• Utwórz, stwórz – po raz drugi
    3.10.2019
    Czytałam wyczerpującą odpowiedź na pytanie o czasowniki utwórz i stwórz, pani Katarzyny Kłosińskiej.
    Zastanawia mnie, jak odnieść się do konkretnego sformułowania stwórz drzewo genealogiczne. Czy nie lepiej brzmi: utwórz drzewo genealogiczne? Mam na myśli sytuację, kiedy chcemy takie drzewo rozpocząć od zera i w ramach strony internetowej.
    Bardzo jestem ciekawa Pana/Pani opinii i z niecierpliwością czekam na odpowiedź.
    Pozdrawiam serdecznie,
    Ruski Kosmonauta
  • Szpital, ale hospitalizacja
    1.10.2019
    Dlaczego w języku polskim używamy słowa szpital, ale jako słowo pochodne od niego występuje hospitalizacja? W angielskim pochodzi ono od hospital i jest to zrozumiałe. Ale dlaczego w polskim także tak jest?
  • Forma żeńska od choreg
    23.09.2019
    Problem dotyczy starożytności, ale dyskutowany jest mocno w ostatnich dziesięcioleciach... SJP zna termin choreg – ja muszę użyć żeńskiej formy. Per analogiam: biolog – biolożka, ale strateg – strateżka już nie znalazłem. Czy użycie formy choreżka bez przypisu w tekście jest uzasadnione, bo dociekliwy czytelnik i tak wpadnie na właściwy trop i ewent. poszuka w słowniku chorega?
  • Przewodniczący czy przewodnicząca?
    23.09.2019
    Czy kiedy piszemy (ogólnie) o stanowiskach obsadzanych przez kobiety, używamy formy żeńskiej? Chodzi mi o zdania w stylu: Na przewodniczącego/przewodniczącą (?) wybrano Annę Kowalską. Chcę dostosować się do zalecenia o używaniu form żeńskich (bo w nie wierzę), ale to nadal forma męska jest neutralna, a podczas wyborów nie wiedziano jeszcze, kto zostanie wybrany. Innymi słowy, forma przewodniczącą byłaby chyba achronologicznym „spoilerem”?
  • Dowciapkować
    20.09.2019
    Dzień dobry, chciałbym zapytać o słowo wymyślone przeze mnie, czyli dowciapkować. Użyłem go w kontekście: Jasiu, bardzo proszę dowciapkuj sobie na przerwie. Czy wyraz wymyślony przeze mnie może mieć zabarwienie pejoratywne, wulgarne? Bardzo proszę o odpowiedź, jest to dla mnie bardzo ważne.

    Z góry dziękuję
  • Za dwa dni kalendarzowo
    17.09.2019
    Czy istnieje określenie czasu jako za dwa dni kalendarzowo, nie ma słowa kalendarzowo w słowniku i jak to rozumieć? Czy można mówić za dwa dni i myśleć o dniach kalendarzowo, nie dzień jako 24 h, bo jeśli mówię właśnie tak to jak to rozumieć kalendarzowo czy dobowo jako 2x 24h?
  • Na pewno a z pewnością
    17.09.2019
    Witam, jaka jest różnica między stwierdzeniem: na pewno a z pewnością?
  • Rozum a rozsądek
    16.09.2019
    Szanowni Państwo!
    W pewnej książce (tłumaczonej z angielskiego) w jednym z wydań słowo Rozsądek zostało zastąpione przez Rozum. Czy Rozum i Rozsądek to to samo, a jeśli nie, to czym się różnią?

    Z poważaniem Witold Dociekliwy
  • Kotlet słoneczny
    13.09.2019
    Dzień dobry,
    jestem ciekawa skąd wziął się wyraz słoneczny, gdy mówimy o kotlecie słonecznym.
    Pozdrawiam
  • Dal – bliża
    12.09.2019
    Czy analogicznie do słowa dal (od daleko) można utworzyć słowo bliż (od blisko)?
  • Nazwy dokumentów
    12.09.2019
    Dzień dobry. Mam jedno pytanie, które od dawna mnie nurtowało. Czym różni się legitymacja (szkolna, służbowa) od np. karty (rowerowa), dowodu (osobistego) lub od prawa (jazdy).
  • Jak nazwać dwie pierwsze dekady stulecia?
    12.09.2019
    Szanowna Poradnio!
    Urodziłem się w latach siedemdziesiątych XX wieku. Dorastałem w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych. A moja córka, urodzona w 2007 r., dorastała w jakich latach? Dwutysięcznych? Jednostkowych? A teraz (2019) jakie mamy lata? Naste? Czy jedynie możemy je nazwać pierwszą i drugą dekadą XXI w.?
    Z góry dziękuję za pomoc.
  • Preorder
    15.07.2019
    Chciałbym prosić o ocenę użycia słowa preorder w następującym zdaniu: Komputer kupimy od (...), a na razie otworzono możliwość składania preorderów. Czy uzasadnione jest użycie tego typu zapożyczeń w sytuacji gdy możliwe jest znalezienie często używanego rodzimego odpowiednika (dostępny w przedsprzedaży) i jaką poradnia ma opinię na temat zastępowania często używanych polskich słów ich angielskimi odpowiednikami? Czy nie jest to zubażanie języka?

    Z poważaniem,
    Borys
  • Wyżlebiony
    11.07.2019
    Szanowni Eksperci,
    czy znane jest Państwu słowo wyżlebiony? Od czasu do czasu posługuję się nim (jak zdecydowanie bardziej pospolitym wyrazem wyżłobiony), ale – jak widzę – słowniki go nie notują, natomiast edytory tekstu podkreślają je straszną czerwoną linią. Kwerenda w Google nie zwraca użytecznych wyników, poza takimi, które sugerują, że może kilka osób w Polsce takie słowo zna, być może nawet w podobnym znaczeniu, ale często kontekst jest zbyt krótki, aby jednoznacznie to ocenić.
  • Badunia
    11.07.2019
    Zwracam się do Państwa z niebanalną prośba, ponieważ słowa, które mnie interesuje nie ma w Państwa zbiorach. Tym słowem jest Badunia. Prowadzę badania na temat tego słowa i szukam jakiegokolwiek wytłumaczenia czy pochodzenia tej nazwy. W pewnej miejscowości na południu Polski mówi się tak na grupę zarośli (drzew, krzewów), która rośnie pośród pół uprawnych a na dodatek poprzecinana jest wieloma małymi wąwozami.
    Z góry dziękuję za pomoc.

    Pozdrawiam,
    Filip Sz.
  • Niedajże
    10.07.2019
    Wśród moich znajomych często używane jest słowo niedajże w znaczeniu ‘nie dość, że’. W sieci nie znajduję żadnej wzmianki o takim słowie. Ciekawi mnie zatem, czy słowo niedajże jest lub było używane w jakiejkolwiek części Polski, czy może nigdy nie istniało? Skąd mogła wziąć się taka forma?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Czego prezes?
    10.07.2019
    Jako członkini spółdzielni mieszkaniowej, której zarząd składa się z dwóch osób, często czytam w dokumentach sformułowanie: prezes Zarządu Spółdzielni X pan YZ.
    Moim zdaniem pan YZ jest prezesem Spółdzielni X, a nie prezesem Zarządu Spółdzielni X, bo jako prezes stoi na czele całej Spółdzielni, a nie tylko jej Zarządu. Jest członkiem Zarządu i prezesem Spółdzielni. Czy mam rację?
    Grażyna
  • W mojej opinii
    9.07.2019
    Szanowni Państwo,
    piszę w sprawie zwrotu w mojej opinii. Ostatnio, gdy użyłem go w rozmowie spotkałem się z zarzutem, że jest to kalka angielskiego in my opinion, zatem zwrot ten nie powinien być używany w polszczyźnie.
    Moim skromnym zdaniem podobieństwa w wyrażaniu myśli między językami, bądź co bądź, spokrewnionymi nie są czymś zaskakującym. Chciałbym jednak poznać zdanie specjalistów.

    Z poważaniem
    Adam Latos
  • Co znaczy kupić?
    8.07.2019
    Jeśli kolega kupił mi rzecz w sklepie, za którą zapłacił ze swoich pieniędzy a ja potem mu oddałem za to pieniądze, to właściwym będzie powiedzieć, że tą rzecz ja kupiłem w sklepie, skoro tak naprawdę kupił ją kolega? Czy język to rozróżnia?
  • Wizg
    25.06.2019
    Szanowni Państwo!
    Ostatnio spotkałem się ze słowem wizg. Brzmi jak typowa kalka z języka angielskiego, ale, sprawdziłem, notuje je nawet online’owy SJP PWN. Od dawna jest ono w polszczyźnie? Jego pozycja jest na tyle ugruntowana, że spokojnie można go używać w tekstach starannych?

    Pozdrawiam,
    Marcin Nowak
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego