezydencie. Czy poza prezydentem są jeszcze takie stanowiska których zwyczajowo wciąż używamy w tytułowaniu, nawet po upływie kadencji?
    Łącząc pozdrowienia
    Tomasz Romaniuk
  • -że
    5.07.2010
    5.07.2010
    Chciałem dowiedzieć się, czy poprawnym, choć archaicznym, jest sformułowanie gańże i czy końcówkę -że można swobodnie dołączać do formy rozkazującej czasowników.
  • jeszcze jedno zaproszenie ślubne
    18.06.2010
    18.06.2010
    Dzień dobry,
    czy zapraszając bliską osobę, można w zaproszeniu ślubnym pominąć zwrot Szanowną Panią („mają przyjemność zaprosić Ewę Kowalską” lub „Kochaną Siostrę Ewę Kowalską”)?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego