składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • mimo tego, że…
    17.01.2009
    17.01.2009
    Jest w użyciu – często to słyszę – konstrukcja mimo tego, że… Czy tak jest dobrze, czy nie powinno być mimo to, że…? A może i tak, i tak jest poprawnie? W słownikach można przeczytać o mimo to jako o wyjątku od zasady, że mimo rządzi dopełniaczem. Nie ma natomiast niczego o mimo tego, że… Skoro słowniki jako poprawne wymieniają zestawienia: i mimo to, a mimo to, ale mimo to…, wydaje mi się, że poprawne powinno być tylko mimo to, że…
  • z aerobiku
    14.01.2009
    14.01.2009
    Mam pytanie w związku z tym, jak możemy pisać i mówić: zajęcia z aerobiku czy zajęcia aerobiku?
    Z góry dziękuję.
  • milion i jeszcze trochę
    8.01.2009
    8.01.2009
    Witam serdecznie,
    jak poprawnie odmienić liczebnik milion w tego typu wyrażeniach: 1,8 miliona (milionów); 3,46 miliony (milionów); 8,46 miliony (milionów) ludzi. Czy forma tego liczebnika może zależeć od czasownika, który znajduje się przed wyrażeniem?
  • pojęcie i termin
    2.01.2009
    2.01.2009
    Szanowni Państwo!
    Moje pytanie dotyczy rzeczownika pojęcie w zanczeniu 'termin'. Coraz częściej spotykam się z zapisem typu: „Pojęcie «osmoza» jest istotne dla…” zamiast „Pojęcie osmozy jest istotne dla…”. Czy oba zapisy są poprawne?
    Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam –
    Anna
  • Zaczynać od więc?
    1.01.2009
    1.01.2009
    Witam.
    Zwykle zdania od więc się nie zaczyna, lecz jeśli zaczniemy je od Tak więc…, będzie ono poprawne?
  • X wraz z Y
    29.12.2008
    29.12.2008
    Witam.
    Wielokrotnie słyszałem poniższe zwroty. Czy wszystkie z tych form są poprawne? Jeśli nie, to dlaczego?
    – Poszedłem wraz z Karoliną na spacer.
    – Wraz z Karoliną poszliśmy na spacer.
    – Wraz z Karoliną poszedłem na spacer.
    Z góry dziękuję.
  • rok 2008 czy 200r rok?
    28.12.2008
    28.12.2008
    Mam wątpliwość co do poprawności zapisu: „Doskonalenie umiejętności metodycznych nauczycieli matematyki po roku 2000”. Czy raczej: „Doskonalenie umiejętności metodycznych nauczycieli matematyki po 2000 roku”?
    Z góry dziękuję za pomoc.
    Pozdrawiam
    Marzena
  • tańczymy oberka
    3.12.2008
    3.12.2008
    Dzień dobry!
    Witam Państwa! Jestem Wegierką. Mam pytanie: dlaczego mówimy po polsku: tańczyć walca, poloneza, mazurka, oberka, krakowiaka itd.? Jeśli dobrze rozumiem, nazwy tańca są w dopełniaczu. Natomiast: tańczymy polkę, tango… (czyli biernik). Czym objaśnia się różnica przypadka w użyciu? Dziękuje za odpowiedź, czekam z nieciepliwością.
    Z wyrazami szacunku, Wesołych i Pogodnych Świąt Bożego Narodzenia!
    Ádámné Porcsalmy Éva, Debrecen, Wegry
  • wyszukiwać
    3.12.2008
    3.12.2008
    Z jakim przypadkiem łączy się wyszukać/wyszukiwać? Czy przejście z form osobowych na imiesłów może zmienić łączliwość (co do przypadka), podobnie jak zmienia ją czasem zaprzeczenie czasownika?
    Cytat z jednej książki: „Kuter (…) pokręcił dziobem, wyszukując tarczę cumowniczą” – czy biernik jest tu właściwy? Imiesłów współczesny sugeruje, że chodzi o niedokonane wyszukiwać. Gdyby autor zdania użył synonimicznego szukając, znalazłby się tam dopełniacz.
  • potrzebować, szukać, używać
    27.11.2008
    27.11.2008
    Jakiego przypadka używamy z czasownikami: szukać, używać, potrzebować, dodawać (np. w przepisach kulinarnych). Często słyszę np. „Potrzebuję długopis”, ale ten zwrot nie wydaje mi się poprawny. Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • jeszcze o rodzaju rzeczownika
    26.11.2008
    26.11.2008
    Szanowna poradnio,
    chciałam ponownie zapytać o rodzaj gramatyczny rzeczownika. Jeszcze ze szkoły pamiętam, że określamy go zawsze w mianowniku liczby pojedynczej, bo rzeczownik nie odmienia się przez rodzaje, ale ma rodzaj przypisany. Określanie go w M. l. poj. pozwala uniknąć błędnego przypisania mu w l. mn. rodzaju męskoosobowego, jak to ma miejsce w przypadku przymiotnika (który jednak oczywiście się odmienia). Czy to poprawne rozumowanie?
  • rodzaj gramatyczny indeklinabiliów
    20.11.2008
    20.11.2008
    Czy status quo ma swój rodzaj gramatyczny? Jak poradzić sobie z określaniem rodzaju gramatycznego podobnych tworów jak np. IQ? Czy jest to ten, czy to status quo? Ten czy to IQ? Czy istnieje jakaś reguła, która może pomóc zdecydować o tym, jak użyć takich wyrażeń w zdaniu? Czasami trudno znaleźć w słowniku informację o ich rodzaju gramatycznym.
    Agnieszka Kajak
  • cztery zdania o pieniądzach
    20.11.2008
    20.11.2008
    Szanowni Państwo! Która forma jest poprawna: „Mamy wystarczająco pieniędzy” czy „Mamy wystarczająco dużo pieniędzy”? A może lepiej będzie powiedzieć po prostu „Mamy dość pieniędzy” lub „Mamy wystarczającą ilość pieniędzy”? Z góry dziękuję za wyjaśnienia.
  • pytanie o się
    18.11.2008
    18.11.2008
    Szanowni Państwo!
    Znam zasady, na jakich zaimek się łączy się z czasownikiem, szczególnie na końcu zdania. Czy dotyczy to też zdań złożonych i czy należy zawsze mechanicznie przestawiać się przed czasownik, np. na końcu zdania składowego w zdaniu złożonym? „Dzięki temu nauczyłam się, jak wiązać krawat” – czy się musi powędrować przed czasownik, nawet jeśli ucierpi na tym melodia zdania? A może można pozostawić to wyczuciu osoby piszącej?
    Agnieszka Kajak
  • w auli czy na auli?
    12.11.2008
    12.11.2008
    Która z form jest poprawna – w auli czy na auli – w odniesieniu do auli jako reprezentacyjnej sali wykładowej, na przykład w zdaniu: „Zajęcia odbywają się w/na auli takiej a takiej”?
    Dziękuję za odpowiedź,
    Karol Flont
  • statut miasta Sieradza
    10.11.2008
    10.11.2008
    Statut Miasta Sieradz czy Statut Miasta Sieradza? Rada Miasta Sieradz czy Rada Miasta Sieradza? A może Rada Miejska Sieradz lub Rada Miejska w Sieradzu? Za udzielenie odpowiedzi z góry dziękuję.
  • w zamku czy na zamku?
    9.11.2008
    9.11.2008
    Szanowni Państwo,
    która forma jest poprawna: wernisaż wystawy W Zamku Królewskim w Warszawie czy też wernisaż wystawy NA Zamku Królewskim w Warszawie?
    Z poważaniem,
    Wojciech Andrzej Szydłowski
  • „Nowa usługa od Google”
    7.11.2008
    7.11.2008
    Szanowni Państwo!
    Coraz częściej spotykam się (w Internecie, telewizji) z użyciem przyimka od w dosyć dziwnym znaczeniu. Otóż od jest używane w celu określenia producenta towaru lub dostawcy usługi.
    – „Nowa usługa od Google”
    – „Notebook «Zrób-to-sam» od OCZ Technology”
    – „Żelazko od Rowenta” lub „od BRAUN”
    Takie użycie od bardzo mnie razi, wydaje się nienaturalne w naszym języku i jest raczej kalką z angielskiego. Co Państwo sądzicie o takim wykorzystaniu od?
    J. Mężyk
  • biały kruk
    2.11.2008
    2.11.2008
    Ostatnio przeczytałam w gazecie, że dworzec „jest uznawany za biały kruk”. Czy nie byłoby poprawniej: „Jest uznawany za białego kruka”?
  • ilość i liczba
    28.10.2008
    28.10.2008
    Szanowni Państwo,
    ostatnio dowiedziałam się, że Rada Języka Polskiego planuję zmiany (bądź już ich dokonała) związane z rzeczownikami policzalnymi i niepoliczalnymi. Czy to prawda, że ma się stać dopuszczalne mówienie o ilości rzeczowników policzalnych?
    Pozdrawiam serdecznie,
    Agnieszka
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego