odmiana

Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.

  • Pietro Giorgio Tolomei z Teramo

    4.07.2023
    4.07.2023

    Szanowna Redakcjo,

    zmagam się z odmianą przez przypadki autora znanego piętnastowiecznego dzieła („Translatio miraculosa ecclesie beate Marie virginis de Loreto”), o którym w mianowniku napisze się tak: Pietro di Giorgio Tolomei of Teramo.

    Będę szczerze zobowiązany za pomoc!

    Czytelnik Poradni

  • ile wlezie

    3.07.2023
    3.07.2023

    Szanowni Państwo,

    w polszczyźnie jak wiadomo istnieje powiedzenie „ile wlezie”, ale czy to oznacza, że istniał kiedyś taki czasownik jak wlazić? Proszę o odpowiedź.

    Pozdrawiam

  • nadzwaniać się (?)

    2.07.2023
    2.07.2023

    Dzień dobry. Podczas dzwonienia (dosyć częstego) do klientów posługuję się stwierdzeniem „nie chciał bym się NADZWANIAĆ za często”. Chciałbym zapytać, czy można to uznać za prawidłowe, a jeżeli nie, to czym zastąpić takie określenie, żeby były równie krótko określone moje intencje nienadużywania kontaktów telefonicznych?

  • Nazwisko Siry

    1.07.2023
    1.07.2023

    Szanowni Państwo,

    czy nazwisko Siry daje się odmieniać?

    Waldemar Wierzba

  • Nazwisko Sztergiel

    30.06.2023
    30.06.2023

    Dzień dobry,

    chciałabym prosić o pomoc w odmianie nazwiska Sztergiel. Jak będzie brzmiała forma dopełniacza l.poj, r.męskiego? Sztergla czy może Sztergiela.

    Serdecznie dziękuję

    Małgorzata

  • Czas przeszły trybu warunkowego

    28.06.2023
    28.06.2023

    Temat: czas zaprzeszły.

    W jednym z utworów lirycznych zauważyłem pewne zdanie, które brzmi bardzo nienaturalnie: „Wolałbym już wcale angażu być nie dostać!”.

    Z kontekstu da się wyczytać, że podmiot liryczny wyraża żal i ubolewa nad tym, że dostał angaż. Wydaje mi się, że autorowi chodziło o użycie czasu zaprzeszłego, jednak konstrukcja i kolejność wyrazów nie pasuje do zasad gramatycznych czasu zaprzeszłego, które znalazłem. Być może dlatego, że nigdzie nie znalazłem przykładów przeczeń w czasie zaprzeszłym. Dlatego nie mogę rozstrzygnąć: czy jest poprawnie, czy nie? Mam nadzieję, że państwo mi pomożecie.

    Pozdrawiam

    Filip

  • Pilce w dopełniaczu

    23.06.2023
    23.06.2023

    Dzień dobry,

    chciałbym się dowiedzieć, jak poprawnie odmienić nazwę miejscowości „Pilce” w dopełniaczu. Nie wiem, czy poprawne mogłyby być formy np. mieszkańcy Pilc, mieszkańcy Pilców czy mieszkańcy Pilec?

    Dziękuję za odpowiedź

  • Miasto Czusowoj i rzeka Czusowaja

    22.06.2023
    22.06.2023

    Dzień dobry,

    Jak prawidłowo odmienia się rosyjskie nazwy własne typu Czusowaja i Czusowoj? Wchodzimy do Czusowogo, Czusowego, czy Czusowoju? A jeśli weszlibyśmy nie tam, gdzie trzeba, to czy topilibyśmy się w Czusowai, czy w Czusowej?

  • Odmieniamy nazwisko Balaďa

    21.06.2023
    21.06.2023

    Szanowni Państwo,

    uprzejmie proszę o informację, w jaki sposób odmieniamy w języku polskim nazwisko słowackiego reżysera, które w mianowniku przyjmuje formę z apostrofem Balad'a (Ivan Balad'a).

    Serdecznie pozdrawiam

  • Forma w Polszcze

    19.06.2023
    16.06.2023

    Dlaczego w staropolszczyźnie mówiono „w Polszcze” (pewnie celownik też tak brzmiał?). I dlaczego skoro tak, to obecnie poprawna forma jest „w Polsce” – czy to wpływ mazurzenia?

    Dziękuję za pomoc

    Łukasz

  • Słowisień i Słopiewnie

    18.06.2023
    18.06.2023

    Jak powinno się odmieniać tytuł wiersza Tuwima „Słowisień” i samo słowo? W Słowisieniu czy w Słowiśniu? Czy z zasady unikać odmiany tego neologizmu, pisząc np. w wierszu „Słowisień”, czy jednak odmieniać według jakiegoś wzorca, np. tak, jak sień? Czy traktować to jako słowo rodzaju męskiego, czy żeńskiego? Ten sam zestaw pytań dotyczyłby tytułu zbioru „Słopiewnie”.

  • Końcówki osobowe czasu przeszłego

    15.06.2023
    15.06.2023

    Czy cząstkę „śmy” wystarczy doczepić do jednego z czasowników w koniunkcji: Popijałyśmy i gawędziły czy Popijałyśmy i gawędziłyśmy?

    Dziękuję!

  • Imiona w wołaczu

    13.06.2023
    13.06.2023

    Mam pytanie odnośnie do odmiany imion. Z tego co wiem, jeśli chcemy się do kogoś zwrócić po imieniu, należy odmienić imię do formy wołacza np. Karolino, Barbaro, Robercie. Jednak spotkałam się z opinią, że taka odmiana jest zarezerwowana jedynie, w przypadku jeśli starsza osoba zwraca się do młodszej. Czy to prawda, jak to w końcu jest z tą odmianą? Czy zawsze powinniśmy stosować formę wołacza, czy może tylko w określonych przypadkach?

    Dziękuję

  • raz

    11.06.2023
    11.06.2023

    Jak brzmi poprawna forma wyrazu „raz”: Budzisz się średnio 6,9 razy/razu/raza w ciągu nocy?

    Dorota

  • podłoże w D. l.mn.

    9.06.2023
    9.06.2023

    Proszę o podanie prawidłowej formy (form?) dopełniacza liczby mnogiej rzeczownika „podłoże”. Z lektury słowników wynika, że jest to „podłoży”, ale w Korpusie znalazłam też użycie formy „podłóż”. Czy obie formy są dopuszczalne, czy tylko ta pierwsza?

  • Nazwisko Krzebietke

    6.06.2023
    6.06.2023

    Dzień dobry,

    moje nazwisko, Krzebietke, jak ustaliłem jest pochodzenia staropolskiego albo (bardziej prawdopodobne) niemieckiego. Jak odmieniać to nazwisko? Bo przyznam, że odmiana Krzebietkego, Krzebietkowie czy (dla Tymoteusza) Krzebietki brzmią źle, gdy przyjęło się u nas w rodzinie, że naszego nazwiska nie odmieniamy

  • Odmieniamy imię psa tożsame z rzeczownikiem pospolitym

    5.06.2023
    5.06.2023

    Ad. do porady https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Aksel;13513.html

    A jak będzie z odmianą imienia psa? Ma na imię Axel od nazwy piruetu/skoku w łyżwiarstwie figurowym, nie od imienia mężczyzny. Czy zatem wołam Aksla, czy też Aksela? Mówię o Akslu czy Akselu? To samo dotyczy imienia psa: Kapsel — nie ma Kapsla czy Kapsela?

    Z góry dziękuję za odpowiedź

    Ewelina Likowicz

  • Odmieniamy deepfake

    4.06.2023
    4.06.2023

    Dzień dobry,

    jestem na etapie pisania pracy magisterskiej z Informatyki. Bardzo często pojawia się w niej słowo Deepfake oznaczające zdjęcia lub wideo, które są fałszywe, a wyglądają bardzo realistycznie. Niestety słowo nie ma swojego odpowiednika w języku polskim, a jako że pojawia się cały czas w pracy nie wiem czy i jak powinienem je odmieniać.

    Czy powinienem stosować odmianę typu deepfake'ów, deepfake'ami, deepfake'u czy zostawić bez końcówek po prostu deepfake?

    Z góry dziękuję za odpowiedź

  • Odmieniamy nazwisko Burzec

    4.06.2023
    4.06.2023

    Dzień dobry,

    chciałbym spytać o pochodzenie i odmianę nazwiska Burzec. Czy może odmieniać się analogicznie jak słowo marzec, czy też w inny sposób?

    Z góry dziękuję za pomoc.

  • w latach 30.

    2.06.2023
    2.06.2023

    Czy nadal niepoprawna jest pisownia np. 30-tych (należy pisać 30.)? Czy zasada uległa liberalizacji?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego