składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • Określenie liczebnikowe rzeczowników różnorodzajowych

    4.04.2023
    4.04.2023

    Dzień dobry, mam pytanie dotyczące odmiany liczebnika „77” w zdaniu zaczynającym się słowami „77 młodych śpiewaków i śpiewaczek z 19 krajów wystąpi podczas...". Która z form jest poprawna: „siedemdziesięciu siedmiu młodych śpiewaków i śpiewaczek...” czy „siedemdziesiąt siedem młodych śpiewaków i śpiewaczek”?

  • Wątpliwości interpretacyjne

    2.04.2023
    2.04.2023

    Dzień dobry,

    mam problem z interpretacją zapisu w uchwale gminy.

    Chodzi mi konkretnie o zapis:

    "(..) w workach na bioodpady, oznaczonych kodami kreskowymi udostępnionymi właścicielowi

    nieruchomości przez Gminę Kąty Wrocławskie, o ile doszło do zapełnienia pojemników, o których

    mowa w lit. a; w takim przypadku usługa obejmuje odbiór bioodpadów w czterech workach

    o pojemności 120 litrów na każdy pojemnik, w który wyposażona jest nieruchomość (..)".


    Moja interpretacja jest taka, że to zdanie nie jest precyzyjne i można je interpretować tak, że zarówno worki i kody kreskowe zostaną dostarczone (udostępnione) przez gminę ze względu na użytą liczbę mnogą przecinek, oraz warunek. Czy mam rację ?

  • nauczyciel, profesor + czego

    2.04.2023
    2.04.2023

    Czy prawidłowo jest powiedzieć, że w szkole uczy nas nauczyciel/profesor od fizyki, czy tylko nauczyciel/profesor fizyki?

    Dziękuję za pomoc.

  • Schemat składniowy czasownika brzmieć

    31.03.2023
    31.03.2023

    Szanowni Państwo,

    jakie jest stanowisko ekspertów z Poradni w sprawie sformułowania "brzmieć na + przymiotnik"? Brzmiała na zmęczoną? Brzmiał na rozzłoszczonego?

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • należeć

    30.03.2023
    30.03.2023

    Szanowni Państwo,

    zwracam się o poradę, czy poniższe zdanie jest poprawne:

    „Do tłumacza należy zdecydować, na ile informacje te istotnie modyfikują zasadniczy tekst, a na ile można je w przekładzie pominąć.”

    Czy jest to poprawna konstrukcja, że do „kogoś należy zdecydować”? Czy czasownik w bezokoliczniku może występować po słowie należy?

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Maria Burnat

  • (z)jeść + biernik

    29.03.2023
    29.03.2023

    Wiem, że w związku ze zmianami w języku, niektóre wyrazy męskie nieożywione w bierniku często kończymy na „-a”. Zauważyłam, że dzieje się tak szczególnie często, kiedy mówimy o warzywach i owocach, zwłaszcza w mowie potocznej. Zastanawiam się jednak jak to się ma do liczebników. Jeśli z jakiegoś powodu chciałabym powiedzieć, że zjadłam jeden owoc – banana, to jak to powiedzieć najlepiej? Zjadłam jeden banan? A może zjadłam jednego banana? Druga opcja brzmi „bardziej normalnie”, ale pierwsza zdaje się być bardziej poprawna gramatycznie.

  • Innowacja składniowo-frazeologiczna

    28.03.2023
    28.03.2023

    „Trudno nie zaprzeczyć” a „trudno zaprzeczyć”– czy można używać wymiennie?

  • audycja z piosenkami

    27.03.2023
    27.03.2023

    Dzień dobry,

    proszę o wyjaśnienie czy poniższe konstrukcje są dopuszczalne:

    „na audycji był gość...”, „na audycji powiedziałaś...”, „na audycję przygotowałem...”, „na audycję przyszedł...”.

    oraz czy konstrukcja „zapraszam do odsłuchania piosenki...” jest poprawna.


    Bardzo dziękuję za odpowiedź

  • wiele

    22.03.2023
    22.03.2023

    Dlaczego mówimy „w wielu miejscach”, skoro „wiele” wymaga użycia dopełniacza liczby mnogiej? Rozumiem, że są to dwa rzeczowniki w formie miejscownika po przyimku „w”, ale dlaczego „wiele” traci swój wpływ na rzeczownik?

  • nim, zanim

    21.03.2023
    21.03.2023

    Szanowni Państwo,

    czy zdanie „Zanim jem śniadanie, biorę prysznic” można uznać za poprawne? Interesuje mnie dopuszczalność czasownika w czasie teraźniejszym w aspekcie niedokonanym w zdaniu podrzędnym (zdanie czasowe), jeśli czasownik jest poprzedzony spójnikiem „zanim”. Czy osoba (tożsama lub różna w zdaniu nadrzędnym i podrzędnym) ma wpływ na kwalifikację poprawnościową takiego zdania?


    Z poważaniem

    Tomasz Marek

  • około, mniej więcej

    20.03.2023
    20.03.2023

    Dzień dobry!

    Jak prawidłowo napisać: odkręcić śrubę o ok. jeden obrót (dwa obroty), czy o ok. jednego obrotu (dwóch obrotów)?


    Pozdrawiam

    Rajmund

  • ...aby podróżować niezauważonym

    16.03.2023
    16.03.2023

    Dzień dobry,

    czy w poniższym zdaniu forma „niezauważonym” jest poprawna? Czy nie powinno być „niezauważony”?

    Przebierał się, aby podróżować po kraju niezauważonym przez władze.

    Proszę też o informację, jaka reguła tym rządzi.

    Bardzo dziękuję za odpowiedź.

  • osoba, która zrozumie

    16.03.2023
    16.03.2023

    Dzień dobry,

    czy poniższe zdanie jest poprawne? Chodzi o fragment: która wiesz.

    Masz stały kontakt z osobą, która wiesz, że Cię zrozumie.


    Bardzo dziękuję za odpowiedź.

  • tyle… (,) co…

    15.03.2023
    15.03.2023

    Dzień dobry,

    czy w takich konstrukcjach powinniśmy stawiać przecinek przed „co”:

    „W związku z tym środowisko, w którym funkcjonują osoby chore, wymaga od nich tyle samo(,) co od osoby zdrowej”, „Masz tyle samo lat(,) co ona?”?

    Bardzo dziękuję za odpowiedź.

  • Składnia zgody przy podmiocie szeregowym i przydawce przymiotnej

    7.03.2023
    7.03.2023

    Coraz częściej spotykam w nowo zredagowanych publikacjach konstrukcje typu (podaję przykłady z jednego źródła):

    „W stajni rozbrzmiewały tylko stukanie kopyt i szum wody z węża”;

    „Na plastyce narysowała pędzącego konia z rozwianymi ogonem i grzywą”.

    Takie konstrukcje uważam za rażące hiperpoprawnością, brzydkie i niefunkcjonalne (wyobraźmy sobie, że ktoś cytuje któreś ze zdań, opuszczając fragment wyliczenia). Czy rzeczywiście liczba mnoga czasownika w orzeczeniu jest tu konieczna?

  • Spójniki nim, zanim jeszcze raz

    6.03.2023
    6.03.2023

    Szanowni Państwo,

    czy zdanie „Zanim jem śniadanie, biorę prysznic.” jest poprawne? Czy można użyć orzeczeń w czasie teraźniejszym niedokonanym w zdaniu złożonym okolicznikowym czasu w obecności spójników zanim lub nim, które oznaczają następstwo? Drugie podobne zdanie to "Zanim trwa lato, uczę się do matury". Czy tożsamość podmiotu lub jej brak coś zmienia w kwestii poprawności takiego zdania?

    Tomasz Marek

  • Wątpliwości dotyczące tytułu książki

    6.03.2023
    6.03.2023

    Szanowni Państwo!

    Nurtuje mnie poprawność językowa tytułu książki „W Paryżu możesz być kim chcesz” autorstwa Agnieszki Łopatowskiej.

    Wydaje mi się, że mamy tu do czynienia ze zdaniem złożonym podrzędnie z podrzędnym orzecznikowym. W takiej sytuacji, czy tytuł nie powinien brzmieć: „W Paryżu możesz być tym, kim chcesz”?

    Czy tego typu uproszczenia są poprawne? Czy występując w tytule popularnej pozycji wydawniczej, nie upowszechniają tendencji do niepotrzebnego skracania konstrukcji składniowych?

  • naczelnik wydziału

    4.03.2023
    4.03.2023

    Dzień dobry,

    w pracy mamy zagwozdkę, jak powinno poprawnie zapisywać nazwy stanowisk: „Naczelnik w Wydziale...” czy „Naczelnik Wydziału...” oraz „Inspektor w Wydziale...”. czy „Inspektor Wydziału...” ?

  • z domu

    3.03.2023
    3.03.2023

    Jak pisać poprawnie: „Maria Iksinska z d. Piotrowska" czy „Maria Iksińska, z d. Piotrowska"?

    Czy potrzebny przecinek przed „s." lub „c.": „Maria Iksińska c. Franciszka" czy „Maria Iksińska, c. Franciszka"?

  • medytacja

    1.03.2023
    1.03.2023

    Szanowni Państwo,

    czy poprawne jest sformułowanie: „medytacja w pełni księżyca”? Będę wdzięczna za odpowiedź.

    Z poważaniem

    Barbara

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego