składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • mój czy swój

    17.04.2023
    17.04.2023

    Czy w zdaniu Kocham ..... chłopaka zaimek dzierżawczy powinien być pierwszo czy trzecioosobowy? Kocham mojego czy swojego chłopaka? Pewnie już o tym było, ale prosiłabym o skondensowane wskazówki na temat uzusu.

    Serdecznie dziękuję

  • Następstwo czasów w polszczyźnie

    16.04.2023
    16.04.2023

    Witam, miałbym pytanie odnośnie wydarzenia z przeszłość w trakcie choroby, gdy opisujemy stan w którym byliśmy kiedyś - jak zapisać takie zdanie:

    "I wiedzieliśmy, że nie możemy tego zmienić." czy "I wiedzieliśmy, że nie mogliśmy tego zmienić."

    Czy te zdania mówią o tym samym czy dla potkreślenia czasu przeszłego należy używać wszystkie czasowniki stosownie do czasu w tym wypadku "mogliśmy" zgadza się?

  • Forma zaimka względnego który

    16.04.2023
    16.04.2023

    Dzień dobry, które z poniższych zdań jest poprawne i dlaczego? To doprowadziło go do zbrodni, którą dokonał. To doprowadziło go do zbrodni, której dokonał? Dziękuję za objaśnienie.

  • mieć w funkcji czasownika modalnego

    15.04.2023
    15.04.2023

    Dzień dobry. Od czasu do czasu w wiadomościach można usłyszeć zdanie w rodzaju: "X miał powiedzieć, że...". Nie oznacza ono jednak, że X miał coś powiedzieć, ale tego nie zrobił, tylko raczej że "podobno X powiedział...". Czy to użycie czasownika "mieć" ma swoją nazwę? Od kiedy taka forma gramatyczna istnieje w języku polskim? Czy jest o niej wzmianka w programie nauczania języka polskiego?

  • Orzeczenie przy podmiocie szeregowym po raz n-ty

    14.04.2023
    14.04.2023

    Czy można użyć czasownika w liczbie i osobie odpowiadajacej tylko pierwszemu rzeczownikowi, w przypadku kiedy dotyczy kilku:

    W pokoju byłam ja, moja mama i siostra. (zamiast "byłyśmy")

    W plecaku znalazł się chleb i nóż. (zamiast "znalazły się")

    Anna

  • Rodzaj gramatyczny zapożyczonych skrótowców

    13.04.2023
    13.04.2023

    Miałbym pytanie odnośnie pisowni w przypadku wspólnot 12 krokowych typu NA, AA, SLAA... gdy używamy tylko skrótu np. NA dało, pokazało, nauczyło mnie czy raczej dała, pokazała, nauczyła skoro w domyśle wiadomo, że chodzi o Wspólnotę.

    Która forma jest poprawna w takim przypadku?

    Bardzo dziękuję za państwa służbę!

  • Określenie liczebnikowe rzeczowników różnorodzajowych

    4.04.2023
    4.04.2023

    Dzień dobry, mam pytanie dotyczące odmiany liczebnika „77” w zdaniu zaczynającym się słowami „77 młodych śpiewaków i śpiewaczek z 19 krajów wystąpi podczas...". Która z form jest poprawna: „siedemdziesięciu siedmiu młodych śpiewaków i śpiewaczek...” czy „siedemdziesiąt siedem młodych śpiewaków i śpiewaczek”?

  • Wątpliwości interpretacyjne

    2.04.2023
    2.04.2023

    Dzień dobry,

    mam problem z interpretacją zapisu w uchwale gminy.

    Chodzi mi konkretnie o zapis:

    "(..) w workach na bioodpady, oznaczonych kodami kreskowymi udostępnionymi właścicielowi

    nieruchomości przez Gminę Kąty Wrocławskie, o ile doszło do zapełnienia pojemników, o których

    mowa w lit. a; w takim przypadku usługa obejmuje odbiór bioodpadów w czterech workach

    o pojemności 120 litrów na każdy pojemnik, w który wyposażona jest nieruchomość (..)".


    Moja interpretacja jest taka, że to zdanie nie jest precyzyjne i można je interpretować tak, że zarówno worki i kody kreskowe zostaną dostarczone (udostępnione) przez gminę ze względu na użytą liczbę mnogą przecinek, oraz warunek. Czy mam rację ?

  • nauczyciel, profesor + czego

    2.04.2023
    2.04.2023

    Czy prawidłowo jest powiedzieć, że w szkole uczy nas nauczyciel/profesor od fizyki, czy tylko nauczyciel/profesor fizyki?

    Dziękuję za pomoc.

  • Schemat składniowy czasownika brzmieć

    31.03.2023
    31.03.2023

    Szanowni Państwo,

    jakie jest stanowisko ekspertów z Poradni w sprawie sformułowania "brzmieć na + przymiotnik"? Brzmiała na zmęczoną? Brzmiał na rozzłoszczonego?

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • należeć

    30.03.2023
    30.03.2023

    Szanowni Państwo,

    zwracam się o poradę, czy poniższe zdanie jest poprawne:

    „Do tłumacza należy zdecydować, na ile informacje te istotnie modyfikują zasadniczy tekst, a na ile można je w przekładzie pominąć.”

    Czy jest to poprawna konstrukcja, że do „kogoś należy zdecydować”? Czy czasownik w bezokoliczniku może występować po słowie należy?

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Maria Burnat

  • (z)jeść + biernik

    29.03.2023
    29.03.2023

    Wiem, że w związku ze zmianami w języku, niektóre wyrazy męskie nieożywione w bierniku często kończymy na „-a”. Zauważyłam, że dzieje się tak szczególnie często, kiedy mówimy o warzywach i owocach, zwłaszcza w mowie potocznej. Zastanawiam się jednak jak to się ma do liczebników. Jeśli z jakiegoś powodu chciałabym powiedzieć, że zjadłam jeden owoc – banana, to jak to powiedzieć najlepiej? Zjadłam jeden banan? A może zjadłam jednego banana? Druga opcja brzmi „bardziej normalnie”, ale pierwsza zdaje się być bardziej poprawna gramatycznie.

  • Innowacja składniowo-frazeologiczna

    28.03.2023
    28.03.2023

    „Trudno nie zaprzeczyć” a „trudno zaprzeczyć”– czy można używać wymiennie?

  • audycja z piosenkami

    27.03.2023
    27.03.2023

    Dzień dobry,

    proszę o wyjaśnienie czy poniższe konstrukcje są dopuszczalne:

    „na audycji był gość...”, „na audycji powiedziałaś...”, „na audycję przygotowałem...”, „na audycję przyszedł...”.

    oraz czy konstrukcja „zapraszam do odsłuchania piosenki...” jest poprawna.


    Bardzo dziękuję za odpowiedź

  • wiele

    22.03.2023
    22.03.2023

    Dlaczego mówimy „w wielu miejscach”, skoro „wiele” wymaga użycia dopełniacza liczby mnogiej? Rozumiem, że są to dwa rzeczowniki w formie miejscownika po przyimku „w”, ale dlaczego „wiele” traci swój wpływ na rzeczownik?

  • nim, zanim

    21.03.2023
    21.03.2023

    Szanowni Państwo,

    czy zdanie „Zanim jem śniadanie, biorę prysznic” można uznać za poprawne? Interesuje mnie dopuszczalność czasownika w czasie teraźniejszym w aspekcie niedokonanym w zdaniu podrzędnym (zdanie czasowe), jeśli czasownik jest poprzedzony spójnikiem „zanim”. Czy osoba (tożsama lub różna w zdaniu nadrzędnym i podrzędnym) ma wpływ na kwalifikację poprawnościową takiego zdania?


    Z poważaniem

    Tomasz Marek

  • około, mniej więcej

    20.03.2023
    20.03.2023

    Dzień dobry!

    Jak prawidłowo napisać: odkręcić śrubę o ok. jeden obrót (dwa obroty), czy o ok. jednego obrotu (dwóch obrotów)?


    Pozdrawiam

    Rajmund

  • ...aby podróżować niezauważonym

    16.03.2023
    16.03.2023

    Dzień dobry,

    czy w poniższym zdaniu forma „niezauważonym” jest poprawna? Czy nie powinno być „niezauważony”?

    Przebierał się, aby podróżować po kraju niezauważonym przez władze.

    Proszę też o informację, jaka reguła tym rządzi.

    Bardzo dziękuję za odpowiedź.

  • osoba, która zrozumie

    16.03.2023
    16.03.2023

    Dzień dobry,

    czy poniższe zdanie jest poprawne? Chodzi o fragment: która wiesz.

    Masz stały kontakt z osobą, która wiesz, że Cię zrozumie.


    Bardzo dziękuję za odpowiedź.

  • tyle… (,) co…

    15.03.2023
    15.03.2023

    Dzień dobry,

    czy w takich konstrukcjach powinniśmy stawiać przecinek przed „co”:

    „W związku z tym środowisko, w którym funkcjonują osoby chore, wymaga od nich tyle samo(,) co od osoby zdrowej”, „Masz tyle samo lat(,) co ona?”?

    Bardzo dziękuję za odpowiedź.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego