Znajdują się tu szczegółowe informacje o budowie wyrazów i sposobach ich tworzenia. Można tu poznać neologizmy i dowiedzieć się, jakie są powody ich powstawania.
słowotwórstwo
-
gronować kontra klastrować12.03.2020Dzień dobry. Czy poprawnym słowotwórczo, byłby czasownik gronować – tworzyć ze zbioru, podzbiory wg podobieństwa czyli „grona”. Język angielski Clustering z rzeczownika Cluster. W opracowaniach z dziedziny statystyki nieliczni naukowcy stosują ten czasownik. W dziedzinie IT chciałbym użyć go w zastępstwie klastrowania.
-
Najdłuższy wyraz6.03.2020Dobry wieczór,
od czasu do czasu w formie zabawy językowej wraca pytanie o najdłuższe słowo w języku polskim. Najczęściej podawane jest wtedy konstantynopolitańczykowianeczka, które – także i tu już to wyjaśniano – nie jest zgodne ze strukturą języka. A jest przecież inne – znacznie dłuższe, bo zawierające aż 59 znaków (!): ponaddziewięćsetdziewięćdziesięciodziewięcioipółkilometrowy.
Karol Siuda
-
Zdrobniale o nartach 25.02.2020Czy zdrabnianie słowa narty jest poprawną praktyką? W sloganach reklamujących sklepy sportowe lub oferowane produkty można napotkać nartki i narteczki.
Z poważaniem
Paweł
-
Monstrum a monstrualny18.02.2020Szanowna Redakcjo.
dlaczego przymiotnik od monstrum to monstrualny, a nie monstralny? Może wydziwiam, ale wydaje mi się, że słowa rodzaju nijakiego zakończone na -um z zasady tracą tę cząstkę przy tworzeniu wyrazów pochodnych, np. muzeum – muzealny, imperium – imperialny, kuriozum – kuriozalny itd., prawda? Jeśli tak, to jakim więc cudem w słowie monstrualny uchowała się litera „u”?
Z uszanowaniem
W.B.
-
Deeskalacja czy dezeskalacja?17.02.2020Jak do zasad stosowania przedrostków de- i dez- ma się występujący w słowniku i używany w mediach wyraz deeskalacja? Eskalacja zaczyna się od samogłoski. Dlaczego w słowniku nie ma zgodnego z ogólnymi zasadami wyrazu dezeskalacja? Gdy politycy i dziennikarze używali wyrazu deubekizacja, wyjaśniono im, że powinni pisać dezubekizacja. W przypadku deeskalacji nie widać podobnej reakcji. Czy można używać wyrazu dezeskalacja bez narażania się na zarzut nieznajomości norm językowych?
-
Kiedy de-, a kiedy dez-5.02.2020Z tego co zrozumiałem z Państwa wyjaśnień, dotyczących poprawnej formy określenia instalacja – dezinstalacja, powinno się również powiedzieć kompresja – dezkompresja.
To chyba niepoprawne formy, bo nawet automatyczne poprawianie pisowni w komputerze, podkreśla słowa dezinstalacja i dezkompresja na czerwono. Czyli jak to jest?
-
mieszkaniec Tesalii22.01.2020Dzień dobry,
zastanawiam się, jak nazwać mieszkańców Tesalii. Dziękuję za pomoc.
Z pozdrowieniami
Patrycja Maj-Palicka
-
nauka o gryzoniach21.01.2020Szanowni Państwo, uprzejmie proszę o pomoc w ustaleniu nazwy nauki zajmującej się gryzoniami. Do tej pory odnalazłem jedynie nazwę w języku angielskim 'rodentology', jednak nie figuruje ona w żadnym słowniku. Nie wspominając już o źródłach polskich. Czy po polsku będzie to rodentologia? Z poważaniem, BD
-
Przymiotnik od Arendelle17.01.2020Szanowni Państwo,
mam kłopot z utworzeniem przymiotnika od baśniowej nazwy krainy – Arendelle. Czy powinniśmy jedno z „l” usunąć? Przymiotnik z podwojonym „l” – arendellski – wygląda nietypowo. A może należałoby użyć innego wzorca odmiany: arendelliański?
Pozdrawiam
Czytelniczka
-
Wyszukiwalny, odnajdywalny10.12.2019Dzień dobry,
czy słowa wyszukiwalny, odnajdywalny są poprawne? Np. w kontekście „Stosujemy taki standard, aby praca była wyszukiwalna” (jej zawartość dała się w ogóle wyszukać, odnaleźć).
-
Allah27.11.2019Czy słowo Allah utworzone z dwóch leksemów Al oraz ilah możemy zaliczyć do zrostów, skoro podczas procesu słowotwórstwa ze słowa ilah usunięto literkę „i”?
-
Poślica 18.11.2019Szanowni Państwo!
W trakcie wywiadu profesor Bralczyk stwierdził, że prawidłową formą żeńską od słowa poseł jest poślica (analogicznie do karzeł – karlica lub diabeł – diablica). Biorąc pod uwagę, że słowniki zawierają inne formy (pani poseł i posłanka), czy stwierdzenie profesora należy potraktować jak żart?
-
Przedszkolny 18.11.2019Zastanawia mnie, co jest wyrazem podstawowym wyrazu przedszkolny. Czy jest to:
1. przymiotnik szkolny (szkoł – a → szkol – ny → przed – szkol – ny),
2. rzeczownik przedszkole (szkoł – a → przed szkoł – ą => przed – szkol – e → przed – szkol – ny)?
Szukając odpowiedzi, zauważyłem, że wyraz ten ma dwie definicje:
1. poprzedzający okres szkolny,
2. dotyczący przedszkola.
Które odpowiednio pasują do obu wyżej podanych przeze mnie derywacji. Czy wszystko zależy od znaczenia wyrazu?
-
Gozończycy15.11.2019Szanowni Państwo,
chciałabym zapytać, jak nazwiemy mieszkańców wyspy Gozo? Gozytańczycy?
Pozdrawiam
Berenika
-
Aztatycki12.11.2019Skąd się wzięła cząstka -ty- w słowie azjatycki? Wydawałoby się, że przymiotnik od Azji powinien brzmieć azjański (a może azyjski?), jednak odkryłem, że wyraz ten jest zarezerwowany raczej dla pojęcia azjanizmu (na słowo azjański, chyba nienotowane w słownikach, natrafiłem w jakiejś powieści). Czyżby powodem użycia -ty- w przymiotniku odnoszącym się do Azji była potrzeba odróżnienia go od terminów związanych z azjanizmem, a zatem moglibyśmy mówić o jakimś sztucznym tworze językowym?
-
Przymiotnik od nazwy Studzieniczna 31.10.2019Szanowni Państwo,
w Studzienicznej koło Augustowa znajduje się sanktuarium Matki Bożej. Czy Matka Boża ze Studzienicznej jest Matką Bożą Studzieniczną czy Studzieniczańską?
Z góry dziękuję za odpowiedź
Teresa
-
Przymiotnik od Andriej (Andrzej) Markow19.09.2019Szanowni Państwo,
w matematyce pewną klasę procesów stochastycznych tworzą tzw. procesy Markowa (od Andrzeja Markowa). Chciałbym zapytać, jak należy skonstruować formę przymiotnikową tej nazwy, tj. czy powinniśmy mówić o procesach markowskich czy też markowowskich?
Obie formy występują w literaturze matematycznej. Pierwsza jest chyba popularniejsza, choć w moim odczuciu to druga wydaje się poprawna (być może przez analogię do konstrukcji Newton → newtonowski).
Z pozdrowieniami,
DJ
-
Wegekucharz (?)17.09.2019Czy neologizm wegekucharz (w zamyśle: ktoś, kto gotuje wyłącznie dania bezmięsne) jest fortunny i poprawnie zapisany?
-
Zdrobnienia i spieszczenia córki19.06.2019Czy córunia jest bardziej dosadnym zdrobnieniem niż córeczka? A jeśli tak, to gdzie na tym wykresie znajdą się córusia, córuńcia, córuchna i córcia? Czy istnieje zależność siły zdrobnienia od użytego formantu?
-
Detekcja 23.05.2019Jaka będzie forma przymiotnika utworzonego od rzeczownika detekcja? W domu mam detektor czadu, zjawiskiem niepożądanym w gospodarstwie domowym jest, kiedy czad zostanie… zdetektowany? Można użyć polskiego wykryty, aczkolwiek zamiana: detekcja na wykrycie w niektórych zastosowaniach jest niewskazana.
Z poważaniem,
Jakub Jodłowski
