wyrazy obce

Znajdziesz tu informacje o pisowni, wymowie, znaczeniu lub pochodzeniu słów, które zostały zapożyczone do polszczyzny. Dowiesz się, czy dane słowo weszło już do naszego języka, albo dlaczego wejść do niego nie może. Poznasz kalki językowe i sposoby zapożyczeń.

  • chawira
    6.06.2023
    30.11.2012
    W słownikach nie ma słowa (c)hawira. Czy mogliby Państwo zalecić któryś z zapisów?
  • motor scustomizowany (albo: skustomizowany)

    5.06.2023
    5.06.2023

    Skoro w żargonie motocyklistów istnieje termin „motor custom”, to czy można pisać o motorach scustomizowanych?

  • Odmieniamy deepfake

    4.06.2023
    4.06.2023

    Dzień dobry,

    jestem na etapie pisania pracy magisterskiej z Informatyki. Bardzo często pojawia się w niej słowo Deepfake oznaczające zdjęcia lub wideo, które są fałszywe, a wyglądają bardzo realistycznie. Niestety słowo nie ma swojego odpowiednika w języku polskim, a jako że pojawia się cały czas w pracy nie wiem czy i jak powinienem je odmieniać.

    Czy powinienem stosować odmianę typu deepfake'ów, deepfake'ami, deepfake'u czy zostawić bez końcówek po prostu deepfake?

    Z góry dziękuję za odpowiedź

  • Szaolin

    28.05.2023
    28.05.2023

    Szanowni Państwo,

    jak należy poprawnie pisać nazwę znanego klasztoru: Shaolin czy Szaolin? A może obie formy są równie poprawne? Bardzo chciałabym się także dowiedzieć czy i jak poprawnie odmieniać tę nazwę przez przypadki?

    Z wyrazami szacunku

    Olga Świder

  • rollborder

    22.05.2023
    22.05.2023

    Zwracam się do Państwa z pytaniem o wyraz rollborder (a może rolborder?). Czy obie formy są równoważne, czy tylko jedna z nich jest poprawna? Dodatkowo — jaki jest źródłosłów tego słowa? Z pozoru wygląda na anglicyzm, ale ani nie znajduję takiego wyrazu w angielskich słownikach, ani w użyciu w angielszczyźnie.

  • Odmiana nazwiska Ramsay

    18.05.2023
    18.05.2023

    Jak odmieniać nazwisko Ramsay?

    Z góry dziękuję

    D.

  • custom

    10.05.2023
    10.05.2023

    W świecie motocyklistów używa się pojęcia "custom". Czy w poświęconej motoryzacji książce można odmieniać to pojęcie (jeździł customem?).

    Z góry dziękuję

    D.

  • Estremadura

    7.05.2023
    7.05.2023

    Dzień dobry. Dlaczego nazwę hiszpańskiego regionu Extramadura piszemy „Estramadura", a nie „Ekstramadura" (jak np. Meksyk, Teksas, nazwy również pierwotnie hiszpańskie)? Czy miała na to wpływ pisownia portugalska (Estremadura) czy francuska (Estrémadure)?

  • Zagadkowy cywił

    6.05.2023
    6.05.2023

    Szanowni Eksperci,

    Julian Tuwim w wierszu z 1936 r. „Gwiżdżąc sobie a muzom na ulicy poeta rozmyśla o kompetencjach władzy” użył kilkakrotnie wyrazu cywił zamiast spodziewanego cywil (np. „Cywił ci ja, cywił, / Piękna to pozycja, / Dla mnie nie jest żandarm, / Dla mnie jest policja!”). Czy taki zapis to inwencja poety, czy też faktycznie istniała kiedyś taka oboczność? Nie znalazłem wyrazu cywił w żadnym ze znanych mi słowników.

    Z wyrazami szacunku

    Piotr Albin Michałowski

  • Dopełniacz liczby mnogiej rzeczownika dioda

    3.05.2023
    3.05.2023

    Dzień dobry!

    Chciałem zapytać o dopełniacz wyrazu dioda. Na zasadzie analogii z takimi wyrazami jako broda, woda, kłoda czy zgoda, spodziewałbym się odmiany diód (bród, wód, kłód, zgód), . Tym czasem widzę, że dominuje "diod". Proszę o Państwa opinię.


    Pozdrawiam

    Marcin Nowak

  • homofobia

    30.04.2023
    30.04.2023

    Szanowni państwo,

    uczestnicząc w wielu dyskusjach zauważyłem, że naprzemiennie używane są słowa homophobia oraz homofobia. Sam do tej pory używałem jedynie słowa homofobia, jednak czy wyraz homophobia można używać w pisownie języka polskiego na równi z homofobia?

  • Wymowa i odmiana zapożyczeń francuskich

    15.04.2023
    15.04.2023

    Szanowni Państwo,

    dlaczego według WSO PWN rzeczownik camembert, który przecież wymawiamy [kamãber], odmienia się jak koncert? Czy nie należałoby podać przy nim takiej samej odmiany jak w przypadku spolszczonego wariantu kamamber (oczywiście z zachowaniem właściwej ortografii)?


    Pozdrawiam serdecznie

    Wieloletni Czytelnik Poradni

  • tajga

    14.04.2023
    14.04.2023

    Szanowni Państwo, jakie jest pochodzenie słowa „tajga”?

  • Rodzaj gramatyczny zapożyczonych skrótowców

    13.04.2023
    13.04.2023

    Miałbym pytanie odnośnie pisowni w przypadku wspólnot 12 krokowych typu NA, AA, SLAA... gdy używamy tylko skrótu np. NA dało, pokazało, nauczyło mnie czy raczej dała, pokazała, nauczyła skoro w domyśle wiadomo, że chodzi o Wspólnotę.

    Która forma jest poprawna w takim przypadku?

    Bardzo dziękuję za państwa służbę!

  • Nazwy liter głagolicy i cyrylicy

    12.04.2023
    12.04.2023

    Chciałem zapytać o to czy mamy "oficjalne" polskie nazwy na litery głagolicy i wczesnej cyrylicy? Jeżeli tak, to prosiłbym o ich wymienienie lub wskazanie źródła z taką listą. Zapytać też chciałem o to jak wygląda sprawa nazw liter współczesnych alfabetów cyrylickich (słowiańskich). Pozdrawiam.

  • Polszczenie imion postaci historycznych

    26.03.2023
    26.03.2023

    Szanowni Państwo.

    Kwestia spalszczania imion monarchów (zwłaszcza europejskich) była poruszana wielokrotnie. Kierunek jest jasny: spalszczamy!

    Pytanie: co z tymi, którzy monarchami nie byli? Bo tutaj, mam wrażenie że panuje ogromny chaos. Kilka przykładów:

    Stalin, bez dwóch zdań, miał na imię Józef. A jego poplecznik i imiennik (!) to już Josif Tito.

    Cesarz Austro- Węgier, Franciszek Józef miał syna, o którym mówimy Frantz Ferdinand. (a książę Karol za życia królowej?)

    Każdy powie Ryszard Wagner, Jan Bach czy Amadeusz Mozart a Vivaldi czy Verdi to już tylko (odpowiednio) Antonio i Giuseppe.

    Wreszcie wisienka na torcie: Iwan (po rosyjsku) Groźny (po polsku)!

    Czy istnieje tu jakaś reguła?

  • Kogo, czego nie ma? Roweru, ale: skutera

    25.03.2023
    25.03.2023

    Dzień dobry,

    zastanawia mnie odmiana słów rower oraz skuter w dopełniaczu. Z tego co udało mi się znaleźć, będzie to odpowienio „roweru” i „skutera”, czy jednak nie powinno być „skuteru”? Brzmi to nienaturalnie, ale byłoby w mysl zasady, że słowa obcego pochodzenia rodzaju męskiego w dopełniaczu mają literę -u, roweru, deseru, itp. Z jakiego powodu w tym wypadku mówimy „skutera”? Z góry dziękuję za pomoc.

  • redoks

    24.03.2023
    24.03.2023

    Szanowni Państwo,

    zastanawia mnie od jakiegoś czasu, jaką część mowy stanowi wyraz „redoks”. Najczęściej jest używany w zbitkach „reakcja redoks” czy „elektroda redoks”, ale z rzadka znajduję też formy „redoksu”, „redoksy” itp. Czy jest to wobec tego rzeczownik używany apozycyjnie, czy to pierwsze użycie kwalifikuje się jako przymiotnik?

  • Feminatywy od zapożyczeń angielskich

    9.03.2023
    9.03.2023

    Szanowni Państwo!

    Mam pytanie dotyczące tworzenia feminatywów w przypadku nazw zawodów z branży IT w jęzku angielskim (używanych w ofertach pracy w języku polskim), np.:

    – „React Developer(ka)”

    – „Sales Specialist” – czy w takiej sytuacji pozostaje zmiana na polski odpowiednik, aby zastosować feminatyw? Tzn.: „Specjalista/tka ds. sprzedaży”?


    Dziękuję i pozdrawiam!

  • Odczytujemy wyraz surrealizm

    5.03.2023
    5.03.2023

    Szanowni Państwo, jaka jest poprawna wymowa słowa „surrealizm”? Tak jak zapisujemy, czy sirrealizm – wymawiamy „i”, zamiast „u”? Jestem w trakcie nagrań audiobooka i lektor nie zgadza się, by przeczytać to słowo tak jak zapisujemy (przez „u”), natomiast ja nigdy nie słyszałem wymowy jako sirrealizm (przez „i”).

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego