składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • Rozstrzygamy wątpliwości

    22.09.2023
    22.09.2023

    Dzień dobry. Chciałabym dowiedzieć się, która forma jest poprawna: „Nigdy mnie tam nie było” czy „Nigdy tam nie byłam”? Czy w pierwszym zdaniu mnie użyte jest w dobrym kontekście?

  • Interpunkcja zdań ze spójnikiem niż

    21.09.2023
    21.09.2023

    Proszę o odpowiedź, czy w zdaniu „Było to o wiele lepsze (,) niż to, o czym wcześniej myślano”, przed „niż” należy postawić przecinek czy nie. Jeśli nie, to dlaczego?

  • w kinie plenerowym

    20.09.2023
    20.09.2023

    Szanowni Państwo,

    mam dylemat dotyczący przyimka poprzedzającego „kino plenerowe”. Poprawne będzie wyrażenie „byłem w kinie plenerowym” czy „byłem na kinie plenerowym”? Problematyczna jest dla mnie kwestia czy traktować je jako miejsce, czy może raczej jako wydarzenie?

  • Wątpliwość interpunkcyjna

    7.07.2023
    7.07.2023

    Czy w poniższym zdaniu przecinek po pisać jest obowiązkowy?

    Pisać, to dać się zaprowadzić tam, gdzie wolelibyśmy nie zaglądać.

    Wydaje mi się, że bezokolicznik pełni funkcję podmiotu, ale mogę się mylić.

    Pozdrawiam serdecznie

    D.

  • wiceprezes zarządu + czego?

    6.07.2023
    6.07.2023

    Dzień dobry, powinno być napisane:

    „Wiceprezes Zarządu

    Polskiego Stowarzyszenia Menedżerów Budownictwa”

    czy

    „Wiceprezes Zarządu

    Polskie Stowarzyszenie Menedżerów Budownictwa”?

  • Interpunkcja przydawki

    3.07.2023
    3.07.2023

    Dzień dobry,

    zastanawiam się nad przecinkiem w zdaniu: „Pojechał na swoje ranczo, odziedziczone po ojcu”. Wydaje mi się, że druga część zdania jest dopowiedzeniem, więc przecinek jest zasadny, jednak zdanie „Pojechał na swoje ranczo odziedziczone po ojcu” też wydaje mi się poprawne. Czy mam rację?

    Pozdrawiam serdecznie

  • zawody + w czym

    1.07.2023
    1.07.2023

    Jak poprawnie zapisać: zawody z tenisa stołowego czy zawody w tenisie stołowym?

  • Składnia zgody przy podmiocie szeregowym

    1.07.2023
    1.07.2023

    Witam,

    czy w zdaniu: „...doświadczanie pokazuje, że zakres i rezultat tego są takie same dla każdego z nas” użyta liczba mnoga jest prawidłową formą skoro są wymienione dwa czynniki? Czy raczej pojedyncza jest poprawna? Czy może dowolnie można użyć obu form w tym wypadku?

  • Składnia zgody przy przydawce przymiotnej

    29.06.2023
    29.06.2023

    Chciałabym spytać, czy możemy zostawić fragment „nawiązywanie kontaktów z dziećmi i młodzieżą zagrożonymi wykluczeniem społecznym” w obecnym brzmieniu.

    „Zagrożonymi” zgrzyta, ale podobnie byłoby z „zagrożoną”.

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • wspierany przez

    26.06.2023
    26.06.2023

    Dzień dobry, będę bardzo wdzięczna za podpowiedź, czy w takiej sytuacji, jak opisana w poradzie: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Neosemantyzm-wspierac;22706.html, poprawne jest stwierdzenie że coś jest wspierane przez technologię czy raczej należy powiedzieć „wspierane technologią” a przyimek „przez” jest zarezerwowany dla czynności wykonywanych przez ludzi? Np. „nauka wspierana przez technologię” czy „nauka wspierana technologią”? A może oba sformułowania można uznać obecnie za poprawne? Pozdrawiam serdecznie

  • Nazwy przedmiotów na świadectwie szkolnym

    25.06.2023
    25.06.2023

    Czy na świadectwie szkolnym przedmioty, które uczeń realizował w zakresie rozszerzonym należy wpisać w mianowniku, czy w bierniku?

  • przelać się – przelewać się

    23.06.2023
    23.06.2023

    Szanowni Państwo,

    w słowniku na stronie, pod hasłem „przelać się — przelewać się”, oprócz znaczeń dotyczących cieczy, jedno dotyczy naczynia, a brzmi: «zostać nadmiernie wypełnionym płynem». Domyślam się, że odnosi się ono na przykład do takiego użycia: "[naczynie] przelewa się". Chciałbym zapytać, jak poprawnie do tej konstrukcji dodać dopełnienie? Naczynie przelewa się...:

    – wodą

    – od wody

    – z wody

    Które z nich jest/są poprawne bądź czy jest jakieś inne?

    Dodam, że naturalnie zdaję sobie sprawę o możliwości rozwinięcia wspomnianej konstrukcji (tudzież uzupełnienia jej o docelowe dopełnienie) w ten sposób: "naczynie wody przelewa się" / "naczynie z wodą przelewa się".

  • coś odpowiedzialne za coś

    21.06.2023
    21.06.2023

    Dzień dobry,

    spotykam się z zapisami w procedurach, że „proces jest odpowiedzialny”, np. Proces odpowiedzialny za zaplanowanie wysyłki produktu.

    Czy jest to poprawne? Czy proces może być za coś odpowiedzialny? Czy odpowiedzialność nie powinna być przypisana do osoby? W jaki sposób można by było to ująć poprawnie? „Proces odpowiadający za...”?

    Dziękuję i pozdrawiam

    Michał

  • cieszyć się + na co

    21.06.2023
    21.06.2023

    Czy zwrot „cieszyć się NA” jest poprawny? Mam wrażenie, że to anglicyzm (look forward to), ale niezwykle praktyczny do wyrażania radosnego oczekiwania na coś. Czy przyimek na razi purystów?

  • Orzecznik w narzędniku

    19.06.2023
    19.06.2023

    Dzień dobry,

    w piosence Dżemu („Do kołyski”) pada zdanie: „Chwila, która trwa, może być najlepszą z twoich chwil”. Właściwszą konstrukcją wydaje się użycie przymiotnika w mianowniku: „Chwila, która trwa, może być najlepsza z twoich chwil”, ale jak zakwalifikować tę konstrukcję, która została użyta w piosence? Czy jest ona poprawna? (I mniejsza o to, że została ona użyta w tekście artystycznym. Po prostu chciałbym zapytać, czy to zdanie jest zgodne ze współczesną normą językową).

    Pozdrawiam serdecznie

    Miłośnik Poradnik Językowej

  • Orzecznik przymiotnikowy w zdaniu podrzędnym

    18.06.2023
    18.06.2023

    Szanowni Państwo,

    zwracam się z prośbą o rozstrzygnięcie, która z poniższych form jest poprawna:


    1) Kocham was takich, jacy jesteście.

    2) Kocham was takich, jakimi jesteście.

    3) Kocham was takimi, jacy jesteście.

    4) Kocham was takimi, jakimi jesteście.


    Po przeszukaniu archiwum poradni i zapoznaniu się odpowiedziami na podobne pytania (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/orzecznik-przymiotnikowy;2468.html; https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Biernik-dopelniacz-a-moze-narzednik;20370.html; https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Kocham-cie-taka-jaka-jestes;21373.html) niestety nadal mam wątpliwości. Które z tych form są dopuszczalne? Czy któraś z nich jest lepsza?

    Dziękuję i łączę pozdrowienia.

  • Składnia liczebników głównych

    17.06.2023
    17.06.2023

    Dziewięć na dziesięć studentek nosiło okulary.

    Czy to zdanie jest poprawne? Jak brzmiałoby w wersji „cztery na pięć"?

    Dziękuję

    D.

  • Wypowiedzenia podrzędne z ile, ilekroć

    17.06.2023
    17.06.2023

    Czy słowa „ile”, „ilekroć” wymagają obowiązkowo dopełnienia „tyle”, „tylekroć”? Pamiętam taką regułę z lekcji polskiego, ale powstałe zdanie wydaje mi się sztuczne i bardzo formalne. Czy można napisać: Ilekroć robiłam X, miałam wrażenie, że Y?

    Z góry dziękuję, za wszystko!

  • Składnia liczebników

    15.06.2023
    15.06.2023

    Odmiana wyrażeń przyimek liczebnik rzeczownik

    W wyrażeniu przyimek + rzeczownik przyimek decyduje o przypadku rzeczownika. Liczebniki również odmieniają się przez przypadki np. dwóch studentów.

    Czy poprawne jest stwierdzenie, że przy wyrażeniu przyimek + liczebnik + rzeczownik to przyimek decyduje o przypadku liczebnika i rzeczownika np. dla dwóch studentów (dopełniaczI, z dwoma studentami (narzędnik), o dwóch studentach (miejscownik) ? Czy zawsze liczebnik i rzeczownik będą miały taki sam przypadek ?

  • na ulicy czy przy ulicy?

    12.06.2023
    12.06.2023

    Czy sformułowanie „w kinie Świta na ulicy Białej” jest prawidłowe? Czy w przypadku miejsca zamieszkania, instytucji, firmy prawidłowy jest wyłącznie zapis „przy ulicy”? Mój dom zawsze był na ulicy Kolejowej, a ja nie czułam się bezdomna...

    Pozdrawiam

    Dorota

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego