Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.
składnia
-
kupić (sobie) + CO + (CZYM)
28.11.202328.11.2023Czytając czasem recenzje na portalach książkowych obserwuję istną pandemię zwrotu: „książka mnie kupiła”, co ma znaczyć, że autorka/książka przekonała mnie do siebie. Bywa jeszcze lepiej, bo ktoś, chcąc powiedzieć to samo, pisze: „autorka mnie przekupiła”, a ktoś inny: „autor, kupił mnie swoim debiutem, mam wszystkie jego książki”. Mnie to bardzo razi. Czy permisywność naszych językoznawców daje szansę temu absurdalnemu zwrotowi na wejście do słowników? Byłoby to okropne moim zdaniem... Bardzo mnie ten zwrot razi, a znaleźć go można już niemal w co trzeciej recenzji.
Pozdrawiam
A. Cencora
-
przejście dla pieszych
26.11.202326.11.2023Dzień dobry,
jaka jest poprawna forma — przechodzić przejściem dla pieszych, po przejściu dla pieszych, na przejściu dla pieszych, przez przejście dla pieszych? Oczywiście chodzi o tzw. „zebrę” na ulicy.
Pozdrawiam
MP
-
Wypowiedzenia bez znaku zapytania
24.11.202324.11.2023Zastanawiam się czy poniższych pytaniach na końcu zdania powinienem stawiać znak zapytania czy kropkę. Przykłady:
„Proszę o informację, czy projekt został przygotowany poprawnie” (chcę aby ktoś mi odpowiedział czy projekt został przygotowany poprawnie),
„Zastanawiam się, czy nie lepiej pomalować to na czerwono” (chcę aby ktoś mi odpowiedział czy nie lepiej pomalować to na czerwono),
„Proszę o informację, jaki jest termin realizacji” (chcę aby ktoś podał mi termin realizacji).
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Piotrek
-
osobodzień szkoleniowy
23.11.202323.11.2023Jak napisać:
osobodni szkoleniowe czy osobodni szkoleniowych?
-
Pytanie zależne
13.11.202313.11.2023Proszę o odpowiedź na pytanie, jak powinna wyglądać interpunkcja w zdaniu:
a) „Powiedz, co się z tobą dzieje?” czy b) „Powiedz, co się z tobą dzieje”. Zdanie nadrzędne nie jest pytajne, a więc moim zdaniem poprawna jest wersja b).
-
pamięci rodziny Ulmów
11.11.202311.11.2023Jak poprawnie napisać: Pamięci rodziny Ulmów czy Pamięci rodzinie Ulmów.
-
coś jest równe ileś
10.11.202310.11.2023Bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości. Powinno się mówić, że coś jest równe zero czy równe zeru? Tak samo, coś jest większe/mniejsze bądź równe zero czy większe/mniejsze bądź równe zeru?
-
dojechać/dojść + dokąd
8.11.20238.11.2023Szanowni Państwo,
mam pytanie dotyczące czasowników dojechać oraz dojść. Czasowniki te łączą się z wyrażeniem do czegoś. Czy w przypadku miejsc takich jak poczta, rynek, lotnisko, dworzec, przystanek, uniwersytet należy użyć przyimka do czy też może przyimka na? Która forma pytania jest poprawna: Jak dojechać na dworzec? czy Jak dojechać do dworca?
Z poważaniem
stała czytelniczka
-
Szyk przydawki określającej diament
7.11.20237.11.2023Jak poprawnie pisać: szare, białe, żółte, niebieskie.... diamenty czy diamenty szare, białe, żółte, niebieskie...?
-
wydarzenia najbliższych miesięcy
7.11.20237.11.2023Szanowni Państwo, czy sformułowanie „najważniejsze wydarzenia najbliższych miesięcy” jest prawidłowe? Czy zawiera ono błąd logiczny i sugeruje, że wydarzenia „należą” do wspomnianych miesięcy i w ten sposób nie należy mówić?
-
Przyimek około + D.
5.11.20235.11.2023Mam pytanie, która z form jest prawidłowa:
- wykonywanych jest około TYSIĄCA zabiegów rocznie
- wykonywanych jest około TYSIĄC zabiegów rocznie
Czy może obie formy są prawidłowe?
-
Zgoda realnoznaczeniowa przy rzeczownikach dwurodzajowych
5.11.20235.11.2023Czy gramatyczna zasada dopasowania rodzaju podmiotu i orzeczenia w języku polskim nie obowiązuje w niektórych sytuacjach? Np. w zdaniu „premier powiedziała...” podmiot jest rodzaju męskiego, a orzeczenie żeńskiego. Podobnie jest z towarzyszącym rzeczownikowi przymiotnikiem. W sformułowaniu „polska dyrygent” gramatyczny rodzaj przymiotnika i rzeczownika są różne. Jeżeli powyższe przykłady są poprawne językowo, to w jakich sytuacjach możemy złamać zasadę dopasowania rodzaju do rzeczownika? Czy np. poprawne będzie zdanie „Znany osoba powiedział...”?
-
podwójne przeczenie
31.10.202331.10.2023Szanowni Państwo,
od jakiegoś czasu zastanawiam się, dlaczego – mimo że w języku polskim występuje reguła podwójnego przeczenia – w tym wyrażeniu nie piszemy „Lenistwo NIE jest niczym innym jak tylko…”. A może w ogóle nie zrozumiałem, o co chodzi w tym zagadnieniu. Z góry serdeczne Bóg zapłać za odpowiedź!
Z poważaniem
Stanisław Józef
-
Brak przecinka przy okoliczniku
29.10.202329.10.2023Dzień dobry Szanowni Państwo. Bardzo mnie ciekawi reguła według której stoi przycinek w tym zdaniu. Dziękuję.
„W przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody” (z internetu).
-
być w terapii (?)
26.10.202326.10.2023W ostatnim czasie zauważyłem wśród ludzi użycie sformułowania „być w terapii” jako oznajmienie informacji „być w trakcie procesu terapii”. Do tej pory wydawało mi się, że poprawne jest użycie przyimka "na" (przynajmniej potocznie), chociaż „być na terapii” może brzmieć bardziej jak „być w danej chwili na sesji terapeutycznej”. Moje pytanie brzmi: czy możemy powiedzieć w terapii, czy zamiast tego powinniśmy zawsze doprecyzować, mówiąc „w trakcie procesu terapeutycznego” (lub inne podobne sformułowania)? Co z przyimkiem na?
-
Rozbiór logiczny
12.10.202312.10.2023Dzień dobry,
proszę o rozstrzygnięcie dyskusji z forum nauczycieli języka polskiego: jaką funkcję pełni określenie w mieście w zdaniu Ola piecze najlepsze ciasta w mieście. Zdania grupy są podzielone:
– okolicznik miejsca w grupie orzeczenia
– przydawka (rozwinięta).
Dziękuję:)
-
O języku poetyckim słów kilka
8.10.20238.10.2023W Newsletterze Poradni Językowej PWN przeczytałem ostatnio post na temat wątpliwości co do odmiany neologizmu „słowisień” w wierszu J.Tuwima.
Odpowiedź eksperta zawiera analizę gramat. zdania „A przez liście kraśnie pęk słowiśnie”, z której wynika, że słowo „kraśnie” jest w tym zdaniu czasownikiem w os. 3, słowo „pęk” — rzecz. w mianowniku, zaś słowo „słowisień” - rzecz. w bierniku.
Przyznam, że mam kłopot z tym zdaniem. W zrozumieniu nie pomaga mi przytoczona analiza. Czy „kraśnie” w bezokol. to „kraśnieć”? Jeśli tak, to dlaczego nie ma tam „kraśnieje”? Czy to również neologizm? Dlaczego „słowisień” ma tu być w bierniku? Czy dopełnienie przy „pęk” nie powinno być w dopełniaczu?
-
Dzień tygodnia + data dzienna
7.10.20237.10.2023Dzień dobry! Uprzejmie poproszę o wytłumaczenie zasady (nie)stawiania przecinka pomiędzy dniem tygodnia a dniem miesiąca na podstawie poniższego pytania.
Czy, a jeśli tak, to dlaczego powinnam zastosować interpunkcję np. w takim zdaniu: W czwartek (,) 17 sierpnia (,) czeka nas kolejny słoneczny dzień lub czy potrzebny jest przecinek np. w śródtytule: Piątek (,) 11.08?
Profesor M. Bańko sugeruje, aby dzień tygodnia od dnia miesiąca rozdzielać przecinkiem (środa 25 marca ), natomiast prof. A. Wolański pisze, że „„konstrukcji tego typu nie oddziela się zasadniczo przecinkami”.
Z góry bardzo dziękuję,
Jola
-
Biernik czy dopełniacz
6.10.20236.10.2023Dzień dobry,
Piszę tekst piosenki i mam problem z wersem:
“Więc nie bój się kraść dobre sny”
Czy to dopuszczalna forma?
Wers z biernikiem wydaje mi się niepoprawny, ale brzmi dobrze i ogromnie pasuje mi do rymu i treści.
Poza tym bardzo lubię biernik i żal mi, że znika z języka.
Czy można tak zaśpiewać?
Czy powinno być:
“Więc nie bój się kraść dobrych snów” ?
Przez ciągłe powtarzanie już nie jestem niczego pewna, a w mowie przecież nikt nie używa takich wyrażeń.
Myślę więc o zamianie na "Więc uczysz się kraść dobre sny", choć mniej mi odpowiada.
Proszę o pomoc.
Dziękuję i pozdrawiam
Agnieszka z Warszawy
-
Różności składniowe i interpunkcyjne
6.10.20236.10.2023Dzień dobry,
bardzo proszę o pomoc w trzech kwestiach:
1) numer znajduje się na wydruku przyczepionym do okładki książki czy numer znajduje się na wydruku, który został przyczepiony do okładki książki. Czy oba zdania są poprawne? Czy jest jakaś różnica pomiędzy tego typu zdaniami? Inny przykład — lubię ludzi zajmujących się... czy lubię ludzi, którzy zajmują się... ?
2) czyścić ze zbierającego się w tych miejscach pyłu i drobinek czy czyścić ze zbierających się w tych miejscach pyłu i drobinek?
3) zrobię to, co zamierzałem czy zrobię, to co zamierzałem, czy zrobię, to, co zamierzałem?
Będę wdzięczny za pomoc.
Z pozdrowieniami.
