słowotwórstwo

Znajdują się tu szczegółowe informacje o budowie wyrazów i sposobach ich tworzenia. Można tu poznać neologizmy i dowiedzieć się, jakie są powody ich powstawania.

  • tysięczny czy tysiączny?
    23.05.2008
    23.05.2008
    Witam,
    czytając ułamek dziesiętny, należy przeczytać: części tysięczne czy części tysiączne?
    Pozdrawiam,
    Joanna Czarnota
  • ocenny
    20.05.2008
    20.05.2008
    Co to znaczy, że coś ma charakter ocenny? I czy nie ma tu błędu w zapisie?
    Z góry dziękuję za wyjaśnienie.
  • homozwiązek
    26.04.2008
    26.04.2008
    Witam,
    proszę o odpowiedź, czy mogę napisać: homozwiązek, homomałżeństwo? Czy są to zrosty? Tych wyrazów nie ma w słownikach, ale – jak mi się wydaje – są już w języku. Formy małżeństwo homoseksualne i związek homoseksulany są… za długie.
    Proszę o niewykorzystywanie mojego nazwiska, jeśli zechcą Państwo umieścić odpowiedź w Sieci.
    Dziękuję za odpowiedź i czekam na nią z zaciekawieniem.
    Pozdrawiam.
  • przewodnicki
    26.04.2008
    26.04.2008
    Czy poprawne jest używanie określenia usługi przewodnickie? Czy można to określenie zastąpić innym?
    Dziękuję za odpowiedź.
  • real
    14.04.2008
    14.04.2008
    Szanowni Eksperci!
    Co Państwo sądzą na temat słowa real, oznaczającego świat rzeczywisty? To, że mówi tak i pisze młodzież – „W realu nic ciekawego, jakoś żyję”, „Nigdy nie zrobiłbym tego w realu” itp. – nie dziwi (choć mnie to razi, bo zdaje mi się zbytnim uproszczeniem), ale coraz częściej pisze się tak w tekstach niepotocznych. Np. w magazynie filmowym, w artykule o Gustawie Holoubku: „(…) wreszcie, oniryczny doktor Gotard, ulepiony z ułudy, realu oraz wspomnień”.
  • nisko- i wysokoglikemiczny
    6.04.2008
    6.04.2008
    Czy przymiotniki niskoglikemiczny i wysokoglikemiczny, pojawiające się często na stronach internetowych dotyczących żywienia, są poprawne i dozwolone w języku polskim, czy to tylko kalki językowe z angielskiego?
  • piłsudczyk
    16.02.2008
    16.02.2008
    W okresie międzywojenny powstało słowo piłsudczyk – oznaczające żołnierza legionów dowodzonych przez Piłsudskiego oraz osobę o zbliżonych do niego poglądach. Mam w związku z tym słowem dwa pytania:
    1. Jaką literą należy je pisać oraz jakie jest uzasadnienie tej pisowni?
    2. Jak brzmiałaby podobna forma od nazwiska byłego prezydenta – Jarosława Kaczyńskiego, czy stworzenie analogicznej formy językowo jest możliwe?
    Z poważaniem,
    Jan Radomski
  • pompowanie i wypompowywanie
    4.02.2008
    4.02.2008
    Szanowni Państwo,
    która forma będzie lepsza: urządzenie do pompowania i wypompowania czy wypompowywania wody?
    Pozdrawiam,
    Joanna
  • ropny
    3.02.2008
    3.02.2008
    Witam,
    pytanie moje może jest banalne, ale właśnie zastanawiam się, czy można napisać ropny zapach rozgrzanych silników. Gdzieś przeczytałam takie wyrażenie i nie wiem, czy jest ono poprawne. Może powinno być zapach ropy rozgrzanych silników? A może jeszcze inaczej? Moje wątpliwości biorą się stąd, że nie wiem, czy przymiotnik ropny może być określeniem zapachu ropy naftowej.
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
  • przymiotnik od Liechtenstein
    21.01.2008
    21.01.2008
    Dzień dobry.
    Jak należy poprawnie utworzyć przymiotnik od nazwy państwa Liechtenstein?
  • foszyć się
    27.12.2007
    27.12.2007
    Dzień dobry!
    Obecnie bardzo często spotyka się w uzusie czasownik foszyć się, używany jako synonim związków wyrazowych stroić fochy, obrażać się. Domyślam się, iż etymologicznie wiąże się z rzeczownikiem fochy, czyli 'dąsy, kaprysy, grymasy'. Chciałabym się dowiedzieć:
    – jakie dokładnie ma znaczenie,
    – czy jest to błąd językowy, czy już forma dopuszczalna?
  • dehipisacja czy dehipizacja?
    15.12.2007
    15.12.2007
    Dehipizacja czy dehipisacja? Jak poprawnie nazwać proces usuwania hipisów (np. w jednym z odcinków South Parku).
    Pozdrawiam
    Maciek
  • płyn chłodzący czy chłodniczy?
    8.12.2007
    8.12.2007
    Czy płyn chłodzący silnik to płyn chłodzący, czy płyn chłodniczy? Często w różnych instrukcjach obsługi itp. spotyka się to drugie określenie, a w moim odczuciu chłodnicze jest coś związanego z chłodnictwem, a płyn jest chłodzący (bo chłodzi).
  • lutowacz
    8.12.2007
    8.12.2007
    Mam pytanie wiążace się z lutowaniem. Czy jest jedno słowo określające człowieka, którego narzędziem pracy jest lutownica?
  • wredność i łysość
    8.12.2007
    8.12.2007
    Szanowni Profesorowie!
    Jeśli ktoś jest wredny i łysy, to jak powinny brzmieć nazwy cech jego charakteru i wyglądu – wredność i łysość? Nie znalazłem takich rzeczowników w żadnym słowniku, a często mi brakuje takiego właśnie słowa: „Jego zachowanie to nawet nie złośliwość, lecz zwykła… wredność” (?), a może wredota? Albo: „Wszyscy trzej cierpieli na dziedziczną… łysość” (?).
    Kłaniam się i pozdrawiam,
    Wojciech Tokarzewski
  • obkładać
    4.12.2007
    4.12.2007
    Witam! Czy książki okładamy (od okładka) czy obkładamy (od obłożenie)?
    Pozdrawiam
    Sylwia Baranowska
  • kredytowy czy kredytowany?
    18.11.2007
    18.11.2007
    Czy mandaty są kredytowe, czy kredytowane? Policjanci używają obydwu tych określeń na przemian (równie często).
  • interesariusz
    30.10.2007
    30.10.2007
    Zetknąłem się ostatnio w swojej pracy zawodowej z określeniem interesariusze, które ma być tłumaczeniem angielskiego stakeholders i oznaczać zainteresowanych, względnie zainteresowane strony. Przeszukałem wszystkie dostępne mi słowniki, ale w żadnym interesariusza nie znalazłem. Poszukiwania w Korpusie również nic nie przyniosły. Mam zatem pytania:
    – Czy istnieje w języku polskim takie słowo?
    – Jeśli nie, to czy poprawne jest takie słowotwórstwo?
    Pozdrawiam,
    Piotr Smyrak
  • wyszarzyć czy zaszarzyć?

    11.10.2007
    11.10.2007

    Szanowni Państwo!

    Chciałbym prosić o fachową opinię na temat coraz częściej pojawiających się określeń wyszarzony i zaszarzony. Mowa tutaj o określeniach przycisków ekranowych (OK, Anuluj itp.), na które nie można kliknąć, choć są widoczne. Czy można zaakceptować te przymiotniki, czy mają Państwo inną propozycję?

  • srebrnictwo, sztuka srebrnicza
    10.09.2007
    10.09.2007
    Czy określenia srebrnictwo, srebrnictwo artystyczne, sztuka srebrnicza, metaloplastyka srebrna są językowo poprawne? A jeśli nie, to jakich określeń należałoby używać w zamian? Chodzi tu nie tyle o wyrób biżuterii, ile o dziedzinę metaloplastyki. Określenia te nie występują w słownikach, aczkolwiek występują w życiu codziennym (szyldy, reklamy, informatory wystawowe).
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego