frazeologia

W tym miejscu dowiesz się wszystkiego o polskich związkach frazeologicznych: skąd się wzięły, co znaczą, jaką mają postać, czy można je odmieniać lub w jakich kontekstach mogą być użyte.

  • kamień węgielny
    24.04.2006
    24.04.2006
    Szanowni Państwo, proszę o wyjaśnienie etymologii wyrażenia kamień węgielny.
  • Co jest przysłowiem?
    14.04.2006
    14.04.2006
    Co jest wyznacznikiem tego, które związki frazeologiczne można uznać za przysłowia?
  • rymy częstochowskie
    17.03.2006
    17.03.2006
    Jestem mieszkańcem Częstochowy. Chciałem dotrzeć do rodowodu zwrotu rymy częstochowskie. Czy miały one coś wspólnego z Częstochową?
  • w każdym razie
    14.03.2006
    14.03.2006
    Witam, usiłuję znaleźc odpowiedź na pytanie, dlaczego nie powinno się mówic w każdym bądź razie tylko w każdym razie. Z góry dziękuję za odpowiedź:)
  • Jan Kowalski z tej strony
    14.02.2006
    14.02.2006
    Dzień dobry,
    bardzo często w rozmowach telefonicznych słyszy się „Dzień dobry, Jan Kowalski z tej strony”. Chciałem spytać o poprawność owego zwrotu z tej strony.
    Dziękuję i pozdrawiam,
    marcin wiśniewski
  • modyfikacje przysłów
    12.01.2006
    12.01.2006
    Czy można powiedzieć: „Każda myszka swój ogonek chwali”?
  • pierwszy lepszy, każdy głupi
    1.06.2005
    1.06.2005
    Witam. Czy wyrażenia pierwszy lepszy i każdy głupi (najczęstsze w mowie potocznej) to z punktu widzenia językoznawców frazeologizmy?
    Dziękuję i pozdrawiam.
  • kuku na muniu
    10.02.2005
    10.02.2005
    Chciałbym dowiedzieć się czegoś na temat słowa munio, pochodzącego oczywiście z powiedzenia mieć kuku na muniu. Czy pochodzi ono od słowa mózg? Jeśli tak jest, to dziwi mnie fakt, że nie jest pisane przez o z kreską, jak to jest w przypadku zdrobnienia nózia, pochodzącego od wyrazu nóżka. I jeszcze coś: o z kreską, u kreskowane – jakie jest poprawne określenie dla litery ó?
    Dziękuję.
  • próba czasu
    10.02.2005
    10.02.2005
    Dzień dobry,
    moje pytanie dotyczy wyrażenia wytrzymać próbę czasu. Czy można użyć rzeczonego zwrotu w odniesieniu do przedmiotów, np. dokumentów, samochódów etc.?
    Dziękuję za odpowiedź.
  • naloty dywanowe
    20.12.2004
    20.12.2004
    Dzień dobry!
    W terminologii wojskowej występuje określenie nalot dywanowy. Czy Państwa zdaniem użycie wyrażenia bombardowanie dywanowe jako synonimu nalotu dywanowego jest frazeologicznie (lub w jakiś inny sposób) błędne? Dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam,
    Borys Jagielski
  • Praga czeska
    25.11.2004
    25.11.2004
    Skąd się wzięło określenie Praga czeska (Czeska?)? Nie mówimy przecież francuski Paryż, brytyjski Londyn ani włoski Rzym. Czy chodzi tutaj o odróżnienie miasta od dzielnicy Warszawy? Ale przecież w wypadku dzielnicy mówimy na Pradze, a nie w Pradze. Czemu więc „Byłem w Pradze czeskiej (Czeskiej?)”?
  • na wolnym ogniu
    25.11.2004
    25.11.2004
    Czy we frazie na wolnym ogniu słowo wolny ma znaczenie 'swobodny, nieskrępowany' (przez analogię do wolnego powietrza), czy 'nieszybki'?
  • mieć obcyk
    27.10.2004
    27.10.2004
    Używam zwrotu mieć obcyk oznaczającego 'być w czymś biegłym'. W Uniwersalnym słowniku języka polskiego są odpowiadające temu znaczeniu hasła obcykać się oraz obcykany, samego obcyku jednak nie znalazłem ani w USJP, ani w innych słownikach (w tym w kilku dotyczących polszczyzny potocznej i slangu). Co więcej, Google znajdują tylko 3 miejsca (!!!) z wyrazem obcyk. Chciałem spytać, czy rzeczywiście jest to aż tak nieznany zwrot.
  • ktoś nie umywa się do kogoś
    27.10.2004
    27.10.2004
    Jakie jest źródło wyrażenia „Ona się nawet nie umywa do pani” – dlaczego został tu użyty czasownik umywać się?
  • Uczył Marcin…, ale… z ręką w nocniku
    1.10.2004
    1.10.2004
    Chciałbym prosić o wyjaśnienie znaczenia dwóch powiedzeń – Uczył Marcin Marcina i obudzić się z ręką w nocniku.
    Dziękuję.
  • z samowarem do Tuły
    23.06.2004
    23.06.2004
    Co oznacza frazeologizm „Nie jeździ się z samowarem do Tuły” i jakie jest jego pochodzenie?
    Dziękuję za odpowiedź.
  • małpa z brzytwą
    19.05.2004
    19.05.2004
    Co oznacza i skąd zostało zaczerpnięte określenie małpa z brzytwą? Czy w ogóle jest to powszechnie znany związek frazeologiczny, czy nie?
  • na głęboką wodę
    11.05.2004
    11.05.2004
    Szanowni Państwo,
    w tekście tłumaczenia z języka francuskiego, które analizuję pod względem poprawności językowej, pojawiło się następujące zdanie: TRZEBA PO PROSTU SKOCZYĆ NA GŁĘBOKĄ WODĘ BEZ ZASTANOWIENIA. Czy doszło tutaj do zniekształcenia jakiegoś związku frazeologicznego (jeśli tak, to jakiego?), czy też jest to zdanie poprawne?
    Dziękuję za odpowiedź,
    Justyna Balcerek
  • Muzyka łagodzi obyczaje
    15.01.2004
    15.01.2004
    Czy jest wydawnictwo wyjaśniające powiedzenia bądź przysłowia???? „Muzyka łagodzi obyczaje” – czy oznacza to, że uspokaja, że poprawia samopoczucie, że w pewien sposób uszlachetnia?
  • przysłowia
    9.10.2003
    9.10.2003
    Proszę o wyjaśnienie i zastosowanie w dialogu następujących powiedzeń: „Wszędzie dobrze, gdzie nas nie ma’’ i „Miłe złego początki’’. Czy istnieje wydawnictwo wyjaśniające ww. powiedzenia (i inne), a nie tylko stwierdzające ich istnienie? Dziękuję za pomoc.
    Marcin Błoszyk
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego