Lista odpowiedzi

 
Można tu znaleźć wszystko, co dotyczy języka i interesuje Państwa. Od pisowni, odmiany, przez znaczenia, składnię czy frazeologię, po pochodzenie i pragmatykę.
  • wodno-kanalizacyjny, wodociągowo-kanalizacyjny
    13.09.2004
    13.09.2004
    Szanowna Poradnio! Słownik języka polskiego podaje pisownię wodnokanalizacyjny, a Nowy słownik ortograficznywodno-kanalizacyjny. Która z nich jest prawidłowa? I podobnie: przedsiębiorstwo wodociągowo(-)kanalizacyjne, sieć wodno(-)kanalizacyjna? Jakie są skróty od tych złożeń?
    Piotr, Gliwice
  • polski prezydent czy prezydent Polski
    13.09.2004
    13.09.2004
    Ostatnio „polski prezydent coś podpisał”, a „ukraiński o czymś zadecydował”. Są to często stosowane w mediach określenia. Jednak według mojego wyczucia nie dotyczy to prezydenta polskiego, lecz prezydenta Polski. Przecież narodowość aż tak bardzo nie jest ważna, żeby miała być tak często im wypominana! A może jednak doczekam się informacji, że „Prezydent Polski i Prezydent Ukrainy uroczyście otworzyli Cmentarz Orląt we Lwowie”? Czyli jak pisownia ma zaznaczać różnicę między narodowością, a państwowością stanowisk oficjalnych?
  • hyletyka
    10.09.2004
    10.09.2004
    Witam. Co oznacza słowo hyletyka i czy jest ono powiązane z greckim terminem filozoficznym hyle? Dziękuję i pozdrawiam redakcję;)
  • bawole oczy
    10.09.2004
    10.09.2004
    Przeprowadziłem niedawno skromne „badania” na temat występowania zwrotu bawole oczy (ew. wole oczy, wole oko) w języku polskim i nie tylko (również w niemieckim, angielskim, szwedzkim i francuskim), i zaskoczyła mnie liczba zebranych przykładów. Nie Państwa należy pytać, skąd popularność bawolich oczu, ale chciałbym się dowiedzieć, czy potrafią mi Państwo podsunąć jakieś znaczenia tego zwrotu (oby do tej pory mi nieznane).
  • dot. i tel.
    10.09.2004
    10.09.2004
    Czy poprawny jest zapis dot: zamiast dot.: (dotyczy:), tel: zamiast tel.:? Czy poprawne jest stosowanie spotykanego czasem zapisu tel: na wizytówkach?
  • naprzykrzony i uprzykrzony
    9.09.2004
    9.09.2004
    Witam. Czy istnieje strona bierna od czasowników naprzykrzyć, sprzykrzyć i przykrzyć? Od czasownika uprzykrzyć jest forma uprzykrzony, jednak nie wiem, jak to jest z tymi pozostałymi czasownikami. Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam redakcję:)
  • Powiedział, że… i że…
    9.09.2004
    9.09.2004
    Proszę o wyjaśnienie, jak należy prawidłowo stosować interpunkcję w zdaniach złożonych, np.: „Powiedział, że zrobi obiad oraz że posprząta”. Czy spójniki, w tym przypadku oraz, znoszą przecinek, czy też nie? Jeśli nie, to w którym miejscu należy go postawić – przez oraz czy normalnie przed że? Dziękuję za wyjaśnienie.
    Pozdrawiam
    Jolanta Kurowska
  • grający na aulosie
    8.09.2004
    8.09.2004
    Czy kobieta grająca w starożytnej Grecji na aulosie to aulista czy aulecistka, a mężczyzna to aulista czu aulecista?
    Będę wdzięczna za rychłą odpowiedź, bo słowo to ma znaleźć się w druku. Serdecznie pozdrawiam
    ARIADNA
  • ktoś inny, ale coś innego
    8.09.2004
    8.09.2004
    Chciałbym dowiedzieć się, skąd wzięły się pewne kuriozalne zwroty, jak: coś ciekawego, nic trudnego? Odmiana przymiotnika w mianowniku i bierniku jest inna, niż można by się tego spodziewać (w pozostałych przypadkach nie ma nieregularności). Jak powstały takie zwroty?
  • reforma ortografii
    7.09.2004
    7.09.2004
    Witam, i proszę o odpowiedź na następujące pytanie: nurtuje mnie od dłuższego czasu kwestia, czy aby nie powinniśmy wziąć się za reformę ortografii. W końcu wszelkie różnice w wymowie między h a ch czy między ó a u, ż a rz znikły (zniknęły?), a pisownia powinna być przecież odwzorowaniem mowy. Pomijając przywiązanie do tradycji, czy istnieją jakieś inne powody, aby takiej reformy nie przeprowadzać (swoją drogą, przydałaby się ona nie tylko w Polsce)?
    Pozdrawiam
  • skracanie nazwisk złożonych
    7.09.2004
    7.09.2004
    Szanowni Państwo,
    proszę o odpowiedź, czy pomiędzy inicjałem nazwiska a pełnym drugim nazwiskiem – obecnie używanym – powinno się robić spację, czy nie? Na przykład Kamila Markowska-Prządek, która używa najczęściej tylko drugiego członu nazwiska, powinna podpisywać się: Kamila M. Prządek, czy raczej: Kamila M.Prządek? A może Kamila M.-Prządek?
    Z pozdrowieniami –
    A.W.
  • skróty po imieniu i nazwisku
    7.09.2004
    7.09.2004
    Witam,
    mam pytanie dotyczące pisowni skrótów, a konkretnie skrótów nazw zakonów i zgromadzeń duchownych pisanych po imieniu i nazwisku. Są one pisane wersalikami, np. Jan Kowalski OCV. Między wielkimi literami nie stawiamy kropek, czy należy je postawić? Czy po imieniu i nazwisku stawiamy przecinek i potem skrót?
    Pozdrawiam i bardzo proszę o szybką odpowiedź.
    Justyna
  • akademie i kongregacje papieskie
    7.09.2004
    7.09.2004
    Dzień dobry!
    Załóżmy, że piszę tekst o różnorakich akademiach (mam na myśli instytucje). Czy gdy używam liczby mnogiej, np. akademie papieskie, mogę je zapisywać małymi literami? Papieska Akademia Nauk to nazwa własna, gdy dalej w tekście będę pisać o tej akademii (właśnie w ten sposób: ta akademia), mogę zapisywać ten skrót małą literą? A gdy wymieniam jakieś kongregacje czy komisje, np. papieskie kongregacje: ds. Wiary, ds. Kościołów Wschodnich, ds. Kultury, jaki zapis stosować?
    Justyna
  • waga półciężka niższa
    7.09.2004
    7.09.2004
    Szanowni Państwo! Jak napisać poprawnie kategorie wagowe w boksie, np. waga junior półciężka (juniopółciężka?)?
    Dziękuję za odpowiedź.
  • de i von w indeksie osobowym
    7.09.2004
    7.09.2004
    Witam,
    jeżeli układam indeks osobowy i chcę w nim umieścić nazwisko z cząstką de lub von, to gdzie to zrobić? Czy zapis Palma Brian de jest poprawny? Piszemy de małą czy wielką literą?
    Dziękuję za odpowiedź.
  • Żydzi, masoni i cykliści
    7.09.2004
    7.09.2004
    Witam. Interesuje mnie, co ma oznaczać słowo cyklista stosowane w wypowiedziach zwolenników spiskowej teorii dziejów (vide „wszystkiemu winni Żydzi, masoni i cykliści”) i jaka jest geneza jego użycia w tym kontekście.
    Pozdrawiam – Piotr.
  • most na rzece Wiśle
    7.09.2004
    7.09.2004
    Szanowni Państwo,
    Zajmuję się projektowaniem obiektów mostowych i za każdym razem zastanawiam się, które z wyrażeń jest poprawne: most na rzece Wiśle, most przez rzekę Wisłę czy most nad rzeką Wisłą?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Robert Palicki, Poznań
  • szewcy i krawcy
    6.09.2004
    6.09.2004
    Pytanie krótkie acz treściwe. Dlaczego szewc i krawiec, a nie szewc i krawc?
  • przydawka wyróżniająca?
    6.09.2004
    6.09.2004
    Niedawno zetknąłem się z określeniem przydawka wyróżniająca. Nie znalazłem wyjaśnienia w żadnym słowniku, prosiłbym więc o informację, co wyrażenie to oznacza, i ew. przykłady.
    Łączę wyrazy poważania.
  • rajstopy
    3.09.2004
    3.09.2004
    Chciałam zapytać o etymologię słowa rajstopy. Zetknęłam się kiedyś w zbiorze opowiadań napisanych (współcześnie) gwarą wileńską z opisem przygody pewnej pani, która kupiła parę rajstop w niewłaściwym rozmiarze, co zostało skomentowane: „Okazały za ciasne w raju”. Zastanawiam się czy był to po prostu żart „pseudoetymologiczny”, czy też miało to coś wspólnego z autentycznym pochodzeniem słowa. I jak ma się słowo rajstopy do jego odpowiednika rajtuzy ?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego