Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.
odmiana
-
Humpty Dumpty
3.03.20243.03.2024Jak odmieniać postać znaną jako Humpty Dumpty? Humpty'ego Dumpty'ego, Humpty Dumpty'ego czy w ogóle nie odmieniać?
Pozdrawiam
-
Travis Kelce
2.03.20242.03.2024Szanowni Państwo,
zwracam się z uprzejmym pytaniem, jak należy odmieniać nazwisko amerykańskiego futbolisty, który nazywa się Travis Kelce (w internecie wymowa jest podawana jako [kelsi]). Będę wdzięczna za pomoc.
Z poważaniem
Weronika Girys-Czagowiec
-
Irena Bajka-Murek
2.03.20242.03.2024Szanowni Państwo
Proszę o pomoc w odmianie nazwiska Irena Bajka-Murek, a dokładniej jego poprawnej formy w bierniku. Jeśli pani Irena podpisywałaby dokumenty, to byłyby one podpisane przez „Panią Irenę Bajkę-Murek” czy „Panią Irenę Bajka-Murek”? Według mnie pierwsza forma jest poprawna, gdyż powinniśmy odmienić oba człony nazwisk oraz człon „Bajka” jest zakończony na literę A poprzedzoną miękką spółgłoską J (czyli powinien być odmieniany jak rzeczownik rodzaju żeńskiego).
-
PAST, PAST-a, mała PAST-a, PASTA, Pasta
29.02.202429.02.2024Dzień dobry,
chciałbym się zapytać co spowodowało, że do skrótu PAST, który był pierwotnie czteroliterowy i każda litera miała swój odpowiednik w nazwie „Polska Akcyjna Spółka Telefoniczna” została dołożona na końcu litera A ? Popularnym zapisem nazwy budynku jest PAST-a, który łączy oficjalną nazwę z ułatwieniem w wymowie. Pojawienie się litery A w mianowniku sugeruje, że też jest to pierwsza litera jakiegoś wyrazu w skracanej nazwie, a tak przecież nie jest. Dlaczego w takim razie zapis PASTA stał się zapisem poprawnym ortograficznie?
https://sjp.pwn.pl/so/PASTA;4484625.html
Pozdrawiam
-
PAX (Pax), LOT (Lot), RUCH (Ruch)
28.02.202428.02.2024W związku z poradą https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Koncowki-gramatyczne-w-zapisie-wersalikami;21227.html chciałbym zapytać, czy zapis odmiany nazwy PAX podany w Wielkim słowniku ortograficznym PWN (PAX-u itd.) jest błędny. PAX nie jest wszak skrótowcem.
-
SOR
26.02.202426.02.2024Na SOR, czy w SOR?
Ponieważ skrótowiec ten zawiera słowo oddział, a jak wiadomo jedynie słuszny przyimek odnoszący się do tego rzeczownika to "na". A jednak spotykam się z twierdzeniem, że w tym przypadku poprawna jest wyłącznie forma "w SOR". Czy poprawna, czy zawsze i czy w tych sytuacjach można / nie można / trzeba skrótowiec ten odmieniać (niezależnie od zasad ogólnych).
Pięknie dziękuję za pomoc w tym i wielu wcześniejszych problemach, z którymi zagłębiałem się w Poradni :)
Arek Gudowski
-
Nazwa francuskiej wytwórni lotniczej i nazwy jej produktów
25.02.202425.02.2024Dzień dobry,
mam pytanie o odmianę nazwy składającej się z dwóch nazwisk. Chodzi o dawnego producenta samolotów, którego nazwa pochodzi od nazwisk założycieli: Raymonda Saulniera oraz braci Léona i Raymonda Morane'ów.
Czy nazwa ich samolotu powinna być odmieniana Morane'a-Saulniera, czy może raczej jak Rolls-Royce — Morane-Saulniera?
Szybki przegląd internetu mówi mi, że większość osób pisze: Morane-Saulniera, odmieniając tylko drugie nazwisko. A jak jest prawidłowo?
Z góry bardzo dziękuję.
AniJach
-
„Ponadosobowe” użycie form 2. os. l.poj.
24.02.202424.02.2024Dzień dobry, chciałam się zapytać, czy można używać drugiej osoby liczby pojedynczej w opowiadaniu o ogólnych zagadnieniach? Przykład: powiedziałam koleżance, że nie mogę się doczekać, kiedy zmienię kolor paznokci. Na co ona mi odpowiedziała: „Czasami tak jest z kolorami, że nie czujesz się w nich dobrze. To trochę jak z ubraniami, niektórych kolorów nie nosisz, bo wiesz, że nie wyglądają dobrze na tobie”. Koleżanka użyła drugiej osoby liczby pojedynczej. Jej wypowiedź nie dotyczyła dokładnie mojej osoby. Nie miała na myśli, że to ja na pewno wyglądam źle w danym kolorze, tylko chodziło jej o poszczególny przypadek, że tak się czasem zdarza. Czy to forma poprawna w mówieniu o ogóle?
-
Yosojirou Kariya
22.02.202422.02.2024Szanowni Państwo,
piszę w sprawie przetłumaczenia nazwy „Kariya's theorem” na polski. Mianowicie nie wiem, jak odmienić nazwisko „Kariya” w dopełniaczu — „Kariyego”, „Kariyi” (nie wiem także, czy należny byłby apostrof). O matematyku znalazłem niewiele... na wikipedii jest on cytowany w artykule https://en.m.wikipedia.org/wiki/Feuerbach_hyperbola. Oryginalny artykuł na temat twierdzenia został gdzie indziej zacytowany jako „J. Kariya. Un theoreme sur le triangle. L’Enseign. Math., 6:130–132, 1904”. Zwracam się ze prośbą o pomoc w tej kwestii — jaka forma jest w tym przypadku prawidłowa.
-
niesnaski, D. niesnasek
20.02.202420.02.2024„Niesnaski” - jaką powinny mieć formę w dopełniaczu, słowniki, które znalazłem podają „(kogo? czego?) niesnasek”, ale można znaleźć dawne zapisy w postaci „(kogo? czego?) niesnasków"?
Na przykład wiersz Juliusza Słowackiego „Pośród niesnasków — Pan Bóg uderza...” oraz dostępna w domenie publicznej książka „Słowo dziejów polskich, Tom 3” W. Koronowicza z roku 1860, gdzie jest takie zdanie: „Chciał on na nim zaradzić zewnętrznej potrzebie i spróbować raz jeszcze ukojenia wewnętrznych niesnasków”.
Czy może jest to forma archaiczna? Czy jest dopuszczalna współcześnie w mowie i piśmie?
-
jest – nie ma ponownie
14.02.202414.02.2024Mówimy: on/ona tu jest; natomiast zaprzeczając mówimy: jego/jej tu nie ma. Skąd takie zaprzeczenie?
-
Sidorko
14.02.202414.02.2024Szanowni Państwo,
męskie nazwiska naszych rodaków zakończone na -o trzeba odmieniać. Niektórzy uważają jednak, że np. nazwisko Sidorko jest nieodmienne. W moim przekonaniu (po analizie słowników i poradników) forma D. lp. tegoż nazwiska powinna brzmieć Sidorki. Czy przyznają mi Państwo rację?
Kłaniam się
-
Roșca
13.02.202413.02.2024Szanowni Państwo,
proszę o radę ws. odmiany nazwiska rumuńskiego pochodzenia, tj. Roșca, przede wszystkim w dopełniaczu lp. Nie mam pewności, ale ostatnio napisałem podziękowanie dla Alberta Roșki. Ciekawi mnie również odmiana tego nazwiska w odniesieniu do kobiety.
Kłaniam się
-
gawot
13.02.202413.02.2024Pytanie muzyczne: Gawot - jeden z tańców dworskich, o tempie umiarkowanym i parzystym metrum. Czy zwrot "W miniaturze muzycznej nawiązałem do gawotu" jest poprawny i dopuszczalny?
W mojej opinii jak i wg. SJP poprawna odmiana w dopełniaczu, to "gawota", jednakże w programie pewnej Akademii Muzycznej znalazłem taki, a nie inny zwrot.
-
Kastylia i León
13.02.202413.02.2024Szanowni Państwo,
która forma deklinacyjna jest poprawna:
z Kastylią i Leónem czy z Kastylią i León?
-
wyspa Bolko
12.02.202412.02.2024Szanowni Państwo,
mam wątpliwości dotyczące pisowni miana jednego z ulubionych miejsc opolan - zwykłem pisać „wyspa Bolko”, ale w uchwale rady miejskiej w sprawie zmiany nazwy widnieje „Wyspa Bolko”. Na dodatek od pewnego czasu obszar ten nie jest otoczony ze wszystkich stron wodą, więc nie jest już wyspą, w związku z czym nie należy chyba traktować tego wyrazu jako pospolitego, ale jako element nazwy własnej.
Zastanawia mnie też, czy ze względu na uzus powinno się nie odmieniać w tekście (np. książki) wyrazu Bolko (opolanie mówią: „Idę na Bolko”, „Byłem na Bolko”). Odmianę taką, a raczej jej brak, uwzględnia Wikisłownik: https://pl.wiktionary.org/wiki/Bolko.
Z poważaniem
Łukasz
-
terier bostoński
7.02.20247.02.2024Mamy boston teriera czy bostona teriera itd.? Bardzo dziękuję.
-
Javier Milei
5.02.20245.02.2024Dzień dobry
Jak należy odmienić nazwisko Javiera Milei?
Serdeczności
Mira Perlińska
-
van den Blocke
3.02.20243.02.2024Dzień dobry,
jak prawidłowo powinna wyglądać odmiana nazwiska: Willem van den Blocke; i w liczbie mnogiej: rodzina van den Blocke.
Bardzo proszę o odpowiedź.
Z wyrazami szacunku
S
-
Kowale
3.02.20247.06.2023Niedaleko miejscowości, w której się wychowałem, są Kowale – Pańskie i Księże. Jeździło się do Kowali, było się z Kowali. Obecnie mieszkam gdzie indziej (na Dolnym Śląsku) i tu też są Kowale. Ale jest się z Kowal i jeździ się do Kowal.
Skąd ta różnica (poza zwyczajem)?
