To skarbnica informacji o tym, których wyrazów i wyrażeń używać w określonych sytuacjach, jaki wpływ na znaczenie lub rozumienie tekstu ma sytuacja, kontekst, nadawca lub odbiorca. Dowiesz się tu: jak zwracać się do określonej osoby; kiedy stosować wielką literę w zwrotach grzecznościowych; jak pisać tytuły naukowe lub stanowiska w formach adresatywnych; czy można napisać „Witam” w e-mailu; kiedy zrozumiały jest zwrot „Jestem samochodem”.
Wójt czy pan?
Szanowni Państwo,
w lokalnym biuletynie informacyjnym bardzo często zamieszczane są artykuły, w których wymienia się np. Wójta Gminy Pana XY, Starostę Powiatu Pana XY, Kuratora Oświaty Panią XY.
Czy należy umieszczać słowo Pan/Pani między stanowiskiem a imieniem i nazwiskiem? Dodam również, że artykuły mają najczęściej charakter informacji urzędowych. Jeśli więc pojawiają się nich słowa „Pan/Pani”, to czy nie powinny być pisane małą literą?
Z wyrazami szacunku
Weronika Pylak
Prof. Kowalski czy Kowalski?
Dzień dobry,
chciałbym się dowiedzieć, czy istnieją jakieś reguły używania tytułu i stanowiska przed nazwiskiem naukowca — ale moim pytaniem jest nie to, jak ich używać, tylko kiedy. Czy w każdej sytuacji życiowej jest wymóg powiedzenia albo napisania „Czytałem książkę prof. Kowalskiego [...]” zamiast „Czytałem książkę Kowalskiego [...]”?
Czy w rozmowie brak podania tytułu przed nazwiskiem może być uznane za niegrzeczne?
Jestem gupi
Dzień dobry,
Czy sformułowanie „jestem_gupi” może zostać potraktowane jako obraźliwe, wulgarne w stosunku do kogoś? Czy zawarcie takiego zwrotu w nazwie własnej jakiegoś wniosku, jako pseudonim, podpis może zostać potraktowane jako działanie na szkodę kogoś albo jakiegoś podmiotu?
Dodam, że "gupi" zostało użyte jako pseudonim amerykańskiego muzyka Spencer'a Hawk'a ale nie zostało w ten sposób odebrane.
Pozdrawiam
Rozpoczynanie listów
Szanowni Państwo,
czy użycie form powitania: Dzień dobry, Witam, Cześć, Szczęść Boże, Hej, itp. w listach elektronicznych jest błędem?
Spotkałem się ze stanowiskiem polonistki, że tak.
Sformułowania te stosuje się podobno wyłącznie w sytuacji bezpośredniego kontaktu (w tym telefonicznego), w którym powinna nastąpić interakcja w tym samym czasie.
W mejlach natomiast należy pisać: Szanowna Pani, Droga Anno, Kochany Jasiu, Czcigodna Siostro, Wasza Wysokość itp.
Z wyrazami szacunku
Koledzy
Dzień dobry,
czy można użyć sformułowania koledzy w odniesieniu do kobiet i mężczyzn łącznie?
Michał
wielką literą o osobie trzeciej
W oficjalnym piśmie, gdy zwracamy się do kogoś bezpośrednio, piszemy Pani Dyrektor, Pani Wando, czyli słowo Pan/Pani piszemy wielką literą. A co, jeżeli piszemy nie do kogoś, a o kimś? Która wersja jest poprawna:
– Szanowny Panie Dyrektorze, pani prezes Malinowska podjęła decyzję…
– Szanowny Panie Dyrektorze, pani Prezes Malinowska podjęła decyzję…
– Szanowny Panie Dyrektorze, Pani Prezes Malinowska podjęła decyzję…
Koniki
Jaką funkcję pełni zdrobnienie w zdaniu, w którym rodzic mówi do małego dziecka „Tam są koniki”, pokazując na dorosłe konie?
Zimne formy
W tłumaczonym przeze mnie poradniku często pojawiają się zwroty do adresata. Nie chcę ograniczać adresata rodzajowo ani stosować "zimnych" form bezosobowych. Najlepszym rozwiązaniem wydaje mi się forma męska, która - jak mi się wydaje - obejmuje też kobiety. Czy mam rację?
Proste, że tak
Witam.
Od jakiegoś czasu mam nawyk odpowiadania w sposób potwierdzający, używając zwrotu Proste że tak. Już kilku nauczycieli, podłapując, że już któryś raz używam tego zwrotu, zwrócili mi uwagę, że nie powinienem odpowiadać tak nauczycielowi, że to nieuprzejme i że nie wypada. Osobiście, nie wydaje mi się to zwrotem potocznym, oraz nie czuje w takiej odpowiedzi większego lekceważenia niż przy zwykłym tak. Czy nauczyciele mają rację? Czy jest to język potoczny? Pozdrawiam.
pytanie, a nie zapytanie
Dzień dobry.
Chciałabym się dowiedzieć, czy powinno się mówić "dzwonię do Ciebie z zapytaniem," ,czy raczej "dzwonię do Ciebie z pytaniem". Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź
Pan Iksiński
Czy na tablicy informacyjnej o składzie zarządu można dopisać pan? Np. Pan Piotr Iksiński Prezes?
Szanowni Państwo
Dzień dobry. Mam pytanie dotyczące powitalnego zwrotu grzecznościowego w korespondencji. Kiedy piszemy do osób fizycznych, stosujemy zwrot Szanowna Pani, Szanowny Pani lub Szanowni Państwo. Czy w korespondencji kierowanej do firm, czy instytucji takich jak policja, prokuratura czy sądy, zwrot Szanowni Państwo jest poprawny? Jeżeli nie, to proszę o zaproponowanie bardziej stosownego.
Dziękuję i pozdrawiam. Barbara
Kiedy wielka litera przy nauczycielce?
Dzień dobry.
Proszę o wsparcie nasze panie nauczycielki.
Czy panie nauczycielki powinnam napisać z dużej litery?
Piszemy do instytucji
Dzień dobry. W firmie, w której pracuję mamy zasadę, że jeżeli piszemy do osoby fizycznej, to witamy się z nią zwrotem grzecznościowym Szanowna Pani, Szanowny Panie lub Szanowni Państwo. Jeżeli natomiast piszemy do jakiegoś przedsiębiorstwa lub instytucji takich jak sąd, prokuratura czy policja, to czy zwrot Szanowni Państwo jest odpowiedni? Jeżeli nie, to proszę o propozycję innego zwrotu, bardziej właściwego. Dziękuję i pozdrawiam. Barbara
Wulgaryzmy a cenzura
Szanowni Państwo,
jeśli w telewizyjnym programie informacyjnym przedstawiana jest wypowiedź jakiegoś manifestanta, który używa słowa „dupa”, to powinno być ono ocenzurowane, czy też nie zawsze jest to koniecznie? Czy inaczej byłoby z występem kabaretowym, w którym przedstawiano by utwór „Ballada o kasjerze” W. Młynarskiego? Czy wybitny wytwór kultury (np. kultowy film), w którym występują wulgaryzmy powinien być ocenzurowany, jeśli przedstawiany jest bardzo szerokiej, przypadkowej publiczności?
Ironia w celu pochwalenia
Dzień dobry, czy ironia może zostać użyta w celu pochwalenia drugiej osoby?
Jak mówić do księdza?
Szanowni Państwo,
mój syn jest ateistą, i w związku z tym nie uczęszcza na zdjęciach z religii. W szkole zwrócono mu uwagę że niepoprawnie wita (dzień dobry) oraz tytułuje (per pan) księdza.
Jak poprawnie powinien zwracać się do księdza ateista?
Dziękuję bardzo za odpowiedź
Pozdrawiam
My rozluźniające
W supermarkecie kasjerka zamiast „Dzień dobry” powiedziała do mnie „Mamy aplikację?”. Nie mam żalu o brak przywitania, bardziej mnie zastanawia aspekt językowy. Czy to mieści się chociaż w normie użytkowej, potocznej? Domyślam się, że znaczy to „Dzień dobry, czy ma pan aplikację naszego sklepu?”. Jednak czy używanie pierwszej osoby liczby mnogiej zwracając się do kogoś, jest poprawne? Kiedyś co prawda mówiło się w Polsce na „wy”, jednak chyba nie na „my” zwracając się do kogoś?
głusi i głuchoniemi
Czy określnie głuchoniemy ma choć w niewielkim stopniu zabarwienie pejoratywne? Czy jest to być może okreslenie już dziś przestarzałe? Czy można je stosować jako synonim słowa niesłyszący?
Czy zaklęcia to apelatywy?
Dzień dobry. Nurtuje mnie rozróżnienie między onimami, a apelatywami. O ile informacji co traktować jako onim/bionim/.../itd. jest wiele, o tyle co traktować jako apelatyw już mniej. Nurtują mnie nazwy czarów w książkach o Harrym Potterze. Czy nazwa czaru- "cruciatus" jest onimem, czy może apelatywem i czy klasyfikuje się tak samo jego inkantację "crucio"? Prace skupiające się na onimach w tej serii omijają czary. Dlatego że są apelatywami?
Z wyrazami szacunku,
B.
Drogi Użytkowniku AdBlocka,
wiemy, jak cenny jest Twój czas – zajmiemy Ci tylko chwilę.
Czy dasz nam szansę, abyśmy mogli dalej tworzyć źródło Twojej sprawdzonej, darmowej wiedzy, z której właśnie chcesz skorzystać? Bez wpływu z reklam będzie to po prostu niemożliwe. Dlatego prosimy – dodaj naszą domenę, jako wyjątek lub skorzystaj z instrukcji i odblokuj wyświetlanie reklam na naszych serwisach.
Dziękujemy!
Redakcja serwisów PWN
Wydawnictwa Naukowego PWN
