wyrazy obce

Znajdziesz tu informacje o pisowni, wymowie, znaczeniu lub pochodzeniu słów, które zostały zapożyczone do polszczyzny. Dowiesz się, czy dane słowo weszło już do naszego języka, albo dlaczego wejść do niego nie może. Poznasz kalki językowe i sposoby zapożyczeń.

  • quad
    9.07.2010
    9.07.2010
    Czy językoznawcom podoba się questia? A quadrat? Też nie? To może przynajmniej equivalent? Nic z tego?
    To czemuż, u licha, językoznawcy nie biegają z młotkami i nie rozwalają wszystkich napotkanych quadów?
  • passacaglia
    5.07.2010
    5.07.2010
    Proszę o rozstrzygnięcie, który słownik ma rację.
    Wielki słownik wyrazów obcych PWN podaje:
    passacaglia, blp, -gliów

    Wielki słownik ortograficzny PWN:
    passacaglia -lii, -lię; -lii
  • aplikować na stanowisko?
    5.07.2010
    5.07.2010
    Czy zwrot aplikować na dane stanowisko uzyskał już akceptację normatywną? Która forma jest poprawna: ogłoszenie o pracę czy ogłoszenie o pracy? Pierwsza z nich ma w Google'u dwukrotnie większą frekwencyjność, jednak w Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny PWN odnalazłem tylko połączenie ogłoszenie o czymś.
  • blog
    10.06.2010
    10.06.2010
    Jak odmienia się rzeczownik blog?
  • protagonista
    28.05.2010
    28.05.2010
    W ostatnim czasie – szczególnie chyba w Internecie – rozpowszechniło się użycie słowa protagonista w znaczeniu 'główny bohater (książki, filmu, gry)'. Intuicja podpowiada mi, że to prosta kalka angielskiego sensu tego słowa. Ale może się mylę i możemy powiedzieć, że „Wokulski to protagonista powieści Prusa”?
    Z wyrazami szacunku,
    Tomek Romaniuk
  • ajurwedyjski
    13.05.2010
    13.05.2010
    Dzień dobry,
    ajurwedyczny czy ajurwedyjski? W Państwa internetowym słowniku jest ten pierszy przymiotnik, ale w internecie częściej występuje ten drugi. Czy jest on też poprawny, czy rozpowszechnił się za pomocą internetu, ale jest błędny?
    Pozdrawiam serdecznie i tak też z góry dziękuję za odpowiedź,
    Joanna Repeć
  • environment
    11.05.2010
    11.05.2010
    Szanowna Poradnio!
    Czy wyraz environment należy odmieniać? Słowniki: ortograficzny, języka polskiego oraz poprawnej polszczyzny PWN nie uwzględniają tego hasła. Natomiast w słowniku ortograficzno-fleksyjnym (Świat Książki) podaje się odmianę tego wyrazu. Czy słusznie?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Czytelniczka Poradni
  • pangramowy
    11.05.2010
    11.05.2010
    Przeglądając angielską Wikipedię, natknąłem się na pojęcia takie jak pangrammatic window czy pangrammatic lipogram. Nie potrafię jednak odnaleźć polskich odpowiedników dla tych nazw, sam zaś nie wiem, jak poprawnie przetłumaczyć przymiotnik pangrammatic. Jak zatem utworzyć przymiotnik od słowa pangram? Pangramowy, pangramiczny, pangramatyczny czy może jeszcze inaczej? Czym należy się tu kierować?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • moribund(a)
    26.04.2010
    26.04.2010
    Jak poprawnie spolszczyć łacińskie słowo moribundus, oznaczające osobę umierającą? Spotkałem się parę razy z formą moribund, jednak wydaje mi się, że lepiej brzmi (ten) moribunda – przez analogię do (tego) wagabundy (łac. vagabundus).
  • hikikomori
    20.04.2010
    20.04.2010
    Szanowna Poradnio!
    Czy wyraz hikikomori (oznaczający chorobę cywilizacyjną, jak również osobę cierpiącą na tę chorobę) jest w języku polskim wyrazem odmienianym przez przypadki? Jeśli tak, to w jaki sposób powinno się to robić?
  • T-shirt i liczba mnoga
    2.04.2010
    2.04.2010
    1. Czy forma teeshirty (czy też tee-shirty, chodzi o pisownię, z wymową nie ma problemu) może w języku polskim funkcjonować równolegle z formą T-shirty?
    2. Czy istnieje reguła posługiwania się w liczbie mnogiej słowami obcymi nie notowanymi w polskich słownikach (tj. czy wolno tworzyć liczbę mnogą analogicznie do wyrazów polskich, czy raczej zostawiać w brzmieniu oryginalnym, np. -s na końcu, jeśli wyraz jest angielski)?
    Pozdrawiam serdecznie,
    Piotr, Gliwice
  • technikalia
    1.04.2010
    1.04.2010
    Witam!
    Chciałbym się dowiedzieć, czy w „oficjalnej” polszczyźnie można posługiwać się słowem technikalia. Poza tym, prosiłbym o jego definicję.
    Pozdrawiam!
  • private banking i wealth management
    31.03.2010
    31.03.2010
    Szanowni Eksperci,
    mam pytanie, czy sformułowania: private banking i wealth management w artykule polskiej gazety będą się odmieniać przez przypadki (w artykule o bankowości). Jeśli tak, to w jaki sposób? W internecie, niestety, nie znalazłam mądrego przykładu. Czy określenia te należy zapisywać kursywą, również w ewentualnej odmianie? Dziękuję.
    Z poważaniem,
    AP
  • świeccy chrześcijanie
    29.03.2010
    29.03.2010
    Szanowni Państwo,
    pracuję nad tłumaczeniem z języka norweskiego. Jakim polskim wyrażeniem oddać światopogląd (a raczej jego przedstawicieli), dominujący w norweskim społeczeństwie, wyrażający się – upraszczam – poszanowaniem wartości religijnych, ale bez wiary w Boga? Tłumacz proponuje określenia: laiccy chrześcijanie (co uważam za pojęcia wykluczające się) lub humanoetycy. Co Państwo sądzą o tych propozycjach? A może jest lepsze rozwiązanie? Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
    Anna
  • zapożyczenia romskie
    26.03.2010
    26.03.2010
    Szanowna Redakcjo!
    Czy w języku polskim funkcjonują jakieś zapożyczenia leksykalne z języka romskiego? Chodzi mi głównie o słowa slangowe lub wulgarne.
    Z poważaniem,
    Grzegorz Korzeniowski
  • UK i GB
    23.03.2010
    23.03.2010
    Dzień dobry,
    otrzymałam do redakcji tekst, w którym występuje takie zdanie: „Każdego roku w UK ludzie zgłaszają ponad 200 tys. pogryzień przez psy”. Skrótowiec UK opatrzony został przypisem, który wyjaśnia czytelnikowi, że „UK – ang. United Kingdom, Zjednoczone Królestwo, nazwa odnosi się do czterech krajów: Anglii, Szkocji, Irlandii Północnej i Walii”. Proszę Państwa o opinię, czy zaproponowany przez tłumacza zapis jest prawidłowy?
    Magda Urban
  • robić różnicę
    18.03.2010
    18.03.2010
    Szanowni Państwo,
    chciałem zapytać o robienie różnicy; do tej pory wydawało mi się, że jest to najzwyklejsza kalka językowa (ang. to make a difference), ale zainspirowany ogromną popularnością tego wyrażenia zajrzałem do słownika (USJP) i ze zdziwieniem odkryłem, że jest to uznany związek frazeologiczny. Czy robić różnicę jest wyrażeniem poprawnym stosunkowo od niedawna, czy też może to ja zawsze byłem nadgorliwym tropicielem kalek?
    Z wyrazami szacunku,
    Stanisław
  • camper czy kamper?
    17.03.2010
    17.03.2010
    Szanowni Państwo,
    czy angielski wyraz camper (rodzaj samochodu z przyczepą kempingową) powinno się spolszczać (kamper)?
    Dziękuję za odpowiedź.
    Łączę pozdrowienia
    Anna
  • aphelium
    5.03.2010
    5.03.2010
    Witam,
    interesuje mnie pochodzenie i przede wszystkim poprawna wymowa i pisownia słowa aphelium (najdalej od Słońca położny punkt na orbicie okołosłonecznej). Czasami pojawia się pisownia afelium, co mnie bardzo razi. Jeżeli to słowo pochodzi z języka greckiego, to niezależnie od jego dalszych losów nie ma chyba powodu wymawiać go jak łacińskie i pisać po polsku zgodnie z tą wymową. Poza tym to brzmi dziwnie w zestawieniu ze słowami: apogeum, apocentrum itp.
    Pozdrawiam,
    Zbyszek Kozak
  • wymowa łacińska
    5.03.2010
    5.03.2010
    Szanowni Państwo, nie wiem, czy odpowiadają Państwo na pytania z zakresu filologii klasycznej, ale liczę, że tak :)
    W piosence wykonywanej przez grupę brytyjską znajdują się następujące zwroty łacińskie: deus ex machina oraz amor vincit omnia. Zastanawia mnie wymowa słów machina i omnia – Brytyjczycy „wyśpiewują’’ je jako [maszina] i [omnija]. Myślę, że my powiedzielibyśmy raczej: [machina] i [omn'a]. Czy takie różnice są dopuszczalne? Czy istnieje ponadnarodowy wzorzec wymowy łaciny?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego